واکسیناسیون کرونا در ایران چه زمانی به پایان می‌رسد؟
- روزنامه همشهری نوشت: برای واکسینه شدن همه جمعیت ایران به ۱۲۰ میلیون دوز واکسن نیاز داریم. تا لحظه تنظیم این گزارش، براساس آمار‌های منتشر شده از گمرک ایران، میزان واکسن‌های وارداتی از مرز ۷۱میلیون دوز گذشته است. ۲۱ بهمن ۱۳۹۹ بود که ایران واکسیناسیون کرونا را به‌طور رسمی و با استفاده از واکسن روسی «اسپوتنیک وی» آغاز کرد.
واکسیناسیون در این تاریخ همزمان برای پرستاران، پزشکان و نیرو‌های خدمات بخش‌های مراقبت ویژه در ۶۲۵ بیمارستان آغاز شد. برنامه از این قرار بود که واکسیناسیون با رقم روزانه هزار نفر آغاز شده و باتوجه به ارزیابی دوباره سیستم به‌صورت تصاعدی افزایش یابد تا به پوشش بیش از ۷۰درصدی تا اواخر بهمن‌ماه ۱۴۰۰ در کشور برسد.
اما به‌گفته مسئولان امر روند تزریق واکسن به مردم به‌دلیل بدقولی‌های کشور‌های سازنده واکسن در ارسال محموله‌ها و نبود واکسن با کندی روبه‌رو شد: معضلی که تشدید بیماری و بروز موج پنجم کرونا در ایران را به‌دنبال داشت. همین امر موجب تسریع روند تأیید و شروع واکسیناسیون با واکسن ایرانی شد.
به‌گونه‌ای که سعید نمکی، وزیربهداشت سابق در بیست‌وچهارم خرداد از صدور مجوز مصرف اضطراری واکسن کوویران برکت خبر داد. درحالی‌که روند کند واکسیناسیون و جاماندن از تقویم برنامه‌ها مانعی بر سر راه تحقق چشم‌انداز مسئولان وزارت بهداشت به‌شمار می‌رود، گمانه‌زنی‌ها درباره بهبود وضعیت واکسیناسیون ایرانیان تا پایان سال‌جاری شدت گرفته است. همه چشم دوخته‌اند به اینکه آیا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌تواند به وعده خود برای تکمیل واکسیناسیون تا پایان سال عمل کند یا خیر؟ برای این کار به چه میزان واکسن نیاز است؟ و درصورت واکسیناسیون کامل، شرایط زندگی مردم و کسب‌وکار‌هایی که در ۲ سال گذشته با بحران روبه‌رو شده‌اند، چه می‌شود؟
به ۱۲۰ میلیون دوز واکسن نیازمندیم
برای قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا باید حدود ۷۰درصد جمعیت کشور واکسینه شوند. بر این اساس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برنامه دارد تا پایان پاییز ۱۴۰۰ به این میزان واکسیناسیون دست یابد. برای تحقق این امر نیازمند حدود ۱۲۰میلیون دوز واکسن هستیم.
بیست‌وهفتم خرداد، رئیس مرکز توسعه شبکه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ورود یک میلیون دوز واکسن سینوفارم به کشور خبر داد؛ واکسن‌هایی که بیشتر با هدف تزریق دوز دوم بودند. فراهم شدن این امکانات، تحقق هدف واکسینه شدن همه جمعیت هدف ایران تا پایان پاییز ۱۴۰۰ را به باور مسئولان امر قوت بخشید.
در این راستا بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت در نخستین روز شهریور‌ماه با اشاره به ۶۰میلیون جمعیت بالای ۱۸سال که باید دو دوز واکسن دریافت کنند، از نیاز کشور به تامین ۱۲۰میلیون دوز واکسن خبر داد. این درحالی است که تا این تاریخ ۷۰ میلیون دوز واکسن به ایران وارد شده است. بر اساس آخرین آمار اعلام شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا لحظه نگارش این گزارش- چهارشنبه هفتم مهرماه- مجموعا ۳۷ میلیون و ۷۴۷ هزار و ۷۱۰ نفر دوز اول واکسن کرونا را دریافت کرده اند.
