چه خبر از گوشی‌های ایرانی؟
- روزنامه خراسان نوشت: طی سال‌های گذشته، گوشی‌هایی که به اشکال مختلف در داخل تولید شده، در بازار موجود بود، اما موضوع تولید گوشی ایرانی، روز گذشته با صحبت‌های وزیر ارتباطات دوباره مطرح شد. از نیمه‌های سال ۹۸ موضوع تولید گوشی‌های جدید ایرانی، به یکی از مباحث حوزه فناوری اطلاعات راه پیدا کرد، اما به رغم وعده‌های وزیر سابق ارتباطات، انگار هنوز خبری از تسخیر بازار توسط گوشی ایرانی نیست و هنوز هم سالانه بیش از ۱۴ میلیون دستگاه گوشی به کشور وارد می‌شود. اما حالا دوباره وزیر جدید ارتباطات هم حرف تولید گوشی داخلی را به میان کشیده است.
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات دولت سیزدهم که کمتر از یک ماه است بر مسند وزارت نشسته، به خبرگزاری خانه ملت گفته است هم اکنون از موبایل ایرانی استفاده می‌کند که ظرفیت‌های مناسبی نیز دارد و گوشی‌های همراه داخلی توان رقابت با همتایان خارجی خود را دارند. با هم به مرور تاریخچه گوشی‌های ایرانی، درصد ایرانی بودن گوشی‌های تولیدی، وعده‌هایی که در خصوص حمایت از این گوشی‌ها داده بودند و آخرین وضعیت تولید گوشی ایرانی پرداخته ایم.
تاریخچه گوشی ایرانی
اولین بار سال ۸۶ شرکت جی ال ایکس و جنرال لوکس به صورت رسمی در شهر خرمشهر و منطقه آزاد اروند با تولید گوشی‌های ساده و کلاسیک، کار خودشان را آغاز کردند. از سال ۹۰ هم اولین گوشی مجهز به اندروید را روانه بازار و در سال ۹۱ اولین تبلت خود را تولید کردند. این شرکت‌ها با تولید پرچمدار‌هایی نظیر GLX Maad (G۶، GLX Aria، General Luxe Shahin توانستند تا حدی با برند‌های مرسوم در بازار به رقابت بپردازند و پرچمدار جدید آن‌ها به نام شاهین ۲ نیز به زودی وارد بازار می‌شود.
آیا این گوشی‌ها تمام ایرانی است؟
همان‌طور که می‌دانید گوشی‌های هوشمند از اجزای مختلفی مانند مادربورد، تراشه، حافظه، تراشه ذخیره سازی اطلاعات، صفحه نمایش، پنل تاچ و هزاران قطعه ریز و درشت مختلف تشکیل شده‌اند. چندی پیش خبرگزاری فارس برای روشن شدن این موضوع با رئیس اتحادیه صوت، تصویر، تلفن همراه و لوازم جانبی مصاحبه کرد. ابراهیم درستی گفته است: «باید درباره این موضوع با مردم روراست باشیم که این گوشی، دارای فناوری ایرانی نیست. این موضوع بدین معنی است که قطعات گوشی‌های GLX در چین ساخته و در ایران مونتاژ می‌شود بنابراین نمی‌توان نام ساخت ایران را روی گوشی گذاشت که قطعاتش از یک کشور دیگر وارد می‌شود.» البته باید یادآوری کنیم که برترین تولیدکنندگان گوشی مانند اپل و سامسونگ هم برای تولید گوشی‌های خود به قطعاتی از دیگر کشور‌ها نیازمند هستند.
تجربه کشور‌های دیگر در تولید گوشی
حالا که دوباره وعده‌هایی در حمایت از تولید گوشی داخلی شنیده می‌شود، بد نیست به تجربه برخی کشور‌ها از جمله هند، ویتنام و اندونزی و چندین کشور آمریکای جنوبی مثل برزیل نگاهی بیندازیم. پیش از هر چیز دانستن این نکته ضروری است که هیچ کشوری حتی بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گوشی همراه و حتی خودروسازها، همه قطعات را خودشان تولید نمی‌کنند، اما این کشور‌ها که پیش از این نام بردیم، با ایجاد خطوط مونتاژ تلفن همراه، اشتغال‌زایی فراوانی ایجاد کرده اند و در کنار تجربه این سال‌ها و با توجه به هزینه پایین نیروی انسانی، اکنون به یکی از بزرگ‌ترین قطب‌های تولید تلفن همراه با برند‌های پرمصرف تبدیل شده‌اند. همچنین در بسیاری از کشور‌ها اپراتور‌ها با همکاری با تولیدکنندگان گوشی یا برخی برندها، با امتیازاتی از جمله تقسیط خرید، بسـته‌های اینترنت رایگان و ... اقدام به فروش گوشی می‌کنند.
