نظارت‌های مستمر و سرکشی‌های مداوم از زندان‌ها؛ یکی از رویکرد‌های اصلی در ۱۰۰ روز نخست ریاست حجتالاسلاموالمسلمین محسنی اژه‌ای بر قوه قضاییه/ از «حبس‌زدایی و تفکیک زندانیان» تا «اعطای مرخصی‌ها و عفوهای گسترده»
- طی حدود ۱۰۰ روزی که از انتصاب حجتالاسلاموالمسلمین محسنی اژه‌ای به سمت ریاست دستگاه قضا و آغاز دوران تحول و تعالی در عدلیه می‌گذرد، دستاورهای مثبتی در حوزه‌ها و بخش‌های مختلف قضایی حاصل شده است؛ این دستاوردها در نتیجه اقدامات مجدانه‌ای بوده که رئیس قوه قضاییه از همان آغاز تصدی این سمت بر پیگیری و تحقق آنها اصرار ورزیده است؛ یکی از این موارد ملموس، بهبود وضعیت زندانیان و زندان‌های کشور است؛ امری که در نتیجه نظارت‌های مستمر و سرکشی‌های مداوم مقامات و مسئولان قضایی حاصل شده است.
به طور کلی، بهبود وضعیت زندان‌ها و زندانیان از دستورکارهای اصلی دستگاه قضایی در دوره تحول و تعالی است و حجت‌الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای در حدود ۱۰۰ روزی که سکان ریاست دستگاه قضا را برعهده دارد، پیرامون بهبود وضعیت زندان‌ها و زندانیان، دستورات و تاکیدات مؤکدی داشته و شخصاً چهار بازدید از زندان‌های کشور انجام داده است.
«حبس زدایی» ، «کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها با اعمال مجازات‌های جایگزین حبس » ، «کاهش صدور قرار‌های تأمین کیفری منتهی به بازداشت» ، «تفکیک زندانیان» ، «جداسازی محل نگهداری افراد بازداشت موقت» ، «بررسی فوری پرونده محکومان امنیتی» ، «تعیین تکلیف سریع پرونده‌های دارای متهم زندانی» ، «تسهیل در اعطای مرخصی به زندانیان» ، «تدوین فهرست زندانیان فاقد شرایط آزادی مشروط برای ارسال به کمیسیون عفو» ، «حل مشکل کمبود قاضی ناظر در زندان‌ها» ؛ «تشکیل تیمی برای جلب رضایت اولیای دم در پرونده های قصاص»؛ «تاکید بر دریافت گزارش مستمر از وضعیت زندان‌ها» و «رسیدگی به وضعیت خانواده زندانیان» از جمله مهم‌ترین تاکیدات و دستورات حجت‌الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای به مسئولان قضایی اعم از دادستان‌ها و زندانبانان برای بهبود وضعیت زندان‌ها و زندانیان است.
بازدید ۳ ساعته رئیس قوه قضاییه از ندامتگاه دماوند
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای صبح روز جمعه ۱۹ شهریور، به مدت ۳ ساعت از بخش‌های مختلف ندامتگاه دماوند بازدید کرد. رئیس قوه قضاییه در جریان این بازدید، ضمن گفتگوی چهره به چهره با تعداد کثیری از زندانیان، سوالاتی را پیرامون دلیل محکومیت و مدت زمان سپری شده از حبس آنها و همچنین شرایط بهداشتی و غذایی زندان مطرح کرد. زندانیان ندامتگاه دماوند نیز از اینکه رئیس قوه قضاییه صبح روز جمعه خود را برای بازدید از این ندامتگاه اختصاص داده است، از وی تشکر کردند.
کسب اطلاع از روند واکسیناسیون زندانیان ؛ تاکید بر باز اجتماعی شدن زندانیان و بازگشتگاه بودن زندان‌ها ؛ ضرورت برنامه‌ریزی برای ایجاد شرایطی جهت عدم بازگشت افراد به زندان‌ها ؛ کسب اطلاع از میزان حضور قضات در زندان ؛ حضور در کارگاه اشتغالزایی زندان ؛ دریافت درخواست‌های زندانیان و تاکید بر پیگیری تک تک آنها و تفویض مأموریت در این زمینه به حوزه ریاست و سازمان زندان‌ها ؛ تقدیر از زندانبانان بویژه آن دسته از زندانبانان زندان دماوند که به همراه خانواده‌های خود و با تحمیل هزینه‌های مالی در جهت جلب رضایت شاکیان و آزادی زندانیان تلاش می‌کنند و ... از جمله برنامه‌ها و تاکیدات حجت‌الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای در بازدید سه ساعته از زندان دماوند بود.
بازدید سرزده چند ساعته حجتالاسلاموالمسلمین محسنی اژه‌ای از بندهای امنیتی و موقت زندان اوین
رئیس دستگاه قضا روز جمعه پانزدهم مردادماه در بازدیدی سرزده از زندان اوین از بخش‌های مختلف این زندان به ویژه هر سه بند امنیتی آن (بندهای دو الف - ۲۰۹ - ۲۴۱) بازدید کرد و با برخی از متهمان بازداشت موقت به صورت چهره به چهره به گفتگو پرداخت.