همچنین به ۱۶ میلیون و ۶۰ هزار و ۹۵۱ نفر دوز دوم واکسن تزریق شده است. با احتساب این تعداد مجموع دوز‌های واکسن تزریق شده در کشور به شمار ۵۳ میلیون و ۸۰۹ هزار و ۶۶۱ مورد رسیده است.
راه رسیدن به مصونیت عمومی
اگرچه راه واردات واکسن تسهیل شده، اما واقعیت این است که خود فرایند تزریق احتمالا تا پایان اسفندماه (اگر واردات با این سرعت ادامه داشته باشد).
گذشته از اهمیت واکسینه کردن ۷۰درصد جامعه تا پایان سال، برای واکسیناسیون جمعیت ۶۰میلیونی در زمان باقیمانده و رسیدن به مصونیت عمومی باید ماهی ۱۰میلیون دوز واکسن در اختیار داشت.
شتاب در واکسیناسیون عمومی؛ روزانه بیش از یک میلیون دوز
حالا دیگر خیلی‌ها یا در صف تزریق قرار دارند یا حداقل یک دوز دریافت کرده‌اند. روزانه یک‌ونیم تا دو میلیون دوز واکسن در کشور تزریق می‌شود اگر این فرایند ادامه پیدا کند در‌ماه حدود ۳۵ تا ۴۰ میلیون دوز و در سه‌ماه حدود ۹۰ تا ۱۲۰ میلیون دوز واکسن تزریق خواهد شد که با توجه به اینکه تاکنون بیش از ۵۰ میلیون دوز واکسن تزریق شده است در بهترین حالت پایان پاییز می‌تواند پایان واکسیناسیون دو دوز در ایران باشد که البته این به‌معنای پایان کرونا در ایران نیست.
در این راستا بنابر اعلام محمد حسن قوسیان‌مقدم، سخنگوی جمعیت هلال‌احمر، اوایل مهرماه حدود ۱۰میلیون واکسن تک دوز برای دانش‌آموزان و افراد زیر ۲۰سال وارد و فرایند واکسیناسیون آن‌ها توسط وزارت بهداشت انجام خواهد شد که البته به‌نظر می‌رسید تا پایان مهر ۷۰ درصد مردم، تحت پوشش دوز اول واکسیناسیون قرار می‌گیرند.
سرانجام ورود محموله‌های واکسن به کشور، شرایط را به جایی رساند که در سومین روز از مهر ۱۴۰۰ علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد مقابله با کرونا اعلام کرد که به‌زودی پوشش واکسیناسیون دوز اول به ۷۰ درصد جامعه می‌رسد. او اینگونه تحلیل کرد که «باتوجهبه اینکه جامعه هدف واکسیناسیون ۶۰میلیون (۱۸سال به بالا) است اگر رقم تزریق واکسن دوز اول به ۴۲میلیون نفر برسد، ۷۰درصد افراد بالای ۱۸ سال در برابر کرونا واکسینه می‌شوند.»
پیش‌بینی میزان واکسن‌های وارداتی
مهرداد جمالی ارونقی، معاون فنی و امور گمرکی گمرک ایران در هفته اول مهرماه اعلام کرد: با دریافت سی و پنجمین محموله واکسن سینوفارم، شمار واکسن‌های وارداتی به ۷۳ میلیون و ۳۴۸ هزار و ۶۶۰ دوز رسید. این رقم درحالی اعلام شد که قرار بود ۱۰ میلیون دوز واکسن جانسون اند جانسون و فایزر هم وارد شود که طبق اعلام وزارت بهداشت منتفی شد.
با این حال پیش‌بینی می‌شود درصورت ادامه روند واردات واکسن‌های دیگر، شمار واکسن‌های وارداتی به بیش از ۸۰ میلیون دوز تا پایان مهرماه برسد.
