چالش‌های آموزش غیرحضوری برای دانش‌آموزان
- پانا نوشت: باقر امیری با بیان اینکه آموزش و پرورش به عنوان بزرگترین شریان حیاتی جامعه از تغییرات کرونایی مصون نمانده است اظهار کرد: «در این بین طوفانی سهمگین آموزش و پرورش را درنوردیده و بسیاری از روش‌های تدریس و روند‌های آموزشی آن را تغییر داده است. آموزش و پرورش و به ویژه مدرسه جای اجتماعی شدن نسل بشر است، نه اینکه تنها جایی برای اجتماعی شدن بشر باشد، زیرا رفتار‌ها و آموزش‌هایی که در مدرسه ارائه می‌شود همراه با تکرار است، به خوبی نهادینه شده و ملکه ذهن دانش‌آموزان می‌شود و آن‌ها را در ارتباطات اجتماعی به کار می‌گیرند.»
وی افزود: «مدرسه را باید شریان حیاتی جامعه برای ساختن نسلی فهیم، آگاه، مسؤلیت پذیر، مشارکت جو، منطقی، همراه و... دانست، بنابراین آموزش و پرورش یک سرمایه گذاری بلند مدت است، هم برای توسعه و پیشرفت جامعه و هم برای مسئولیت پذیری و مدیریت جامعه.»
با حضور دانش‌آموزان در مدرسه، زندگی جان گرفته و به مسیر اصلی خود باز می‌گردد
امیری بیان کرد: «با حضور دانش‌آموزان در مدرسه، زندگی جان گرفته و به مسیر اصلی خود باز می‌گردد، پدران و مادران با آرامش و اطمینان از اینکه فرزندانشان در جایی هستند که اولا ایمن بوده و دوماً اینکه اجتماعی شدن و راه‌های تعامل و ارتباط با دیگران را یاد می‌گیرند، بنابراین با خاطری آسوده به محیط کار خود بر می‌گردند، حضور دانش‌آموز در مدرسه هم به خانواده‌ها و هم به جامعه آرامش روحی و روانی می‌دهد.»
این کارشناس تعلیم و تربیت عنوان کرد: «با شیوع کرونا روند عادی اجتماعی شدن دچار تغییر و تحول شد، به طوری که نه دانش‌آموز، دانش‌آموزان گذشته اند و نه معلمان، معلم‌های گذشته، مدرسه هم در این میان باید تغییر کند و روند و روش آموزشی خود را تغییر دهد، چون با دانش گذشته نمی‌توان به جنگ آینده رفت.»
وی با اشاره به اینکه در برخی از کشور‌ها در شرایط کرونا مدارس به عنوان آخرین گزینه برای پیش گیری از آن، تعطیل شدند گفت: «در ایران هم باید این نکته مورد توجه قرار گیرد و همه به این باور برسند که تعطیلی مدارس آسیب‌های جبران ناپذیری به اقتصاد، فرهنگ، اجتماع و آموزش و پرورش دانش‌آموزان وارد می‌کند.»
تشریح چالش‌های کلانی که آموزش غیرحضوری برای دانش‌آموزان ایجاد می‌کند
امیری اظهار کرد: «از چالش‌های کلانی که آموزش غیرحضوری برای دانش‌آموزان ایجاد می‌کند، می‌توان به عدم اطمینان از فرآیند یادگیری، عدم ارتباط چهره به چهره معلمان با دانش‌آموزان، عدم تحقق عدالت آموزشی، افزایش نرخ بازماندگان از تحصیل، ترک تحصیل، عدم دسترسی معلمان به آموزش‌های روز و... اشاره کرد.»
این کارشناس تعلیم و تربیت با بیان اینکه در شرایط مجازی و غیرحضوری، یک معضل جدی خانواده‌ها را تهدید می‌کند، افزود: «در موضوع عدم توانایی والدین در کنترل فرزندانشان، والدین قبل از کرونا میزان دسترسی بچه‌هایشان به فضای مجازی را کنترل می‌کردند، اما بعد شیوع بیماری کرونا، علی رغم میل باطنی و بنا بر ضرورت ایجاد شده و مقتضیات روز، شرایط را برای استفاده فرزندانشان از فضای مجازی فراهم کردند. درگیری و گرفتاری‌های خانواده‌ها، نظارت و کنترل بر دانش‌آموزان را کاهش داده، این موضوع برای بچه‌ها به یک تهدید جدی تبدیل شده است.»
