تصادفات رانندگی؛ عارضه‌ی توسعه نیافتگی

- این از بخت فرومرده درویش خان استاد نامدار موسیقی بود یا از شگفتی سازی‌های نابهنگام تاریخ ایران که تقدیر، طوق اولین قربانی تصادفات رانندگی در کشورمان را به گردن او انداخته است؟ هرچه هست، اما آن اتومبیلی که اصابتش با درشکه‌ی حامل درویش خان، مرگ این هنرمند نامی را رقم زد این مایه از اقبال را داشته تا در تاریخ نام خود را در سرسلسله فهرست خودرو‌هایی ببیند که در همدستی با ملک الموت خاموش کننده ستاره بخت و زندگی ایرانیان بی شماری بوده اند.

در بهره مندی از مواهب امنیت آنگونه که از یافته‌های پژوهشی این حوزه بر می‌آید عنصری که نقش و اثری بی مانند به خود گرفته و بر صدر سیاهه‌ی بایسته‌های امنیتی نشسته امنیت جانی است. از آن جایی هم که از عهد درویش خانِ بدعاقبت شمار زیادی از مردمان همه ساله جان بر سر پیشامد‌های ترافیکی می‌گذارند تصادفات رانندگی به عارضه‌ای خسارت بار برای جامعه در حال توسعه ای، چون ایران بدل شده است. از این هم نباید گذشت که در اقصای عالم هم علت اصلی مرگ و میر‌ها را باید در سوانح رانندگی جست. اما برای کشورمان که امروز مرحله رشد فزاینده‌ی وسایل نقلیه را از سر می‌گذراند و از اثر آن، رقم تصادفات و خسارات هم رو به فزونی است رویارویی و به سامان کردن نظام حمل و نقل اهمیت و ضرورت دوچندانی به خود می‌گیرد.

اما در این گیر و دار که خسارات جانی و مالی تصادفات رانندگی، هزینه‌های سرسام آوری به کشور وارد آورده این تهران است که بیشترین شمار جان باختگان و آسیب دیدگان تصادفات را از آن خود می‌بیند. وقتی به این گزاره بیندیشیم و بپذیریم که هر انسان، منحصربه فرد و بی جایگزین است آنگاه خواهیم دانست آن عدد و رقم‌های اعلامی برای تعـداد قربانیان هرساله‌ی تصادفات رانندگی چه معنایی می‌تواند داشته باشد. این میان هم این پایتخت پر جمعیت و پرازدحام است که پذیرای بیشترین شمار قربانیان این سوانح هولناک شده است.

 

بر طبق آنچه هم که از برآورد‌های عرضه شده از سوی پلیس راهور بر می‌آید از جمله تخلفاتی که ایفاگر نقشی مستقیم در تصادفات و حوادث رانندگی است و در شدت گرفتن آسیب‌ها و خسارات هم عاملیتی موثر دارد سرعت غیر مجاز خودروهاست. وقتی از احسان مومنی رییس اداره تصادفات پلیس راهور تهران جویای درصد و عدد و رقم تصادفاتی می‌شویم که بر اثر سرعت‌های غیرمجاز در معابر شهری پایتخت رخ می‌دهد در پاسخ به میزان برآوردی را ارائه می‌کند که تنها خاص محور‌های بزرگراهی است: بیست و شش درصد از تصادفات در محور‌های بزرگراهی تهران ناشی از وجود سرعت‌های غیرمجاز است. من تاکید می‌کنم که این بیست و شش درصد مربوط به محور‌های بزرگراهی است. نباید تصور شود این آمار مربوط به همه معابر شهری پایتخت است. فقط در معابر بزرگراهی ما وجود سرعت‌های غیر مجاز باعث به وجود آمدن این آمار درباره تصادفات شده است. ما در خیابان‌ها و معابر فرعی تهران با مساله سرعت‌های غیرمجاز مواجه نیستیم. چون در این معابر اصلا امکانی برای اینکه رانندگان بخواهند با سرعت‌های غیرمجاز تردد کنند وجود ندارد.

اما غیر از مساله سرعت‌های غیر مجاز کدام عوامل دیگری به پیدایی تصادفات رانندگی در معابر شهری پایتخت کمک می‌کنند: در بزرگراه‌ها و معابر اصلی شهر تهران در کنار نقش و تاثیری که مساله سرعت‌های غیرمجاز بر بروز حوادث رانندگی می‌گذارد عامل دیگری که باعث بروز حوادث و تصادفات می‌شود به عدم توجه کافی به رانندگی مربوط می‌شود. درواقع علت اصلی وقوع تصادفات در معابر اصلی پایتخت همین دو عامل یعنی سرعت‌های غیرمجاز و بی توجهی و نداشتن تمرکز کافی هستند. آن عواملی که باعث حواس پرتی رانندگان و عدم توجه به جلو می‌شود هم شامل مواردی مثل صحبت کردن با تلفن همراه، خوردن و آشامیدن، گفتگو و شوخی کردن با سرنشینان می‌شود. این نوع رفتار‌ها باعث می‌شود تا حواس راننده پرت بشود و نتواند وسیله نقلیه خود را کنترل کند و در نهایت حادثه روی دهد.

چندی است که با تدبیر فرماندهان پلیس راهور رانندگان متخلف به مرکز کنترل ترافیک پایتخت احضار می‌شوند. این برخورد و احضار چه دستاورد یا نتیجه‌ای به دنبال داشته است: ما در مرکز کنترل ترافیک به رانندگان متخلف آموزش‌های لازم را ارائه می‌دهیم. چون دغدغه اصلی ما در برخورد با این رانندگان متخلف ارائه آموزش‌های مربوط به رفتار‌های احتیاط آمیز حین رانندگی و درواقع ارتقای فرهنگ رانندگی است. این رانندگانی که به مرکز کنترل ترافیک مراجعه می‌کنند در اینجا با تصاویر و فیلم‌هایی که می‌بینند و توضیحاتی که از افسران پلیس راهور دریافت می‌کنند در شرایط جدیدی قرار می‌گیرند. ما در همه زمینه‌ها با این رانندگان متخلف صحبت می‌کنیم و تلاش داریم تا مشکلات و ضعف‌های آن‌ها را برطرف کنیم. ما درصدد هستیم این رانندگان را به گونه‌ای توجیه کنیم تا دنبال سرعت بیش از حد مجاز در رانندگی نباشند. ما در این برخورد‌های حضوری حتی اگر متوجه بشویم یکی از این رانندگان متخلف درگیر مشکلات روحی و روانی باشد او را به بهداری معرفی می‌کنیم و برای اقدام‌های درمانی آن‌ها هم برنامه داریم. درواقع ما در مرکز کنترل ترافیک رانندگان متخلفی که احضار می‌شوند را از همه جنبه‌ها کنترل می‌کنیم. ما این رانندگان را هم کنترل می‌کنیم و هم انواع آموزش‌ها را به آن‌ها ارائه می‌دهیم.