تقویم تاریخ؛ از تلویزیون در ایران تا استقلال عراق

_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (یازدهم مهر) به شرح زیر است:

امام خمینی (ره) عراق را به مقصد کویت ترک کرد

۴۳ سال پیش در چنین روزی، یازدهم مهر سال ۱۳۵۷ هجری شمسی پس از منع فعالیت‌های سیاسی و مذهبی حضرت امام خمینی (ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، در کشور عراق و به دنبال اینکه رژیم سابق عراق در برابر تلاش‌ها و مبارزات امام خمینی (ره) بطور جدی محدودیت ایجاد کرد، ایشان عراق را به قصد کشور کویت ترک کرد. اما دولت کویت به خاطر حفظ روابطش با رژیم شاه، از ورود حضرت امام (ره) به این کشور ممانعت نمود. به دنبال این اقدام، امام خمینی (ره) چند روز بعد به فرانسه هجرت کرد.

شایان ذکراست که اعمال و رفتار غیرانسانی و مستبدانه رژیم بعث عراق، خشم ملت مسلمان و انقلابی ایران را، که در آن روز‌ها حساسترین دوران مبارزه با رژیم شاه را می‌گذراند، برانگیخت.

شروع به کار تلویزیون در ایران

با راه‏ اندازی و بهره ‏برداری از نخستین فرستنده تلویزیونی ایران در یازدهم مهرماه ۱۳۳۷ شمسی، تلویزیون ایران، پخش برنامه‏‌های خود را آغاز کرد.

تلویزیون ایران در ابتدا به صورت یک بخش کاملاً خصوصی اداره می ‏شد که ابتدا در هر روز چهار ساعت برنامه پخش می‏ کرد. این تلویزیون برای گسترش مناطق تحت پوشش خود، در سال ۱۳۴۰ ش فرستنده دیگری در آبادان و یک فرستنده تقویتی در اهواز تأسیس کرد. در اواخر سال ۱۳۴۲ ش، تلویزیون ایران از ساختار یک شرکت خصوصی به شرکت سهامی تلویزیون ایران تغییر شکل داد تا این که تلویزیون ملی ایران با امکانات یک استودیو، سه دوربین و دو دستگاه ضبط مغناطیسی در آبان ماه ۱۳۴۵ ش، به صورت تلویزیون دولتی و به طور آزمایشی آغاز به کار کرد. در نهایت، سازمان تلویزیون ملی ایران در ۲۹ اسفند ۱۳۴۵ ش رسماً افتتاح شد و کار خود را وسعت بخشید.

با پیروزی انقلاب اسلامی ایران، سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تغییر نام یافت و با گذشت زمان، فعالیت‏های این سازمان به صورت افزایش فرستنده و شبکه‏‌های رادیویی و تلویزیونی در تهران و شهرستان‏ها رو به گسترش نهاد.

امضای معاهده وین و آغاز وحدت ایتالیا

۱۵۵ سال پیش در چنین روزی، سوم اکتبر سال ۱۸۶۶ میلادی معاهده وین، توسط نمایندگان ایتالیا و امپراتوری اتریش، در وین امضا شد.

به موجب این معاهده، اتریش ایالت ونسی را به ایتالیا واگذار کرد. از بند‌های مهم معاهده وین این بود که امپراتوری مقتدر اتریش از آن پس از دخالت در امور ایتالیا منع شد. این معاهده، راه وحدت ایتالیا را در سال ۱۸۷۰، هموار کرد.

سالروز استقلال عراق

۸۸ سال پیش در چنین روزی، سوم اکتبر سال ۱۹۳۲ میلادی کشور عراق استقلال خود را از انگلیس، اعلام کرد.

عراق، خاستگاه تمدن‌های باستانی آشور و اکد (Akkad) است. در سال ۵۳۹ قبل از میلاد، ایران بر سرزمین عراق دست یافت و تا فتح این سرزمین توسط مسلمانان در سال ۶۴۲ میلادی، عراق بخشی از امپراتوری ایران بود. عراق تا پایان حکومت بنی امیه، تحت سلطه این خاندان بود و هنگامی که عباسیان به قدرت رسیدند، شهر بغداد را به پایتختی برگزیدند. از اواسط قرن دهم میلادی، عراق به طور متناوب، تحت کنترل حکومت‌های ایرانی بود تا آنکه دولت عثمانی در سال ۱۵۳۵ میلادی، عراق را اشغال کرد. درپی شکست عثمانی در جنگ جهانی اول و تجزیه سرزمین‌های آن، عراق درسال ۱۹۲۰ تحت قیمومیت و استعمار انگلیس قرار گرفت که با مخالفت سرسختانه روحانیون و مردم مواجه شد. سرانجام در سال ۱۹۳۲ انگلیس مجبور به پذیرش استقلال عراق با حکومت سلطنتی شد. این کشور پس از استقلال، تاریخ پرفراز و نشیبی را پشت سر گذاشته است که کودتا‌های متعدد و جنگ‌های ویرانگر رژیم بعث عراق علیه دو همسایه این کشور، یعنی ایران و کویت و همچنین حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ و نیز تصرف بخش‌هایی از آن توسط داعش طی سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵، بخش مهمی از این تاریخ است. عراق با بیش از ۴۳۸ هزار کیلومتر مربع مساحت، در جنوب غربی آسیا و خاورمیانه قرار دارد و با ایران، ترکیه، سوریه، اردن، کویت و عربستان همسایه است.

