اربعین یکی از عوامل همبستگی موحدان عالم است/ مروری بر فرازهای مهم زیارت اربعین

- ایکنا نوشت: آیت‌الله سیدهادی رفیعی پور، رئیس مؤسسه پیام امام هادی (ع) با بیان اینکه زوّار ایرانی که میهمان کشور دوست و برادرمان عراق هستند باید بدانند در کنار لزوم بزرگداشت اربعین حسینی، حفظ ضوابط و رعایت دستور‌های دولت ایران و عراق هم لازم است، گفت: اربعین، موضوعی است که ریشه در قرآن کریم و ادیان گذشته دارد. در اهمیت اربعینِ امام حسین (ع)، همین بس که وجود شریف امام صادق (ع) برای این روز، زیارتنامه مخصوصی دارند.

این پژوهشگر و نویسنده علوم و معارف اسلامی افزود: اجتماع میلیونی اربعین حسینی حرکتی مثبت در جهت اتحاد مسلمانان و شیعیان جهان است. زیارت اربعین، آثار فوق‌العاده مثبتی برای افراد و هم برای جامعه اسلامی دارد. وقتی که مؤمنین در روز اربعین در کربلا حاضر می‌شوند و مضامینی مثل؛ «توحید، نبوّت، امامت، انسان‌سازی، جامعه‌سازی، توجه به معاد، تولّی، تبرّی و ...»، را در زیارت اربعین تکرار می‌کنند، این خود یک آموزش بزرگ دینی است که در اجتماع میلیونی اربعین، به آن پرداخته می‌شود.

وی با اشاره به قدمت حرکت پیاده روی اربعین که از قدیم الایام بین علما و عموم شیعیان مرسوم بوده است، بیان کرد: شکوه و عظمت اجتماع جهانی اربعین در سال‌های اخیر از برکات نظام جمهوری اسلامی ایران است. این اجتماع میلیونی، ضمن شکست بسیاری از توطئه‌های دشمنان، زمینه را برای توجه مردم دنیا فراهم می‌کند که این چه حادثه و اتفاقی بوده که هزاران هزار نفر از مردم در سراسر دنیا، این گونه برایش حرکت و تلاش می‌کنند.

آیت‌الله رفیعی پور در بخش دیگری از گفتگو، زیارت اربعین را یکی از عوامل مهم در همبستگی موحدان عالم معرفی کرد و گفت: نه تنها شیعه، بلکه بزرگان ادیان و مذاهب دیگر هم به زیارت حضرت سیدالشهدا (ع) می‌روند و این موضوع، در اتحاد بین الادیانی بسیار اثر مثبت دارد.

اربعین، عامل وحدت بخش شیعه و سنی

رئیس موسسه امام هادی (ع) با بیان اینکه امروز حرکت اربعین، شیعه و سنی را با هم در مقابل دشمن واحد، متحد کرده، گفت: پس از رحلت رسول خدا (ص) تا کنون، همیشه اختلافات فقهی و سلیقه ای، بین گروه‌های مسلمین وجود داشته، اما همه می‌بینند که ما و برادران اهل سنت، در مسائل کلیدی و ریشه‌ای، صد در صد اتفاق نظر داریم. مسائلی همچون؛ «نماز به طرف قبله، احترام نسبت به کعبه، قرآن مجید، حبّ رسول‌الله و اهل بیت (ع) ...» نقاط مشترک بین ما و اهل سنت و از مسائل اجماعی مسلمین است و نشان‌دهنده محبّت مسلمین نسبت به حضرت سیدالشهدا (ع) و پیام برائتی برای دشمنان اهل بیت (ع) است.

زیارت، با سلام شروع می‌شود

سرپرست نویسندگان موسوعه زیارات المعصومین (ع)، با بیان اینکه در بین ائمه، تنها امامی که برای اربعینِ شهادت ایشان، زیارتی از امام معصوم (ع) وارد شده، امام حسین (ع) است، گفت: زیارت اربعین امام حسین (ع)، حاوی نکات بسیار ارزشمندی است که برخی از آنها، از ناب‌ترین معارف شیعه به شمار می‌رود.

وی اظهار کرد: زیارت اربعین با عبارت «السَّلامُ عَلَى وَلِیِّ اللَّهِ وَ حَبِیبِهِ» شروع می‌شود که به این معنی است که زیارت، با سلام شروع می‌شود. در عبارت بعدی امام حسین (ع) به عنوان، ولی خدا و حبیب خدا معرفی می‌شود و می‌فرماید: «السَّلامُ عَلَى خَلِیلِ الله وَ نَجِیبِهِ» یعنی حسین بن علی (ع) نیز همچون ابراهیم، خلیل و دوست خداست. در سومین عبارت، به صفیّ و برگزیده خداوند، اینگونه سلام گفته می‌شود: «السَّلامُ عَلَى صَفِیِّ اللَّهِ وَ ابْنِ صَفِیِّهِ»، همانگونه که ما در زیارتنامه حضرت معصومه (س)، آدم ابوالبشر را برگزیده خدا می‌خوانیم، در زیارت اربعین هم سیدالشهدا (ع) را انتخاب شده الهی و فرزندِ برگزیدگانِ الهی می‌دانیم.

