پاکستان دلیل موجهی برای دشمنی قوی با ایران دارد؟

- مرتضی غلامرضائی پژوهشگر مسائل بین‌الملل - پاکستان از کشور‌های بزرگ اسلامی است که همیشه به خاطر آنکه دارای قدرت نظامی بالایی بوده و همچنین جمعیت زیاد و جوان، برای بسیاری از کشور‌ها به عنوان نیروی نظامی با پشتوانه مورد توجه بوده است.

اما شاهدیم که کشور پاکستان در رزمایش کشور‌هایی که معمولا مواضع متناقضی با منافع جمهوری اسلامی ایران دارند مانند عربستان، جمهوری آذربایجان و ... شرکت می‌کند. ولی واقعا پاکستان تا کجا با این کشور‌ها همراهی می‌کند و آیا واقعا حاضر است در معادله‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران شرکت کند.

ابتدا باید دانست که بسیاری از کشور‌های غرب آسیا به خاطر اینکه پشتوانه جمعتی و ملیتی ندارند، به تبع آن از نیروی نظامی قوی و فداکاری برای شرایط سخت برخوردار نیستند و از آن سو پاکستان به خاطر جمعیت زیاد آن و اینکه کشوری به نسبت فقیر محسوب می‌شود از این مسئله به چند صورت ذی‌نفع می‌شود.

اول آن که پاکستان علاوه بر انعقاد قرارداد‌های همکاری و مأموریتی با این کشور‌ها که درآمد‌های بالایی برای آن در پی دارد، کشور‌ها را به بستن قرار داد‌های اقتصادی بخصوص در حوزه نظامی که خود پاکستان جزو تولید کنندگان آن است، تشویق می‌کند.

اما نکته مهم‌تر آن که این کشور‌ها نیرو‌های نظامی مورد نیاز خود برای مناطق مرزی و طاقت فرسا را از نیرو‌های پاکستانی استفاده می‌کنند و این نیرو‌ها که تعداد آن بخصوص در کشور‌های عربی کم نیستند، ماهیانه مبالغ هنگفتی برای خانواده‌های خود در پاکستان ارسال می‌کنند.

این‌ها دلایلی است که پاکستان را تشویق به شرکت در رزمایش‌های مختلف با کشور‌های منطقه می‌کند، اما آیا پاکستان حاضر است در اقدامی علیه ایران شرکت کند؟

پاکستان که کیلومتر‌ها با ایران مرز مشترک دارد به خوبی از ظرفیت‌های ایران آگاهی دارد. از جمله این ظرفیت‌ها می‌توان به توان نظامی ایران اشاره کرد که پاکستان به عنوان یک قدرت نظامی بهتر از بقیه می‌داند ایران با دارا بودن جمعیت بالا و دانش گسترده نظامی به هیچ وجه قابل پیش‌بینی و یا مقایسه با کشور دیگری در منطقه نیست.

مورد بعد موقعیت جغرافیایی و اقتصادی ایران است. پاکستان از سمت شرق و جنوب شرقی خود دشمن سرسختی به نام هند دارد که در صورت دشمنی با همسایه غربی خود، امکان آسیب دیدن منافع حیاتی پاکستان به طور جدی وجود دارد.

از سویی دیگر پاکستان همواره از بدو تاسیس خود با توجه ظرفیت‌های چند بعدی ایران در منطقه هیچ مشکلی با آن نداشته است و همواره تعاملات مثبتی با ایران داشته است و دلیل موجهی برای تبدیل یک دوست قوی به دشمنی قوی ندارد. به همین دلیل باید دانست شرکت پاکستان در رزمایش‌های مشترک که دیگر کشور‌های شرکت‌کننده در آن با ایران تعارض منافع دارند و از حضور پاکستان برای بعد تبلیغاتی آن استفاده می‌کنند، بیشتر برای پاکستان جنبه نمایشی و همکاری‌های اقتصادی سیاسی دارد تا جنبه عملیاتی.