پرتاب نخستین موشک به فضا

۷۸ سال پیش در چنین روزی برابر با سوم اکتبر ۱۹۴۲ میلادی نخستین موشک به فضا پرتاب شد.

وِرْنِر فون براون (Wernher von Braun)، یکی از کارشناسان موشک‏‌های فضایى آلمان بود که با آغاز جنگ جهانی دوم، ارتش آلمان او را به خدمت گرفت و امکانات لازم برای ساخت موشک را در اختیار او قرار داد. پس از آن تصمیم گرفته شد اراضی مناسب برای آزمایش‏‌های نخستین موشک ارتش آلمان مهیا گردد تا این‏که یک جزیره دور افتاده در دریای بالتیک انتخاب شد. این جزیره مدتی بعد، در سال ۱۹۳۵ م، به صورت نخستین پایگاه موشکی آلمان درآمد و هفت سال بعد تبدیل به مکانی شد که ۱۵ هزار دانشمند آلمانی، روز و شب در آنجا ساخت و تکمیل موشک را دنبال می‏ کردند. در نهایت در تاریخ سوم اکتبر ۱۹۴۲ م، موشکی به طول ۱۴ متر، مرکب از ۵۰ هزار قطعه دقیق و محاسبه شده به وزن تقریبی سیزده تن، با سرعت فوق صوتِ دو هزار متر در ثانیه، در میان شعله ‏های آتش و با صدایى مهیب، آسمان را شکافت. نقطه اوج این موشک، ۹۰ کیلومتر بود و فاصله ۱۸۰ کیلومتر را تا فراز دریای بالتیک با موفقیت پیمود و سپس به زمین سقوط کرد.

اتحاد دو آلمان بعد از فروپاشی دیوار برلین

۳۰ سال پیش، در روز سوم اکتبر سال ۱۹۹۰ میلادی اتحاد مجدد آلمان شرقی و آلمان غربی رسماً اعلام شد و این دو کشور پس از ۴۵ سال بار دیگر آلمان واحد را تشکیل دادند.

پس از شکست آلمان در جنگ جهانی دوم، شرق آلمان توسط شوروی و غرب آن توسط کشور‌های غربی، اشغال شد. در سال ۱۹۴۹ میلادی، کشور‌های آلمان غربی و آلمان شرقی، با دو نظام سیاسی و اقتصادی متفاوت، اعلام موجودیت کردند. دیوار برلین در سال ۱۹۶۱ توسط شوروی به منظور جلوگیری از فرار مردم از برلین شرقی به برلین غربی احداث شد. این دیوار عملاً به سمبل جدایی دو کشور و تجزیه آلمان تبدیل شد. تحولات اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی و فروپاشی اردوگاه موسوم به بلوک شرق، زمینه را برای وحدت دو آلمان فراهم ساخت. سرانجام در نوامبر ۱۹۸۹ دیوار برلین برچیده شد و در زمانی کمتر از یک سال، وحدت آلمان تحقق یافت.

درگذشت آندره اس، ایران شناس و خاورشناس مشهور آلمانی

۹۰ سال پیش در چنین روزی برابر با سوم اکتبر ۱۹۳۰ میلادی "فریدریش کارل آندره ‏آس" (Friedrich Carl Andreas) خاروشناس معروف آلمانی درگذشت.

وی در چهاردهم آوریل ۱۸۴۶ م در هلند به دنیا آمد و تحصیلات خود را در سوئیس و آلمان به پایان رساند و پس از آشنایى با یک خاورشناس دانمارکی، به ایران علاقه ‏مند شد. از این رو به مدت چهار سال در موضوع ایران‏شناسی مطالعه نمود و پس از آن که مدتی وزارت فرهنگ پروس را برعهده داشت، به عنوان کتیبه شناس و باستان‏شناس، به همراه یک هیأت به ایران سفر کرد. آندره ‏آس به مدت شش سال در ایران و هند به فراگیری زبان‏‌های شرقی و مطالعه در آداب و رسوم و نیز آثار باستانی پرداخت و در این امور مهارت یافت. تسلط وی به زبان فارسی باعث شد حدود سی‏ سال به عنوان استاد زبان‏‌های ایرانی در دانشگاه گوتینگن آلمان به تدریس اشتغال یافته و کرسی زبان‏‌های آسیای میانه را تأسیس نماید. علاوه بر زبان ‏های ایرانی، از اَوِسْتایى تا فارسی، آندره‏ آس به عربی، سریانی، ارمنی، آرامی، بلوچی، کُردی، ترکی، پشتو، سانسکریت، عبری و نیز زبان ارمنی تسلط داشت. وی درباره شخصیت زرتشت و مانی تحقیق و مطالعه نمود و درباره تفسیر اَوِستا، نگارش دستور زبان فارسی ایران باستان و فرهنگ لغات زبان قدیم ایران به مطالعات متعددی پرداخت. وی سرانجام در سوم اکتبر ۱۹۳۰ م در ۸۴ سالگی درگذشت.