به واکسن سازان ایرانی وعده پیش خرید داده شده بود؟
کیانوش جهانپور در گفتگو با میزان در پاسخ به این سوال که با توجه صحبت‌های تولیدکنندگان واکسن داخلی در خصوص لزوم پیش خرید واکسن‌های ایرانی توسط وزارت بهداشت، آیا چنین تعهدی از جانب وزارت بهداشت در گذشته به آن‌ها داده شده است؟، گفت: صحبت‌هایی در خصوص پیش خرید این واکسن‌ها مطرح بود و قرار بود که با حمایت دولت، واکسن هر کدام از آن‌ها که به مرحله تولید و دریافت مجوز می‌رسند، خریداری شود.
وی ضمن اشاره به اینکه طبیعی است که این اقدام و حثی فراتر از آن، برای حمایت از تولید داخل باید صورت گیرد، ادامه داد: این اقدام به نوعی سرمایه گذاری در زیرساخت‌های سلامت محسوب می‌شود و باید پیش خرید و یا حداقل قرارداد خرید با این تولید کنندگان منعقد شود.
سخنگوی سابق سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه گفته شده است که ۳٠۰ میلیارد تومان به تولیدکنندگان واکسن داخلی داده شده است که آیا این مبلغ به عنوان پیش خرید نبوده است؟، اظهار کرد: رقم‌هایی که عنوان می‌شوند و ممکن است کمک‌هایی از سوی برخی نهاد‌ها به تعدادی از تولید کنندگان واکسن داخلی صورت گرفته باشد، بحث متفاوتی از پیش خرید دارد، اما آنچه در بین همه آن‌ها اشتراک دارد، سرمایه گذاری است که ارقامی فراتر از این می‌طلبد.
وی توضیح داد: در شرایطی که حمایت از تولید داخل مطرح شد این شرکت‌ها دست به کار شدند و ممکن است در مسیر تحقیقات و توسعه زیر ساخت تولید سرمایه گذاری‌هایی را انجام دهند و سپس با بازاری مواجه شوند که علیرغم کیفیت بالای واکسنشان متقاضی خرید نداشته باشند، تبعا این سنت پسندیده‌ای نیست و برای آینده این صنعت پیام مثبتی نخواهد داشت.
جهانپور با بیان اینکه باید این نکته را در نظر بگیریم که ماجرای واکسیناسیون کرونا مختوم به همین ماه‌ها و روز‌ها نخواهد بود، افزود: روند تزریق واکسن کرونا ادامه دارد و بحث دریافت دز سوم مطرح است و ممکن است در سال‌های آتی نیاز به تزریق دز یادآور باشد.
رییس سابق مرکز اطلاع رسانی وزارت بهداشت ضمن بیان اینکه درست نیست که تولیدکننده بین زمین و هوا سرگردان بماند و دولت باید در این خصوص تمهیداتی بیاندیشد، قرارداد خرید از واکسن‌های داخلی داشته باشد و موضوع واردات را مدیریت کند، متذکر شد: البته تولید کننده داخلی هم باید متعهد شود که بر اساس جدول برنامه زمانبندی، تعهدات و تولیدات خود را برساند، ولی اینکه تولید کننده داخلی دچار سردرگمی شود، قطعا اتفاق مثبتی برای صنعت واکسن و داروی ایران ارزیابی نمی‌گردد و البته در مسیر راهبرد‌های اقتصاد مقاومتی و پدافند غیرعامل نیز نخواهد بود.
وی درباره این موضوع که تولید کنندگان در مراحل کارآزمایی بالینی دچار مشکل شدند و برخی از آن‌ها در حال حاضر داوطلب ندارند، عنوان کرد: برخی تولید کنندگان واکسن داخلی در تهران و مراکز خاص، متمرکز شده اند و در این شرایط که بخش قابل توجهی از افراد جامعه حداقل یک دز واکسن دریافت کرده اند، تامین داوطلب مشکل است و چنانچه از ظرفیت‌های شهرستان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی خارج از مرکز استفاده شود، برای کارآزمایی بالینی چند واکسن داخلی دیگر هم مشکل داوطلب وجود نخواهد داشت، اما مسلما اگر در مرکز متمرکز شوند، دچار مشکل خواهند، شد.
سخنگوی سابق سازمان غذا و دارو در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا این امکان که کارآزمایی‌های بالینی در کشور‌های دیگر انجام گردد و داوطلبان از سایر کشور‌ها انتخاب شوند؟، بیان کرد: این امکان وجود دارد و شاید این چابکی، ارتباطات بین المللی و این ظرفیت در واکسن سازان داخلی که برخی از آن‌ها برای اولین بار است، به ساخت واکسن مبادرت می‌کنند، وجود نداشته باشد درحالیکه به فناوری ساخت واکسن دسترسی پیدا کنیم، حتی این امکان وجود دارد که از ظرفیت تولید فرا مرزی استفاده شود و برای کار‌های مطالعاتی هم این امکان وجود دارد، اما متاسفانه تجربه این چنینی در کشور وجود نداشته است و اگر هم این اقدام صورت گیرد، برای اولین بار است که انجام شده و به ویژه در شرایط کنونی روابط بین الملل و تحریم‌ها سختی‌ها و دشواری‌های خاص خود را دارد.