تقویم تاریخ؛ از ارتحال آیت الله مهدوی کنی تا اختراع لامپ توسط ادیسون

_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (بیست و نهم مهر) به شرح زیر است:

ارتحال آیت الله مهدوی کنی

۷ سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و نهم مهر ۱۳۹۳ هجری شمسی آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی، رییس مجلس خبرگان رهبری ایران درگذشت. آیت الله محمدرضا مهدوی کنی در ۱۴ مرداد ۱۳۱۰ در روستای کن – که در حال حاضر بخشی از شهر تهران است- به دنیا آمد. وی پس از طی دوره دبستان در کن، سال ۱۳۲۷ درسن ۱۷ سالگی برای ادامه تحصیل به قم مهاجرت نمود و تا سال ۱۳۴۰ در محضر استادان مبرز آن زمان همچون حضرات آیات مشکینی، حاج شیخ عبدالجواد سده‌ای (جبل عاملی)، شهید صدوقی، سلطانی، مجاهدی، رفیعی قزوینی، شعرانی، علامه طباطبایی، آیه الله العظمی بروجردی، امام خمینی، آیه الله العظمی گلپایگانی و ... تلمذ کرد.

آیت الله مهدوی پس از بازگشت به تهران در سال ۱۳۴۰، در مدرسه مروی به تدریس علوم حوزوی مشغول شد و از سال ۱۳۴۲ امامت جماعت مسجد جدید التاسیس جلیلی در میدان فردوسی را پذیرفت. این مسجد پایگاه مناسبی برای فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی ایشان شد. مبارزات آیت‌الله علیه حکومت طاغوت، باعث دستگیری‌های متعدد، تبعید، شکنجه و زندانی شدن ایشان گردید. ایشان آخرین عالمی است که در روز‌های نزدیک پیروزی انقلاب اسلامی برای چندمین بار دستگیر و در آستانه پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی آزاد شد. وی بعد از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷، به عنوان سرپرست کمیته انقلاب اسلامی، وزیر کشور، سرپرست نخست وزیری نیز فعالیت کرد. ایشان همچنین علاوه بر ریاست مجلس خبرگان رهبری، ریاست دانشگاه امام صادق و دبیر جامعه روحانیت مبارز تهران را نیز برعهده داشت. آیت الله مهدوی کنی ۱۴ خرداد ۱۳۹۳ به دلیل بیماری قلبی به کما رفت و در بیمارستانی در تهران بستری شد. سرانجام وی در صبح سه شنبه، ۲۹ مهر، به دلیل ایست قلبی دار فانی را وداع گفت.

تصویب قرارداد ایران و کنسرسیوم نفت و آغاز تاراج رسمی نفت ایران

۶۷ سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و نهم مهر ۱۳۳۳ شمسی قرارداد منعقده بین ایران و کنسرسیوم نفت در مجلس شورای ملی این کشور تصویب شد.

چند ماه پس از کودتاى ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، سپهبد زاهدى، نخست وزیر وقت براى جلب کمک هاى غرب، از آنان براى سرمایه گذارى در صنعت نفت ایران دعوت نمود. پس از چند دور مذاکره در نهایت قراداد ایران و کنسرسیوم در ۲۸ شهریور ۱۳۳۳ ش بین نمایندگان دو طرف امضا شد و در ۲۹ مهر همان سال در مجلس شوراى ملى به تصویب رسید. مدت این قرارداد ۲۵ سال و قابل تمدید به سه دوره پنج ساله یعنى چهل سال بود. این قرارداد که تقریبا چهار سال پس از تصویب قانون ملى شدن صنعت نفت ایران و خلع ید اجانب امضا شد، به هیچ وجه جوابگوى خواسته هاى ملت ایران نبود. پرداخت غرامت سنگین به شرکت سابق انگلیسى، با توجه به واگذارى چهل درصدى سهام کنسرسیوم به آن به منزله حد اعلاى امتیازى بود که دولت انگلستان به دست آورد. همچنین دولت آمریکا نیز خود را وارد معرکه نمود و در غارت نفت ایران شریک و سهیم شد. پس از تصویب این قرارداد، مخالفت‌ها از طرف مردم و روحانیون از جمله آیت اللّه کاشانى که خود سهم مهمى در ملى شدن صنعت نفت داشت، ابراز گردید و دکتر مصدق نیز از زندان، با آن به مخالفت برخاست. در نهایت، غارتگران بین المللى، ظاهراً در چهارچوب قانون ملى شدن صنعت نفت و در اصل براى استثمار ایران و حفظ منافع خود، بار دیگر سلطه خود را بر نفت ایران برقرار کردند و بیست و پنج سال به چپاول گرى هاى خود ادامه دادند.

اعتصاب کارکنان صنعت نفت در آستانه انقلاب اسلامی

۴۳ سال پیش، در روز بیست و نهم مهر سال ۱۳۵۷ هجری شمسی کارگران و کارکنان صنعت نفت ایران در جریان مبارزات مردم علیه رژیم استبدادی شاه، اعتصاب سراسری خود را آغاز کردند.

