سینما چشم انتظار واکسیناسیون

_ روزنامه ابتکار نوشت: بیش از یک سال و نیم است که فعالیت سالن‌های سینما از رونق افتاده. کرونا سانس‌های شلوغ سالن‌ها را تبدیل به اکران‌های غبارگرفته کرده بود. نه از ترس بیماری به سینما‌ها می‌رفتند و نه صاحبان فیلم‌های سینمایی حاضر بودند ریسک اکران فیزیکی را به جان بخرند. اما حالا با افزایش واکسیناسیون عمومی و عبور از قله پیک پنجم شیوع این بیماری نشانه‌ها حکایت از بازگشت زندگی به سینما‌ها دارند.

زمستان سال ۹۸، روز‌های سردی بودند که سرمای یک فاجعه جهانی را به گوش می‌رساندند. ویروسی مرگبار به نام کرونا در چین شیوع پیدا کرده بود که شبیه به آنفولانزا بود، اما کشنده و مسری. شاید آن زمان کسی فکرش را نمی‌کرد که یک ویروس بسیار کوچ بتواند کل دنیا را به تعطیلی بکشاند، اما طبیعت همه را شگفت‌زده کرد. رفته رفته از گوشه و کنار جهان خبر گسترش این ویروس به گوش می‌رسید. ورود کرونا به کشور ما هم از اسفند همان سال به صورت رسمی تایید شد.

در همه دنیا کلیه فعالیت‌های گروهی تعطیل شدند و قرنطینه خانگی آغاز شد تا زنجیره سرایت بیماری شکسته شود. در کشور ما هم اولین قربانیان کرونا، فعالیت‌های حوزه‌های فرهنگی و هنری بودند. از همان ابتدا، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کلیه فعالیت‌های فرهنگی و هنری را به حالت تعلیق درآورد و این تعلیق حدودا ۴ ماه طول کشید.

اردیبهشت سال ۹۹، شبکه نمایش خانگی به کمک سینما آمد و با فراهم کردن امکانات سینمای آنلاین، تلاش کرد تا سینما را به خانه‌ها بیاورد تا از این طریق بخشی از خسارت‌های عظیمی را که صنعت سینما متحمل شده بود، جبران کند.

سینمای آنلاین، گرچه به پای فروش گیشه در روز‌های بدون کرونا نمی‌رسید، اما کم‌کم توانست اعتماد مخاطب و همین‌طور سینمادار‌ها را به خود جلب کند. مراجعه مخاطب برای استفاده از سینمای آنلاین در پلتفرم‌های شبکه نمایش خانگی برای آن‌ها نیز سودمند بود چرا که مخاطب تنها به دیدن یک فیلم اکتفا نمی‌کرد و بعد از دیدن محتوای بارگذاری شده در پلتفرم تصمیم به تهیه اشتراک طولانی مدت می‌گرفت.

اما با اتمام تعطیلی ۴ ماهه و همچنان ترس از ابتلا به ویروس کرونا آن هم در محیط بسته برای مخاطبان وجود داشت و در این شرایط جلب اعتماد مخاطبان برای حضور در سینما‌ها به این راحتی‌ها هم نبود. مردمی که ماه‌ها به اکران آنلاین عادت کرده‌اند و فیلم‌ها را در قاب تلویزیون یا لپ‌تاپ می‌دیدند دیگر به سختی حاضر بودند به سینما برگردند. اینگونه بود که سینمای آنلاین با وجود فروش کمتری که به نسبت سالن‌های سینما داشت، باز هم انتخاب اول صاحبان فیلم‌ها شد.
در طول این ماه‌ها مدام امید‌هایی برای رونق سالن‌های سینما شکل می‌گرفت که ناامید می‌شد. از برگزاری جشنواره فیلم فجر گرفته تا اکران نوروزی و عید فطر، هیچ کدام نتوانستند راهکاری موفق باشند تا دوباره صندلی‌های سالن‌های سینما پر شوند. در این میان تعطیلی‌های چندباره سینما‌ها با شدت گرفتن شیوع کرونا در عدم شکل‌گیری اعتماد عمومی برای حضور فیزیکی در سینما نیز تشدید می‌شد. در آخرین دور از تعطیلی‌ها، پس از ایام نوروز، پیک چهارم کرونا کشور را در نوردید و به همین دلیل بار دیگر سینما‌ها تعطیل شدند. اما ۱۸ اردیبهشت دوباره کرکره سینما‌ها بالا رفت. با این وجود به گفته یکی از سینماداران تهران، در هفته اول پس از بازگشایی سالن‌های سینما در شهر تهران تنها ۱۰۰ بلیت فروخته شده بود و این حکایت از خبر ناگواری برای سینما‌ها داشت. با فرا رسیدن عطر فطر نیز هیچ تهیه‌کننده‌ای درخواستی برای اکران فیلمش نداد و به این ترتیب همچنان همان فیلم‌های قدیمی با مخاطبانی انگشت‌شمار در سینما‌ها اکران شدند. اما با آمدن تابستان و راضی شدن چند تهیه‌کننده، امید بود که بشود دوباره جانی تازه به سینما دارد.

