کاهش رعایت پروتکل‌ها و افزایش تعداد ابتلا؛ زنگ خطر پیک ششم کرونا
_ روزنامه ایران نوشت: شاخص‌های نزولی کرونا از هفته گذشته تغییر کرده است، در حالی که با کاهش موارد مرگ‌های روزانه به زیر ۲۰۰ نفر در شانزدهم مهر و همچنین تعداد موارد ابتلا به‌کمتر از ۱۰ هزار نفر در اوایل هفته گذشته نشان می‌داد شیب منحنی اپیدمی در کشور نزولی شده، اما از چند روز گذشته میزان مرگ‌ها و ابتلا‌های روزانه جان دوباره گرفته است. به گفته پیام طبرسی عضو کمیته علمی کشوری کرونا روزانه به‌طور متوسط تست پی‌سی‌آر ۱۳ هزار نفر در کشور مثبت می‌شود. این یعنی با وجود چهره آرام کرونا همچنان معادل اوج پیک‌های سوم و چهارم در کشور ابتلا و موارد فوتی داریم. فراز و نشیب‌های آمار کرونا به جهت شاخص‌های مرگ و ابتلا در شرایطی است که سرعت گرفتن واکسیناسیون در کشور و افزایش واردات و تولید واکسن‌های داخلی انتظار کنترل و مهار کرونا را در جامعه تقویت کرده است.
از سوی دیگر وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به رتبه نخست ایران از نظر سرعت واکسیناسیون در دنیا هم می‌گوید: با این حجم از واکسیناسیون انجام شده دلهره و نگرانی بابت اوج‌گیری موج ششم نداریم. تاکنون نزدیک به ۷۰ میلیون دوز واکسن تزریق شده و حدود ۱۱۰ میلیون دوز واکسن نیز به کشور وارد شده است. طبق اعلام بهرام عین‌اللهی در ۲ هفته آینده هم حدود ۳۰ میلیون دوز دیگر وارد کشور خواهد شد. از سوی دیگر رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت درخصوص کرونا می‌گوید: در مورد کرونا فقط می‌توان ۱۵ روز آینده را پیش‌بینی کرد و پس از آن هر لحظه ممکن است کرونا و شرایط کرونایی دستخوش تغییر شود.
محمد مهدی گویا هم که در برنامه گفت‌و‌گوی ویژه خبری سیما صحبت می‌کرد به صراحت اعلام کرد اینکه بگوییم با پیدا شدن واکسن، کرونا از بین خواهد رفت هم قابل تکیه و پیش‌بینی نیست، زیرا هرگونه تغییر ژنتیکی روی کرونا ویروس می‌تواند واکسن‌ها را ناکارآمد نماید. از سوی دیگر آنچه در خصوص ایمنی جمعی انتظار داریم هم معلوم نیست که امیدبخش باشد. به این خاطر باید در مورد این ویروس احتیاط بیشتری به خرج داد.
با اینکه روند ابتلا و مرگ نسبت به‌روز‌های اوج پیک پنجم نزولی شده، اما همچنان خطر وقوع پیک ششم از زبان مسئولان و متخصصان حوزه سلامت شنیده می‌شود. این روز‌ها خبر‌های رسیده از رؤسای بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور بیانگر این واقعیت است که به‌دلیل کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی به زیر ۴۵ درصد موارد ابتلا در میان واکسن‌زده‌ها نیز کمی بالاتر رفته است و گمانه‌زنی‌ها در استان‌های مازندران و خوزستان از وقوع پیک ششم کرونا حکایت دارد. نمودار آمار‌های کرونایی در برخی استان‌ها پس از حدود دو ماه که در شیب رو به پایین قرار گرفته بود، با متوقف شدن روند کاهشی از روز ۱۷ مهر، حالا علائمی از افزایش و احتمال آغاز موج ششم کرونا را نشان می‌دهد. به‌گفته وزیر کشور نیز، میانگین فاصله‌گذاری اجتماعی برای مقابله با کرونا، به عدد نگران‌کننده ۴۵ درصد رسیده و موج بعدی شیوع کرونا قابل تصور است. این گمانه‌زنی‌ها در حالی مطرح می‌شود که در روز‌های اخیر با پای کار آمدن تمام‌قد مسئولان وزارت بهداشت و سایر دستگاه‌ها سرعت واکسیناسیون عمومی با قوت بیشتری ادامه دارد.