در اثر این اعتصاب، صدور نفت ایران به خارج قطع شد که به معنی محروم شدن رژیم شاه از مهمترین منبع درآمدش بود و فشار فراوانی بر این رژیم وارد کرد. علاوه بر این، قطع صادرات نفت ایران به جهان، موجب افزایش شدید قیمت نفت شد. رژیم شاه با تهدید و ارعاب، تلاش کرد کارگران صنعت نفت را به سر کار بازگرداند، اما اعتصاب در صنعت نفت ایران تا سرنگونی رژیم وابسته شاه ادامه یافت و مردم انقلابی ایران نیز، باوجود مشکلات ناشی از کمبود نفت، از این اعتصاب حمایت کردند.

هلاکت یزید بن معاویه

۱۳۷۹ سال پیش، در روز چهاردهم ربیع الاول سال ۶۴ هجری قمری یزید بن معاویه، هلاک شد.

یزید حاکمی ستمکار و فاسق بود و از ۳۷ سال عمرش، سه سال و نه ماه حکومت کرد. او در زمان حکومتش مرتکب فجایع بزرگی شد. ازجمله آن‌ها می‌توان به شهادت رساندن امام حسین (ع) نوه بزرگوار پیامبر اکرم (ص) و یاران ایشان، حمله وحشیانه به مدینه و حمله به مکه و تخریب خانه خدا، اشاره کرد. یزید بیش از حکومت داری، در اندیشه راحت طلبی و خوشگذرانی‌های گناه آلود بود و به اصول و تعالیم اسلام پایبند نبود. وی به سبب ظلم و ستمی که در حق خاندان پیامبر اسلام (ص) و دوستداران اهل بیت او روا داشت، در نزد مسلمانان، فردی منفور و ظالم محسوب می‌شود.

استقلال سومالی

۶۱ سال پیش در بیست و یکم اکتبر ۱۹۶۰ میلادی کشور افریقایی "سومالی" مستقل و این روز به عنوان روز ملی این کشور نامگذاری شد.

کشور سومالی در شمال شرقی افریقا در بخشی معروف به شاخ افریقا واقع است و ۶۳۷/۶۵۷ کیلومتر مربع مساحت دارد. پایتخت سومالی، شهر موگادیشو و زبان رسمی آن سومالیایى و عربی است. ۹۹ در صد جمعیت سومالی را مسلمانان تشکیل می ‏دهند. این کشور سال ‏ها تحت استعمار ایتالیا و انگلستان قرار داشت، تا این که در سال ۱۹۶۰ م از هر دو کشور مستقل شد. سومالی دارای دو روز ملی است. یکی اول ژوئیه که تشکیل کشور سومالی اعلام گردید و حکومت جمهوری پارلمانی برای آن انتخاب شد و دیگری ۲۱ اکتبر است.

اختراع لامپ برق توسط ادیسون

۱۴۲ سال پیش در چنین روزی برابر با بیست و یکم اکتبر ۱۸۷۹ میلادی لامپ برق توسط "توماس آلوا ادیسون" اختراع شد. در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی علاوه بر اختراعات متعدد در جنبه ‏های گوناگون علمی، در استفاده از نیروی برق برای ایجاد روشنایى و حرارت و به کار انداختن موتور‌های کارخانه‏‌ها و وسایل حمل و نقل نیز پیشرفت‏‌های بزرگی به دست آمد. البته کشف نیروی برق مربوط به قرن شانزدهم و هفدهم است و نخستین وسایل برقی نیز در قرن هجدهم و نیمه اول قرن نوزدهم مورد استفاده قرار می‏ گرفت، ولی بهره ‏برداری گسترده از نیروی برق و اختراع لامپ الکتریکی به صورت امروزی، مربوط به مخترع معروف امریکایى توماس آلوا ادیسون است که بسیاری از اختراعات دیگر در زمینه تلگراف، تلفن و دستگاه گرامافون و عکاسی و فیلم‏برداری و... نیز مدیون اوست. ادیسون اختراعات زیادی داشت، اما ساختن لامپ برقْ در ۲۱ اکتبر ۱۸۷۹ م، بزرگ‏ترین اختراع او به شمار می ‏رفت و همین ابداع بود که ادیسون را به اوج شهرت رساند.

تولد آلفرد نوبل، شیمیدان سوئدی و مخترع دینامیت

۱۸۸ سال پیش در چنین روزی، بیست و یکم اکتبر سال ۱۸۳۳ میلادی «آلفرد نوبل» (Alfred Nobel) شیمیدان سوئدی و مخترع دینامیت متولد شد. او علاقه زیادی به علم شیمی داشت، لذا تحقیقات گسترده‌ای دراین زمینه انجام داد و موفق به اختراع دینامیت شد. برخلاف انتظار نوبل، دولت‌ها و نظامیان، دینامیت را در جنگ‌ها به کار بردند و سبب کشتار وسیع مردم شدند. نوبل که دارای ثروت زیادی بود و انتظار چنین سوء استفاده‌ای از دینامیت را نداشت، کلیه ثروت و دارایی خود را به جایزه‌ای اختصاص داد. هدف وی این بود که این جایزه هر سال به اشخاصی که در زمینه‌های ادبی، علمی و صلح جهانی، خدمات ارزنده‌ای انجام می‌دهند، اهدا شود، اما برخلاف خواسته نوبل، امروزه جایزه صلح او جنبه سیاسی پیدا کرده و وسیله‌ای برای تبلیغ سیاست‌های غرب شده است.