باز هم موج تازه ویروس کرونا سینما‌ها را به تعطیلی کشاند. موج پنجم کشنده‌ترین موجی بود که از آغاز شیوع کرونا شاهدش بودیم. ترس از حضور در مراکز گوناگون سبب شد تا باز هم اوضاع سینما خوب نباشد. اما در همین حین اکران فیلم «درخت گردو» ناگهان همه ناامیدی‌ها را به امیدی دلنشین تبدیل کرد. از روز چهارشنبه، دهم شهریور ماه دو فیلم جدید به چرخه اکران سینما‌ها اضافه شدند که با وجود در اختیار داشتن ۱۷۸ سالن سینمایی تنها حدود ۸ هزار مخاطب را به سینما کشاندند. طبق آمار منتشر شده در سامانه مدیریت فروش و اکران سینما (سمفا) فیلم «درخت گردو» به کارگردانی محمدحسین مهدویان که بلیت فروشی آن از روز ششم شهریور آغاز شده بود، در مدت سه روز اکران با حضور بیش از ۷ هزار و ۷۰۰ نفر تماشاگر به فروش ۲۰۴ میلیون تومان رسید.

امیر فرجی، مدیر سینما آفریقا، درباره وضعیت فروش فیلم‌های روی پرده گفته بود: ما از چند وقت پیش منتظر بودیم فیلم سینمایی «درخت گردو» ساخته محمدحسین مهدویان به همراه فیلم «دینامیت» روی پرده بیاید، اما این موضوع به تعویق افتاد با این حال با اضافه شدن این فیلم به چرخه اکران، روند فروش سینما‌ها هم بهتر شده است در واقع هر فیلمی که دارای بازیگر، کارگردانی و موضوع خوب و مناسبی باشد، مردم از آن استقبال می‌کنند به همین ترتیب این روز‌ها می‌بینیم که مردم از ۲ فیلم «درخت گردو» و «دینامیت» استقبال خوبی می‌کنند.

فرجی با اشاره به اینکه فیلم‌های روی پرده تبلیغات تلویزیونی چندانی ندارند، بیان کرد: اگر تبلیغات خوبی برای فیلم‌ها انجام شود، فروش‌ها افزایش پیدا می‌کند با این حال شاهد تبلیغات خوبی برای آثار در فضای مجازی هستیم. تلویزیون به دلیل شرایط کرونا چندان به تبلیغ فیلم‌ها نمی‌پردازد این در حالی است که سینما‌ها مکان‌های امنی هستند.

این سینمادار در بخش دیگر از صحبت‌هایش اظهار کرد: صاحبان فیلم‌ها این روز‌ها به دلیل شرایط کرونایی ترس و دلهره‌ای برای اکران آثارشان دارند حتی «دینامیت» و «درخت گردو» که جزو فیلم‌های قوی هستند وقتی قرار شد به نمایش گذاشته شوند، صاحبان‌شان نگرانی‌هایی داشتند این شرایط برای افرادی که کمتر به آثارشان اعتماد دارند، سخت‌تر می‌شود که طبیعی هم هست، چون آمار فوتی‌های روزانه کرونا زیاد است، این بیماری در سراسر کشور گسترش زیادی پیدا کرده است و این موضوع روی صاحبان آثار و مردم بار روانی زیادی دارد به همین ترتیب آن‌ها احساس خطر می‌کنند. سازندگان فیلم‌ها هم به دلیل اینکه سرمایه زیادی را صرف ساخت آثارشان کرده‌اند نگرانی دارند و این موضوع طبیعی است، اما سینما‌ها این روز‌ها تشنه فیلم هستند. به نظرم همانطور که «دینامیت» به فروش خوبی رسید، «درخت گردو» هم در فروش خوب ظاهر می‌شود. البته فیلم‌ها در کنار هم می‌توانند خیلی بهتر مخاطبان را به خود جذب کنند به نظرم اگر «درخت گردو» همزمان با «دینامیت» روی پرده می‌آمد حال سینما‌ها خیلی بهتر می‌شد.

گفته‌های فرجی درست بود. هنوز مردم به حضور در سینما‌ها چنانکه باید، اعتماد نداشتند. اما حالا روند واکسیناسیون در کشور سرعت گرفته و حتی در برخی از نقاط واکسیناسیون افراد بالای ۱۸ نیز آغاز شده است. افزایش واکسیناسیون سبب کاهش شمار فوت‌شدگان در اثر کرونا را داشت و حالا به نظر می‌رسد از پیک پنجم عبور کرده باشیم.

همه این‌ها باعث شده که صاحبان آثار سینمایی دوباره ریسک اکران آنلاین را بپذیرند. فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی یکی از مهم‌ترین آثاری است که به دنبال اکران در ایران است. فیلم «شیشلیک» به کارگردانی محمدحسین مهدویان با دریافت پروانه نمایش احتمالاً پیش از جشنواره فجر اکران عمومی می‌شود. پروانه نمایش فیلم سینمایی «طبقه یک و نیم» به کارگردانی نوید اسماعیلی، تهیه‌کنندگی غلامرضا آزادی و نویسندگی حسین نمازی صادر شد و قرار است با در نظر گرفتن شرایط سینما‌های کشور در فرصتی مناسب روی پرده برود. فیلم «گشت ارشاد ۳» به کارگردانی سعید سهیلی نیز آماده نمایش شده و پروانه نمایش آن توسط وزارت ارشاد صادر شد. «روزی روزگاری آبادان» به کارگردانی حمیدرضا آذرنگ و تهیه‌کنندگی عبدالله اسکندری و علی اوجی هم به زودی در سینما‌های سراسر کشور نمایش داده می‌شود.

به صورت کلی فیلم‌هایی که پروانه نمایش آن‌ها از ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ تا ۲۰ شهریور صادر شده، اما اکران نشده‌اند، به ۲۷ فیلم می‌رسد. اما حالا با استقبال مردم از فیلم خوب در سینما و افزایش اعتماد عمومی به حضور در سالن‌ها به دنبال روند سریع واکسیناسیون عمومی، می‌توان امیدوار بود در آینده‌ای نه چندان دور، دوباره سانس‌های پرمخاطب را در سینما‌ها ببینیم.