حجتالاسلاموالمسلمین محسنی اژه‌ای به هنگام حضور در بندهای امنیتی زندان اوین، تعداد روز‌های بازداشتی متهمان را از آنها جویا و در همین زمینه خواستار ارائه توضیحات لازم از سوی مقامات قضایی و ضابطین شد. رئیس قوه قضاییه در گفت‌وگوی چهره به چهره با متهمین از نوع اتهام، مدت بازداشت موقت و شرایط بهداشتی و غذایی زندان سؤال کرد.
در جریان این بازدید تعدادی از متهمین تقاضا کردند به تنهایی با رئیس قوه قضاییه گفتگو کنند که قاضی‌القضات در خلوت با آنها به گفتگو نشست. رئیس قوه قضاییه در ادامه بازدید خود از بندهای امنیتی زندان اوین در مورد یکی از پرونده‌های مهم که در آن مقطع زمانی تشکیل شده بود و شش نفر بازداشتی داشت، با قاضی و کارشناسان پرونده که به فوریت به زندان دعوت شده بودند، به صورت تفصیلی به گفتگو پرداخت.
حجت‌الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای در پایان حضور در زندان به زندانبانان و نگهبانان توصیه کرد پیوسته خدا را ناظر و حاضر بر اعمال خود ببینند و مواظب باشند که حق کسی ضایع نگردد و به کسی ظلم نشود.
بازدید ۳ ساعته رئیس قوه قضاییه از زندان رجایی‌شهر
حجتالاسلاموالمسلمین محسنی اژه‌ای، اول مردادماه در کمتر از یکماه از انتصاب به ریاست دستگاه قضا، بدون اعلام قبلی به زندان رجایی‌شهر کرج در مرکز استان البرز رفت و بازدیدی سه ساعته از این زندان داشت.
رئیس دستگاه قضا از بخش‌های مختلف زندان رجایی‌شهر کرج از جمله بند زندانیان امنیتی و همچنین بند جرائم خشن بازدید کرد و در جریان این بازدیدها، با زندانیان گفتگوی چهره به چهره و بی‌واسطه داشت و از نزدیک با مشکلات و مسائل و خواسته‌های آنها قرار گرفت.
لزوم توجه به آموزش و تأمین نیاز‌های رفاهی کارکنان زندان ؛ تاکید به قضات و دادسراهای سراسر کشور درخصوص پرهیز از صدور قرار بازداشت موقت تا حد امکان ؛ استفاده از مجازات‌های جایگزین حبس در راستای کاهش جمعیت کیفری ؛ جلوگیری از صدور آرای خلاف شرع و قانون به‌صورت ریشه‌ای ؛ جداسازی محل نگهداری افراد بازداشت موقت از زندانیان ؛ ضرورت نگهداری زندانیان دسته‌بندی و تفکیک‌شده ؛ حل مشکل کمبود قاضی ناظر در زندان‌ها با ارائه راهکارهایی نظیر بکارگیری چهار حقوقدان همراه با یک قاضی برای نظارت بر یک زندان ؛ تشکیل تیمی برای جلب رضایت اولیای دم در پرونده های قصاص با مشارکت مسئولان سازمان زندان‌ها و دادستانی ؛ تاکید به رئیس سازمان زندان‌ها در خصوص دریافت گزارش مستمر از وضعیت زندان‌ها و عدم اکتفاء به گزارش‌های فصلی ؛ دستور پیرامون تشکیل تیمی قضایی و بررسی فوری و استخراج سریع پرونده‌های ۲۰۰ زندانی درخواست‌کننده در زندان رجایی‌شهر؛ از جمله مهم‌ترین تاکیدات و دستورات حجتالاسلاموالمسلمین محسنی اژه‌ای در جریان بازدید سه ساعته از زندان رجایی‌شهر کرج بود.
بازدید رئیس دستگاه قضا از زندان جدیدالتأسیس مرکزی ایلام
حجتالاسلاموالمسلمین محسنی اژه‌ای در نخستین سفر استانی خود، روز پنجشنبه ۲۴ تیر به همراه جمعی از مسئولان عالی قضایی به ایلام سفر کرد.
در جریان سفر استانی به ایلام، رئیس قوه قضاییه برنامه‌های مختلف و بازدیدهایی را داشت که از جمله آنها می‌توان به بازدید از زندان جدیدالتأسیس مرکزی ایلام اشاره کرد. حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای در جریان حضور در زندان مرکزی ایلام، از بخش‌های مختلف این زندان بازدید و با مسئولان و زندانیان آن گفتگو کرد. در پایان بازدید حجت‌الاسلام و المسلمین محسنی اژه‌ای از زندان مرکزی ایلام، طی مراسمی ۱۵ مددجو که به دلیل محکومیت مالی در زندان به سر می‌بردند، با کمک خیرین آزاد شدند.