تعداد موارد ابتلا معادل پیک سوم و چهارم کرونا
پیام طبرسی، عضو کمیته علمی کشوری کرونا و رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری با بیان اینکه موج ششم کرونا در کشور محتمل است می‌گوید: آمار‌های مربوط به بستری و مراجعه بیماران سرپایی به بیمارستان مسیح دانشوری روبه کاهش است، اما آمار کشوری کرونا نوسان دارد. به‌طور متوسط روزانه ۱۳ هزار بیمار مثبت در کشور شناسایی می‌شود هرچند که تعداد موارد مثبت نسبت به اوج پیک پنجم کم شده، اما نسبت به پیک‌های قبلی آمار پایینی نیست و معادل مبتلایان به ویروس کرونا در پیک‌های سوم و چهارم است. از طرفی همچنان تعداد موارد بستری در بخش‌های آی‌سی‌یو پایین نیامده و مرگ و میر نیز بالای ۲۰۰ نفر در روز است. گرچه در مقایسه آمار، نسبت به روز‌های اوج پیک پنجم کم شده، اما مرگ و میر کماکان بالای ۲۰۰ نفر است. این در حالی است که رعایت نکات بهداشتی به ۴۶ درصد کاهش پیدا کرده و همین مسأله نگران‌کننده است که افراد مستعد با وجود تزریق واکسن مجدداً دچار بیماری شوند.
طبرسی در ادامه می‌افزاید: علی‌رغم اینکه تزریق واکسن به‌سرعت در حال انجام است، اما به‌دلیل آنکه برخورد‌های اجتماعی در سطح جامعه افزایش یافته بیماری نیز زیاد خواهد شد. ما امیدواریم کمرنگ شدن رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی تبدیل به بحران نشود و آمار بستری‌های روزانه را به ۵ هزار نفر در روز افزایش ندهد. هر زمان میزان موارد بستری به زیر ۳۰۰ نفر در روز برسد آن‌وقت می‌توان به کنترل نسبی بیماری رسید و محدودیت‌ها را حذف کرد. در شرایط فعلی که تعداد مرگ و میر‌ها بیش از ۲۰۰ نفر است بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها به‌دلیل افزایش برخورد‌های اجتماعی زود است و باید تا رسیدن به ایمنی جمعی مطلوب صبر کنیم.
بستری ۱۰ درصد از مراجعه‌کنندگان به بیمارستان
حسین کرمانپور رئیس اورژانس بیمارستان سینا معتقد است کرونا دانش بشر و تکنولوژی را به چالش کشید و در شرایط فعلی با گذشت دو سال از شیوع ویروس کرونا هم اینک بشر به نقاط قوت و ضعف خویش در مقابله با این ویروس پی برده و چنانچه کسی بخواهد گرفتار این بیماری نشود با ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین روش‌های پیشگیری می‌تواند از ابتلا به کرونا جلوگیری کند. او می‌گوید: فرا از بحث دانش و تکنولوژی، کرونا خواسته یا ناخواسته در چالش جدی با شعور بشر است و، چون ما در ساده‌ترین روش‌های پیشگیری کوتاهی می‌کنیم دائم با موج‌های زیگزالی و حمله این ویروس روبه‌رو هستیم. کرمانپور تأکید می‌کند که بهترین زمان برای کنترل ویروس زمانی است که شهر‌ها به رنگ آبی و سفید تغییر رنگ می‌دهند. یعنی در چنین وضعیتی باید لاک‌داون هوشمند ایجاد شود، اما دقیقاً زمانی که موج کرونا فروکش می‌کند ما با سوءمدیریت مواجه می‌شویم. نمونه آن برگزاری برخی مراسم و تور‌های کنسرت در ترکیه و سفر‌ها و برداشتن ماسک‌ها به بهانه تزریق واکسن در جامعه است. نهایتاً اگر رعایت پروتکل‌های بهداشتی بی‌هزینه را اندازه‌گیری کنیم می‌بینیم بسیار پایین آمده است. حتی بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها نیز بدون در نظر گرفتن تزریق دو دوز واکسن نشان می‌دهد در ابعاد حاکمیتی نیز یکپارچه به موضوع نگاه نمی‌کنند. وقتی می‌توانیم دانشگاه‌ها و مدارس را بازگشایی کنیم که بیش از ۸۰ درصد جامعه هر دو دوز واکسن را دریافت کرده باشند و دو هفته نیز از تزریق دوز دومشان گذشته باشد. وی می‌گوید: به غلط عنوان می‌شود ۶۰ درصد جامعه واکسینه شده‌اند. این رقم مربوط به کسانی است که فقط یک دوز واکسن را دریافت کرده‌اند در حالی که در بهترین حالت ما ۲۰ درصد جامعه را واکسینه کرده‌ایم. یعنی این تعداد افراد هر دو دوز واکسن را دریافت کرده‌اند و دو هفته نیز از تزریق دوز دوم واکسنشان سپری شده است. چنانچه این عدد به بالای ۸۰ درصد رسید آن‌وقت می‌توان علاوه بر دانشگاه و مدارس همه مشاغل را بازگشایی کرد.
