تقویم تاریخ؛ از روز جهانی پست تا اعدام چه گوارا

_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (هفدهم مهر) به شرح زیر است:

درگذشت صهبا، عارف و فیلسوف ایرانی

۳۳ سال پیش در چنین روزی برابر با هفدهم مهرماه ۱۳۶۷ شمسی؛ عارف و فیلسوف شهیر ایرانی حکیم «محمد رضا صهبای قمشه ای» درگذشت. حکیم محمدرضا قمشه اى اصفهانى متخلص به صهبا در حدود سال ۱۲۰۲ ش ۱۲۴۱ ق در قمشه اصفهان به دنیا آمد و در محضر بزرگانى همچون حاج ملامحمد جعفر لاهیجى، میرزا حسن نورى، آقاسید رضى لاهیجى به مدارج والایى در عرفان، فلسفه و حکمت دست یافت. حکیم قمشه اى پس از آن در اصفهان به تدریس کتب عرفانى پرداخت و در اواخر عمر در مدرسه صدر تهران مشغول تدریس بود. او در تدریس شرح فصوصِ الحکَم، شرح اشارات و اسفار ملاصدرا، یگانه روزگار بود و شاگردان فاضلى در محضرش پرورش یافتند که حکمایى همچون میرزا ابوالفضل کلانترى، میرزاجهانگیز خان قشقایى، میرزا عبداللّه ریاضى، شیخ محمد بروجردى، میرشهاب الدین تبریزى و میرزا على محمد اصفهانى از زمره آنانند. این حکیم بزرگوار که معاصر ملاهادى سبزوارى فیلسوف شهیر آن دوران بود، سرانجام در هفدهم مهرماه ۱۲۶۷ ش برابر با اول صفر ۱۳۰۶ ق در حدود ۶۵ سالگى در تهران درگذشت و در قبرستان ابن بابویه در رى -شهری در نزدیکی تهران- مدفون شد. الاسفارُ الاربِعَه و تحقیقها، حاشیه اسفار ملاصدرا و حایشه بر شرحِ تمهیدُ القواعد از جمله آثار اوست.

درگذشت ابن اثیر جزری، مورخ مسلمان

۸۱۳ سال پیش درچنین روزی، دوم ربیع الاول سال ۶۳۰ هجری قمری «ابن اثیر جزری» (Jazari) ملقب به عزالدین، مورخ، ادیب و محدث بزرگ جهان اسلام درشهر موصل ـ در شمال عراق ـ درگذشت. او در سال ۵۵۵ هجری قمری در عراق متولد شد و اوایل عمرش را در موصل، بغداد و شام سپری کرد. ابن اثیر طی این مدت، علوم مختلف دینی را آموخت و دیری نپایید که در علم لغت از مشاهیر زمان خود شد. او سپس نزد اساتید برجسته زمان خود همچون، خطیب طوسی فقه و حدیث فراگرفت. معروفترین اثر ابن اثیر «الکامل فی التاریخ» (تاریخ کامل) است. وی در این کتاب وقایع مهم جهان را تا سال ۶۲۷ هجری قمری مرور کرده است. از سوی دیگر، چون ابن اثیر در دوره استیلای مغولان می‌زیسته، کتاب او از منابع مهم تاریخ مغول نیز به شمار می‌رود. کتاب معروف دیگر ابن اثیر «اسدالغابه فی معرفة الصحابه» نام دارد که شش جلد است و در آن شرح حال ۷۵۰۰ نفر از صحابه پیامبر اسلام (ص) آمده است.