وعده‌های قدیمی وزیر سابق
وزیر سابق ارتباطات، اوایل مهر ۹۸ از ورود گوشی ایرانی جدیدی به بازار تا چند ماه آینده خبر داد که قرار بود سهم بسزایی در بازار داشته باشد. آن روز‌ها وزیر سابق وزارت ارتباطات در اینستاگرامش نوشته بود: «انصافا گوشی ایرانی جدید با قیمت پایین خودش، کیفیت عالی در سخت افزار و نرم افزار و دوربین دارد. شکل ظاهری هم که عالی. واقعا از خیلی رقبای خارجی خودش بهتر است. امروز هم با خبرنگاران با گوشی شاهین ۲ خودم سلفی گرفتم...»
وزیر ارتباطات بار‌ها در گفتگو با خبرگزاری‌ها و حتی در اینستاگرامش اعلام کرده که در تلاش است با همکاری بانک مرکزی، خط اعتباری بانکی ایجاد کند تا وام با کارمزد کم به مردم بدهد تا همه بتوانند این گوشی را که مشابه گوشی‌هایی با قیمت حدود شش میلیون تومان است، تهیه کنند و از تولید و کار جوانان ایرانی هم حمایت شود. اواخر اردیبهشت سال گذشته هم آذری جهرمی در گفتگو با ایسنا از هدف‌گذاری تولید ۴۰۰ هزار گوشی برای سال ۹۹ خبر داد هرچند طبق وعده‌ای که آذری جهرمی داده بود، قرار بود با توجه به برآوردها، تولید گوشی داخلی طی دو سال به دو میلیون تلفن همراه برسد.
وعده‌های جدید از وزیر جدید
وزیر جدید ارتباطات درباره برنامه وزارتخانه متبوعش برای تولید موبایل ایرانی، به خانه ملت گفته: «هم اکنون سالانه حدود ۱۰ تا ۱۵ میلیون گوشی همراه وارد ایران می‌شود که این واردات حدود ۳ تا ۵ میلیارد دلار ارزبری دارد. ظرفیت‌های خوبی برای تولید موبایل در کشور وجود دارد، اما باید بازار آن در کشور شکل گیرد و مردم به این موبایل‌ها اطمینان کنند، البته ممکن است نواقصی وجود داشته باشد، اما باید به این نکته توجه کرد که موبایل ایرانی تولید داخل است، در ساخت آن از ظرفیت جوانان استفاده می‌شود، موجب اشتغال‌زایی خواهد شد، در مردم و جامعه خودباوری ایجاد می‌کند و نسبت به گوشی‌های خارجی ارزان‌تر است.» زارع‌پور در پاسخ به این سوال که آیا گوشی‌های همراه داخلی توان رقابت با همتایان خارجی خود را دارند؟ توضیح داد: بله؛ حتی سرمایه‌گذاران ایرانی که اکنون در عرصه تولید در سایر کشور‌ها فعال هستند، آمادگی دارند ظرفیت خود را برای تولید گوشی همراه در ایران به کار بگیرند.
وضعیت کنونی تولید گوشی
متاسفانه آماری از میزان تولید گوشی‌های ایرانی وجود ندارد. با نگاهی به سایت شش تولید کننده‌ای که به گفته ستار هاشمی معاون وزیر پیشین ارتباطات به فارس، قرار بود در زمینه تولید گوشی فعالیت کنند، می‌بینیم که در بیشتر این سایت‌ها در بخش فروشگاهی، گوشی هوشمندی برای فروش وجود ندارد و اگر هم باشد به یک یا مدل اکتفا شده است. این شش شرکت شامل «ال‌جی، جی‌پلاس، مجموعه ارگ جدید بم، صاایران، مجموعه انارستان و مجموعه اُرُد» هستند. به جز این، در بازار‌های آنلاین هم به راحتی نمی‌توان گوشی هوشمند مدل ایرانی پیدا کرد. البته پیش از این نوسانات ارزی و کرونا دلیل کندی تولید گوشی‌های داخلی اعلام شده بود.