به‌گفته کرمانپور، دانش و تکنولوژی بینایی ما را دچار اختلال کرده و فکر نمی‌کنیم ساده‌ترین کلید کنترل بیماری که هیچ هزینه‌ای هم ندارد زدن ماسک، فاصله اجتماعی، تهویه هوا و شست‌و‌شوی دست‌هاست. این‌ها در مقابل هزینه تولید و ساخت واکسن هیچ است. از زمانی که تزریق واکسن در کشور سرعت گرفته آموزش‌های مداوم و دائم را مبنی بر رعایت نکات بهداشتی در شبکه‌های ملی نمی‌بینیم. مردم باید بدانند یک دوز واکسن دلیل بر عدم ابتلا به بیماری نیست. حتی اگر هر دو دوز واکسن را دریافت کردند و دو هفته نیز از تزریق دوز دومشان گذشت همچنان طبق پروتکل‌های کشوری باید نکات بهداشتی را رعایت کنند تا زمانی که سختگیری‌ها طبق پروتکل‌های کشوری کمتر شود. رئیس اورژانس بیمارستان سینا می‌گوید: در ایران به‌دلیل ازدحام جمعیت در مراکز تزریق، واکسیناسیون چندان مؤثر نبوده است. مثل فردی که در معرض دود قرار بگیرد، اما سیگار نکشد بسیاری از افراد هر دو دوز واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند، اما درگیر شدند. همین‌ها بعد از تزریق دوز اول و دوم ماسکشان را برداشتند؛ بنابراین عدم رعایت پروتکل‌ها نتیجه‌اش این شد که امروز می‌گوییم موج ششم محتمل است. به گونه‌ای که در اورژانس بیمارستان سینا طی هفته گذشته تا امروز نسبت ورودی بیماران به بیمارستان و بستری‌ها به‌شکل آرامی در حال افزایش است. قبلاً افرادی که مراجعه می‌کردند ۲ تا ۵ درصدشان بستری می‌شد.
امروز ۱۰ درصد مراجعه‌کنندگان بستری می‌شوند که نشان می‌دهد یا دیر مراجعه کرده‌اند یا در معرض انواعی از ویروس قرار گرفته‌اند. اغلب این افراد نیز در تجمعات گرفتار شده‌اند که علاوه بر ابتلا به انواع مختلف ویروس کرونا با چگالی قابل توجهی از ویروس درگیر شده‌اند؛ بنابراین ویروس‌های متعدد کانون‌های متعددی را در ریه گرفتار کرده است. برای همین اغلب این بیماران که جوان هستند کنترل بیماری‌شان سخت است. به‌گفته کرمانپور، به‌نظر می‌رسد وضعیت به حدی برسد که آی‌سی‌یو‌ها مجدداً پر شوند و تا زمانی که روزانه ۵ تا ۶ هزار بیمار در آی‌سی‌یو بستری شده‌اند انتظار اینکه مرگ‌ها به زیر دو رقم برسد نامعقول است. زمانی می‌توان به مرگ‌های دو رقمی رسید که تعداد بیماران آی‌سی‌یو به زیر ۲ هزار نفر و مبتلایان به زیر ۵ هزار نفر برسد. وی با بیان اینکه شیوع آنفلوانزا، سرماخوردگی و فصل شدید آلرژی، سرد شدن هوا و بستن در و پنجره انتقال ویروس را تشدید می‌کند، بیان می‌کند: جمع جبری این‌ها موجب می‌شود انتظار وقوع پیک ششم را داشته باشیم، اما نسبت به سال گذشته امید داریم که، چون واکسیناسیون در حال افزایش است شاید پیک ششم مثل پیک پنجم نباشد که به کادر درمان و جمعیت کشور آسیب برساند. با این حال تأکید می‌کنم در سال دوم حضور کرونا برای ویروس کرونا نژاد و مذهب و جمعیت کشور و سطح سواد و زن و مرد مطرح نیست. کرونا در جایی که مردم باشعورتری دارند کمتر پیدا می‌شود.