سهم ۲۰برابری دهک‌های بالا از یارانه بنزین
_ روزنامه جوان نوشت: موضوع یارانه پنهان و لزوم جراحی آن، از دو سال گذشته به طور ویژه در دستور کار قرار گرفت و این روز‌ها بحث‌های بیشتری روی این موضوع می‌شود؛ بنزین هم به عنوان اصلی‌ترین حامل انرژی نیز بیشتر از سایر حامل‌ها در تیررس مباحث قرار گرفته است.
مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه از وجود ۶۳میلیارد دلار یارانه پنهان سخن گفته است. او یارانه حامل‌های انرژی را نیز نزدیک به یک‌هزار و ۷۰۰میلیارد تومان برآورد کرده و گفته است: یک عده که وضعیت مالی مطلوبی دارند و دارای اموال و دارایی زیادی هستند، بیشترین سهم را می‌برند، اما یک فرد روستایی سهم بسیار اندکی از یارانه انرژی دارد.
وی این را هم گفت زمانی که می‌خواستیم یارانه نقدی پرداخت کنیم، می‌گفتند باید یارانه‌ها همسان باشد، اما نمی‌دانیم چرا در مورد یارانه انرژی هر وقت که بحث اصلاح مطرح بود، چنین حمایتی وجود نداشت و حساسیتی ایجاد نمی‌شد؛ چون یکسری رسانه در اختیار داشته و آنقدر قدرت داشتند که مانع از این تعدیل شوند. همین اظهارات موجب شد تا مباحث درباره یارانه پنهان بیشتر از گذشته فضای رسانه‌ای را به خود مشغول کند.
روز گذشته، مسعود خوانساری در نشست هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با اشاره به آمار رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: براساس آمار آژانس بین‌المللی انرژی از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۲۰، ۹۸۶ میلیارد دلار یارانه انرژی در ایران پرداخت شده که معادل ۹۸ میلیارد دلار یارانه انرژی در سال است، اما اگر همان رقم ۶۳ میلیارد دلار سازمان برنامه و بودجه را در نظر بگیریم، این یعنی به هر نفر ایرانی در سال ۱۹ میلیون تومان یارانه تعلق می‌گیرد که اگر به صورت هدفمند درصدی از آن را به بخش‌های آسیب‌پذیر بدهیم، اقتصاد کشور به حرکت در می‌آید و از آسیب بیشتر دهک‌های پایین جلوگیری می‌کند، زیرا اکنون بیشترین سود را از یارانه بنزین دهک‌های بالا می‌برند.
اختلاف طبقاتی
مسعود خوانساری اضافه کرد: ادامه روند فعلی موجب افزایش اختلاف طبقاتی می‌شود، ضمن اینکه آثار مثبتی هم در رفاه مردم نخواهد داشت، بلکه با کنترلی که روی قیمت‌ها صورت می‌گیرد از آزادسازی قیمت‌ها جلوگیری می‌کند و موجب می‌شود کالا و محصولات تولیدی در کشور به خارج از کشور قاچاق شود. خوانساری گفت: اگر قرار است اقتصاد کشور ساماندهی شود، دولت باید به دو نکته توجه کند؛ نخست بحث یارانه‌های پرداختی و دوم یکنواخت‌کردن نرخ ارز است، زیرا همچنان ارز ترجیحی را پرداخت می‌کنیم و در بودجه امسال هم این ارز آمده است.
وی افزود: امیدوارم هر چه زودتر طرح هدفمندکردن یارانه‌ها و حذف ارز چند نرخی در دستور کار دولت قرار گیرد، ضمن اینکه مهم‌ترین بحثی که می‌تواند در دستور کار دولت باشد، جلوگیری از تورم است که همچنان به اقتصاد کشور آسیب می‌زند. از این رو درخواست ما این است نخستین اولویت دولت به ویژه مسئولان اقتصادی و معاون اول دولت، جلوگیری از تورم بیشتر در روز‌های آینده باشد.
در همین خصوص، ابوالفضل ابوترابی نماینده نجف‌آباد در مجلس یازدهم در رابطه با اشکالات سیستم کنونی نظام پرداخت یارانه‌ها گفت: اشکال اول که عرض کردم مسئله اسراف است، در دهک برخوردار و بالایی میزان بهره‌مندی و مصرف یارانه‌های پنهان ۲۵ برابر دهک کم‌برخوردار و آسیب‌پذیر است و این خود نشان‌دهنده بی‌عدالتی و نابرابری است. همچنین جمعیتی حدود ۴- ۵ میلیون نفر از اتباع در حال استفاده از یارانه پنهان هستند.
در همین‌باره، امید حاجتی، مدیرعامل سازمان هدفمندسازی یارانه‌های کشور با اشاره و مرور موضوعات مختلف و نگرش در نظام پرداخت یارانه‌ها و ذی نفعان آن در سطح خانوار و باز مدیریت یارانه‌های پنهان و اولویت‌بندی حذف تمام یا قسمتی از یارانه پنهان، عنوان کرد: در این بازنگری به ویژه در حوزه پرداخت یارانه‌های پنهان نه تنها باید طوری عمل شود که حداقل هزینه‌ها به بخش‌های مختلف تولید کالا و خدمات تحمیل و از آثار و تبعات سوء آن جلوگیری شود، بلکه باید این تصمیم، منجر به رفاه خانوار ایرانی و همچنین افزایش و بهبود رفاه اجتماعی در کشور شود.
وی به بررسی پیشنهاد کارشناسی زیر مجموعه‌های کارگروه برنامه و بودجه هدفمندسازی یارانه‌ها اشاره کرد و افزود: اصلاح نظام پرداخت یارانه‌های نقدی به خانوار براساس سقف منابع پیش‌بینی شده در بودجه سال آینده و بازمدیریت و کاهش تمام یا قسمتی از یارانه‌های پنهان اعطایی در حوزه انرژی، کالا‌های اساسی، نهاده‌های کشاورزی، دارو تجهیزات پزشکی مورد نظر است که می‌بایست تمامی این پیشنهادات به بهبود شرایط مردم و جامعه منجر شود.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که بنا بر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس در سال ۱۳۹۸، ۷۹ درصد یارانه به خانواده‌ها از طریق افزایش قیمت حامل‌های انرژی و بقیه از منابع دیگر تأمین شده است.