روز جهانی پست

نهم اکتبر روز جهانی پست است. پست، کهن‌ترین و گسترده‌ترین نوع ابزار ارتباطى بین مردم یک کشور با ساکنان دیگر سرزمین‌ها و مناطق جهان است. پست، یکى از عمده‌ترین نهادهاى اجتماعى بازمانده از ادوار کهن است. پیام و پیام رسانى به عنوان یک نیاز اجتماعى، از آغاز زندگى شهرنشینى، همواره مطرح بوده و پست به منزله تامین کننده این نیاز، از دیربار نقش تعیین کننده در زندگى اجتماعى انسان داشته است. از این رو، براى هماهنگى و تدوین روابط پستى بین کشورها، براى اولین بار در روز ۱۷ مهر ۱۲۵۳ ش برابر با ۹ اکتبر ۱۸۷۴ م، پیشنهاد آلمان در زمینه تأسیس اتحادیه پست توسط ۲۲ کشور به تصویب رسید. نام این اتحادیه پس از ۴ سال با پیوستن کشورهاى دیگر، به اتحادیه جهانى پست تغییر کرد. سرانجام در سال ۱۹۶۹ م در کنگره توکیو، به کشورهاى عضو توصیه شد که ۱۷ مهر برابر با ۹ اکتبر هر سال را به عنوان روز جهانى پست تعیین کنند. این اتحادیه در حال حاضر بیش از ۱۹۲ عضو دارد و ایران نیز در ۲۲ مهر ۱۲۵۶ ش به عنوان بیست و نهمین عضو، به این اتحادیه پیوست. محل اتحادیه در شهر برنِ سوئیس است و نشان آن از کره زمین و پنج انسان در حالى که نامه هایى را دست به دست مى گردانند، تشکیل شده است. اتحادیه جهانى پست پس از اتحادیه بین المللى تلگراف و سازمان هواشناسى، سومین سازمان جهانى است که براى قانونمندى روابط پستى بین المللى و برقرارى ارتباط پستى جهان، امور پستى کلیه کشورهاى عضو را هدایت و کنترل مى کند.

ترور ماجد ابوشرار، از مبارزان فلسطینی در ایتالیا

۴۰ سال پیش، در روز نهم اکتبر سال ۱۹۸۱ میلادی «ماجد ابوشرار» (Majid Abu Sharar) یکی دیگر از شخصیت‌های فلسطینی، توسط رژیم صهیونیستی در ایتالیا ترور شد. وی که مسئول تبلیغات سازمان آزادیبخش فلسطین بود، توسط عوامل سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی موسوم به موساد، در رم به قتل رسید. شایان ذکر است که ترور فلسطینی‌ها در داخل و خارج از فلسطین اشغالی، از شیوه‌های اصلی سرکوب آن‌ها توسط رژیم نژادپرست صهیونیستی بوده است.

اعدام چه گوارا

۵۴ سال پیش، در روز نهم اکتبر سال ۱۹۶۷ میلادی «ارنستو چه گوارا» (Ernesto Che Guevara) انقلابی معروف آمریکای لاتین به همراه تعدادی از یارانش اعدام شد. چه گوارا در سال ۱۹۲۸ میلادی در آرژانتین متولد شد. تفکر ضد امپریالیستی در او، پس از مشاهده فقر و تبعیض ناشی از استثمار ملت‌های آمریکای لاتین توسط آمریکا، رشد کرد. چه گوارا در مکزیک با فیدل کاسترو آشنا شد و این دو، رهبری انقلاب کوبا را تا پیروزی به عهده داشتند. پس از پیروزی انقلاب کوبا در سال ۱۹۵۹، چه گوارا به بولیوی رفت و در آنجا با تشکیل یک گروه چریکی به مبارزه با دولت وابسته به آمریکای این کشور پرداخت، اما در چنین روزی، در سال ۱۹۶۷ نیرو‌های بولیوی به کمک عوامل سیا، مخفیگاه چه گوارا را یافتند و وی را دستگیر و تیرباران کردند.

روز ملی اوگاندا

۵۹ سال پیش در چنین روزی، نهم اکتبر سال ۱۹۶۲ میلادی کشور اوگاندا موفق به کسب استقلال از انگلیس شد و چنین روزی بعنوان روز ملی این کشور نام گرفت. اوگاندا در سال ۱۸۹۰ میلادی تحت تسلط کمپانی آفریقای شرقی انگلیس قرار گرفت و چندی بعد به طور رسمی مستعمره انگلیس شد. در پی سلطه استعماری انگلیس بر سرزمین اوگاندا، مبارزات استقلال طلبانه مردم این کشور شدت یافت و در سال ۱۹۶۲ میلادی، به استقلال اوگاندا منجر شد. اوگاندا دارای نظام جمهوری است و با مساحت ۲۳۵۸۸۰ کیلومتر مربع در شرق قاره آفریقا قرار دارد. این کشور با کشور‌های سودان، کنیا، تانزانیا، رواندا و جمهوری دموکراتیک کنگو همسایه است.