وضعیت کسب‌وکار‌ها در پساکرونا چگونه خواهد بود؟
چه زمانی موفق به قطع زنجیره انتقال کرونا خواهیم شد تا به روتین زندگی برگردیم؟ مصطفی قانعی، رئیس کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونا درباره آن گفته است: «زمان بازگشت زندگی به شرایط عادی به محض قطع زنجیره انتقال و ۶ماه باقی ماندن در وضعیت آبی است.» زمانی که براساس گفته‌ها منوط به تکمیل واکسیناسیون است.
گفتنی است پس از واکسینه‌شدن ۷۰درصد جامعه باید برنامه ۳۰درصد باقیمانده در دستور کار قرار بگیرد. به‌نظر می‌رسد باتوجهبه روند تامین واکسن و سرعت واکسیناسیون در خوش‌بینانه‌ترین حالت، این امر به سال آینده موکول شود.
اما کار از جایی سخت می‌شود که باتوجه به آسیب‌هایی که کرونا به پیکره جامعه به‌خصوص کسب‌وکار‌ها وارد کرده است، بعید به‌نظر می‌رسد که زخم‌ها به این زودی احیا شود، اما احتمالا - و براساس اظهارات مسئولان- محدودیت‌های بازگشایی کسب‌وکار‌ها به حداقل و حتی صفر خواهد رسید.
به ثبات رسیدن شرایط، توسعه واکسیناسیون و قطع زنجیره انتقال کرونا، شروعی بر رونق دوباره کسب‌وکار‌ها با بازگشایی حرفه‌هایی است که در این مدت یا تعطیل کامل شدند یا نیمه‌فعال و کج‌ودار و مریز ادامه حیات دادند. اما این بین شاهد یکسری تغییرات خواهیم بود.
مجمع جهانی اقتصاد در گزارشی آینده‌نگرانه به پیش‌بینی ساختار شغلی در دوران پساکرونا پرداخته و مشاغل و مهارت‌های آینده را ترسیم کرده است.
همچنین سرعت تغییرات آن‌ها را براساس نظرسنجی از رهبران کسب‌وکار‌ها و استراتژیست‌های منابع انسانی سنجیده است. یکی از موارد قابل توجه در این گزارش پیش‌بینانه این است که نیروی کار سریع‌تر از حد انتظار به سمت اتوماسیون پیش می‌رود و طبق تخمین‌ها طی ۵ سال آینده، ۸۵میلیون شغل از بین می‌رود.
حدود ۴۳درصد از مشاغل مورد بررسی نشان می‌دهند که به‌دلیل توسعه فناوری، قصد دارند نیروی کار خود را کاهش دهند، ۴۱درصد قصد دارند استفاده از پیمانکاران خود را برای کار‌های تخصصی گسترش دهند و البته ۳۴درصد قصد دارند به‌عنوان یک نتیجه از توسعه فناوری، نیروی کار خود را گسترش دهند. ۵ سال دیگر، کارفرمایان کار‌ها را تقریبا به‌طور مساوی بین انسان‌ها و ماشین‌ها تقسیم می‌کنند.
نکته قابل توجه دیگر این است که انقلاب روبات‌ها، ۹۷میلیون شغل جدید را ایجاد خواهد کرد. با تحول اقتصاد و بازار‌های کار، نقش‌های جدیدی در اقتصاد در زمینه‌های فناوری (مانند هوش مصنوعی) و مشاغل تولید محتوا (مانند مدیریت رسانه‌های اجتماعی و نوشتن محتوا) ظاهر می‌شوند. مشاغل نوظهور نشان‌دهنده تقاضای بیشتر برای مشاغل اقتصاد‌سبز همچون هوش مصنوعی و... است.
همچنین پیش‌بینی می‌شود که حدود ۸۴درصد از کارفرمایان به‌سرعت فرایند‌های کار را به سمت دیجیتال کردن پیش ببرند. ازجمله مهم‌ترین آن‌ها گسترش قابل‌توجه دورکاری خواهد بود. به‌گونه‌ای که این امکان وجود دارد که کارفرمایان ۴۴درصد از نیروی کار خود را با دورکاری جابه‌جا کنند.