وی ادامه داد: «استفاده از فضای مجازی برای آگاهی از آموزش‌های نوین علمی و پژوهشی با نظارت والدین و مدرسه امر خوبی است، ولی اگر این استفاده بدون کنترل و لجام گسیخته باشد، صدمات جبران ناپذیری بر خانواده و جامعه وارد می‌کند. آشتی با فضای مجازی در راستای استفاده بهینه و ارتقای فرهنگ استفاده از فضای مجازی برای دسترسی دانش‌آموزان به منابع متعدد آموزشی خوب است، اما نباید اجازه داد این فرصت به یک تهدید برای خانواده‌ها و جامعه تبدیل شود.»
امیری تاکید کرد: «نباید اعتماد اولیا به فرزندان باعث شود که از سوی خانواده‌ها مورد غفلت قرار گیرند و شرایطی را به وجود بیاورند که حریم خانواده‌ها را تهدید کند. در دوران کرونا از کارکرد‌های فرهنگی و تربیتی مدرسه غافل شدیم، مدرسه بجز اینکه جایی برای آموختن است، مکانی برای اجتماعی شدن و یادگیری مهارت‌های سبک زندگی و اجتماعی است.»
این کارشناس تعلیم و تربیت بیان کرد: «مدرسه محل انتقال ارزش‌ها، گرایش‌ها، هنجار‌ها و آداب و رسوم فرهنگی و اجتماعی، به منظور اجتماعی کردن نسل‌های جدید جامعه است. اساس جامعه پذیری براین واقعیت استوار است که انسان به تنهایی و بدون ارتباط با دیگران اجتماعی اتفاق نمی‌افتد، بلکه از طریق حضور اجتماع و یادگیری نقش‌های اجتماعی در مدارس به یک فرد اجتماعی تبدیل می‌شود.»
وی اظهار کرد: «آموزش و پرورش علاوه بر کارکرد آموزشی کارکرد‌های دیگری نیز دارد، متاسفانه در شرایط کرونا بسیاری از کارکرد‌های تربیتی مدرسه مورد غفلت واقع شده است. آموزش و پرورش موتور محرکه جامعه است و باید از هم اکنون برای جلوگیری از آسیب‌هایی که ممکن است بعد‌ها جامعه را درگیر کند، اقدام شود.»
باید هرچه سریع‌تر نسبت به بازگشایی مدارس اقدام کرد
امیری همچنین اضافه کرد: «با اطمینان می‌توان گفت اگر کنترل کامل و دقیقی برای بازگشایی مدارس انجام شود، در مدارس رعایت موارد بهداشتی بهتر از مکان‌های دیگر صورت می‌گیرد، باید با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و واکسیناسیون معلمان و دانش‌آموزان، هرچه سریع‌تر نسبت به بازگشایی مدارس اقدام کرد تا بتوان آسیب‌های استفاده صرف از فضای مجازی را کاهش داد.»
این کارشناس تعلیم و تربیت ادامه داد: «مدرسه باید آخرین مکان برای تعطیلی باشد. اگر این موضوع جبران نشود در آینده با طیفی از دانش‌آموزان چاق و افسرده با مشکلات جسمانی، روحی و روانی مواجه خواهیم بود که درمان و جبران آن چندین سال به طول خواهد انجامید، به قول معروف پیشگیری بهتر از درمان است.»
وی تصریح کرد: «آموزش و پرورش با تدوین منشور سلامت و تربیت مدارس با مشارکت انجمن اولیا و مربیان، معلمان و دانش‌آموزان می‌تواند گام مؤثری را برای بازگشایی مدارس بر دارد. حتی آموزش و پرورش می‌تواند به طور آزمایشی مدیریت بازگشایی برخی از مدارس را به انجمن اولیا بسپارد، زیرا خانواده‌ها اعتماد بیشتری به آن‌ها دارند.»
امیری در پایان افزود: «آموزش و پرورش گاو صندوقی است با کلیدی طلایی، با سرمایه‌ای عظیم و باورنکردنی برای آینده‌ای روشن و امید بخش؛ خوشبخت ملت و کشوری است که با آگاهی و برنامه ریزی در این وادی سرمایه گذاری کند. به هر حال آگاهی بخشی به مردم در مورد آسیب‌های بسته ماندن مدارس و آموزش مجازی می‌تواند کلید حل اعتماد عمومی به آموزش و پرورش برای بازگشایی مدارس باشد.»