رئیس موسسه امام هادی (ع) با اشاره به عبارات چهارم و پنجم زیارت اربعین که می‌فرماید: «السَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ الْمَظْلُومِ الشَّهِیدِ السَّلامُ عَلَى أَسِیرِ الْکُرُبَاتِ وَ قَتِیلِ الْعَبَرَاتِ»، گفت: چهارمین سلام به حضرت، با نام و دو صفت ممتاز و دلخراش، همراه است؛ سلام بر حسین که هم مورد ظلم و ستم قرار گرفت و هم شهید شد و هم در سختی‌ها اسیر شد و اشک‌ها بر او جاری گردید.

استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: پس از این پنج قطعه، زائر به خدا توجه می‌کند و با بیان عباراتی دقیق، اعتقادات خود را در باب امام شناسی و اینکه سیدالشهدا (ع) ولیِّ خدا و فرزند ولیِّ خداست، ابراز می‌کند و می‌گوید: «اللَّهُمَّ إِنِّی أَشْهَدُ أَنَّهُ وَلِیُّکَ وَ ابْنُ وَلِیِّکَ وَ صَفِیُّکَ وَ ابْنُ صَفِیِّکَ».

محقق و پژوهشگر حوزه زیارات معصومین (ع)، در توضیح عبارات بعدی زیارت اربعین بیان کرد: سپس زائر، امام حسین (ع) را با یازده ویژگی خطاب می‌کند و می‌گوید: «أَکْرَمْتَهُ بِالشَّهَادَةِ وَ حَبَوْتَهُ بِالسَّعَادَةِ وَ اجْتَبَیْتَهُ بِطِیبِ الْوِلادَةِ وجَعَلْتَهُ سَیِّداً مِنَ السَّادَةِ وَ قَائِداً مِنَ الْقَادَةِ وَ ذَائِداً مِنَ الذَّادَةِ وَ أَعْطَیْتَهُ مَوَارِیثَ الْأَنْبِیَاءِ وَ جَعَلْتَهُ حُجَّةً عَلَى خَلْقِکَ مِنَ الْأَوْصِیَاءِ فَأَعْذَرَ فِی الدُّعَاءِ وَ مَنَحَ النُّصْحَ وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیکَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَکَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلالَةِ»، یعنی امامی را زیارت می‌کنم که فضائلی چون؛ «شهادت، سعادت، برگزیده بودن در ولادت، سیادت و آقایی، پیشوایی، دربردارنده مواریث انبیا، حجت خدا بر مخلوقات، دعوت کننده مردم به حق، نصیحت کننده‌ای دلسوز، بخشنده روح و خونِ قلب در راه خدا به جهت نجات انسان‌های جاهل از حیرت و گمراهی» را دارد.

لعن در قرآن هم استفاده شده است

رفیعی پور در ادامه به فراز‌های بعدی زیارت اربعین اشاره کرد و گفت: در متن زیارت، پس از بیان اوصاف سیدالشهدا (ع)، به ویژگی‌های دشمنان امام حسین (ع) می‌پردازد و می‌فرماید: «وَقَدْ تَوَازَرَ عَلَیْهِ مَنْ غَرَّتْهُ الدُّنْیا وَبَاعَ حَظَّهُ بِالْأَرْذَلِ الْأَدْنی وَشَرَی آخِرَتَهُ بِالثَّمَنِ الْأَوْکَسِ وَتَغَطْرَسَ وَتَرَدَّی فِی هَوَاهُ وَأَسْخَطَکَ وَأَسْخَطَ نَبِیَّکَ وَأَطَاعَ مِنْ عِبادِک َ أَهْلَ الشِّقاقِ وَالنِّفاقِ الْمُسْتَوْجِبِینَ النَّارَ»، یعنی مخالفین این امام و انسان صالح و کامل، افرادی بودند که دارای ویژگی‌هایی چون؛ «فروختن آخرت به دنیا، خریداری دنیا به یک ثمن پائین، غوطه‌ور شدن در هوای نفس، به سخط آوردن خدا و رسول خدا، اطاعت اهل شقاق و نفاق، کوله بار گناه زیاد، با کسانی همراهی کردند که کوله‌بار گناهشان را زیاد می‌کنند، آتش بر همه این‌ها واجب است.»

رئیس موسسه امام هادی (ع) در خصوص وجود الفاظ و تعابیر «لعن» در زیارتنامه‌ها و همینطور زیارت اربعین، تصریح کرد: واقعیت این است که بعضی از فرقه‌های اسلامی، نسبت به لعن و نفرین بسیار حساسیت نشان می‌دهند؛ ولی باید گفت لعن در قرآن کریم هم، متعدد استفاده شده است، خداوند متعال، ظالمین را بار‌ها مورد لعن خود قرار داده است. در ادعیه و زیارات هم زیاد از واژه «لعن» استفاده شده مثل جایی که می‌فرماید: «اللّهُمَّ فَالْعَنْهُمْ لَعْناً وَبِیلاً وَعَذِّبْهُمْ عَذاباً أَلِیماً.»، خدایا! قاتلین امام حسین (ع) را لعنت کن، لعنی زیاد و دائم و آن‌ها را از رحمتت دور کن و آن‌ها را دچار عذابی الیم و دامنه‌دار بفرما!»