زلزله کرونا خانه کلنگی سیستم آموزشی را تخریب کرد/ ضرورت بازسازی ساختار نادرست آموزش و پرورش
- ایکنا نوشت: آموزش مجازی در دوران کرونایی را می‌توان به یک سفر هوایی تشبیه کرد که در این سفر هواپیما به‌مثابه پلتفرم و نرم‌افزار مناسبی است که مدیران و مجموعه آموزشی متناسب با خصوصیات پرواز تهیه کردند و در اختیار خلبان و مسافران که به ترتیب همان معلم و دانش‌آموزان هستند، قرار دادند. اینکه مسافران (دانش‌آموزان) تا چه اندازه با مشکلاتی که در این سفر هوایی (آموزش مجازی) وجود دارد دست و پنجه نرم می‌کنند مقوله‌ای است که بار‌ها به آن پرداخته شده، اما موضوع اتمام سفر که همان وضعیت آموزش پس از اتمام پاندمی کرونا است کمتر مورد توجه تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان قرار گرفته است.
تحول در نظام آموزشی برای دوران بعد از کرونا نیازمند اراده ملی است چراکه به طور جدی و راهبردی با سرنوشت تک تک افراد جامعه ارتباط دارد. نمی‌توان همه مسئولیت‌ها را برعهده چند مدیر قرار داد تا پشت در‌های بسته تصمیماتی اتخاذ کنند که بار مضاعفی بر دوش نظام آموزشی کشور تحمیل کرده و ساختار تعلیم و تربیت فعلی را با تمامی مشکلات به آینده منتقل کند.
در همین راستا محمداسماعیل دیده‌بان، کارشناس حوزه تعلیم و تربیت به بررسی وضعیت مدارس در ایام پس از کرونا پرداخت و اظهار کرد: بعد از دوران اتمام کرونا قطعاً مدارس با ساختار فعلی وجود نخواهند داشت و باید از امروز برای ایجاد ساختار تازه و کارآمد آموزشی تصمیم مناسبی اتخاذ کرد. شرایط کرونایی سبب شد تا مسئولان آموزش و پرورش در راستای تحول سیستم آموزشی کشور قدم بردارند.
این کارشناس حوزه تعلیم و تربیت افزود: این تحول خواهی نباید ساختار آموزشی کشور را از چاله به چاه بیندازد و باید کارکرد مدارس به نفع توانمندسازی و افزایش مهارت متناسب با تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان تغییر پیدا کند. مدارس در ایام پس از کرونا باید به سمت مشاوره و تسهیلگری آموزش از سوی معلمان حرکت کنند.
ضرورت اصلاح نظام آموزشی ناکارآمد کشور
دیده‌بان در ادامه به ضعف‌های آموزش مجازی در ایام کرونا اشاره کرد و گفت: در زمان آموزش مجازی شاهد هستیم که پشتیبانی از سوی ارائه‌دهندگان خدمات نرم‌افزاری و اینترنتی وجود ندارد و خدمات مناسبی به کاربران که همان دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان هستند، ارائه نشد و هیچ نهادی هم بر این امر نه نظارت داشت و نه پاسخگوی مشکلات به وجود آمده بود.
وی ادامه داد: همسان‌سازی برای تحقق عدالت آموزشی یکی از الزامات نظام تعلیم و تربیت کشور در ایام کرونایی است تا تفاوت‌هایی که در میزان عقب‌افتادگی و پیش‌افتادگی دانش‌آموزان به‌واسطه تبعیض خواسته و ناخواسته رخ داده، جبران شود.
دیده‌بان تأکید کرد: نباید این گونه پنداشت که اگر امروز آموزش حضوری دوباره برقرار شود همه مشکلات آموزشی به وجود آمده خود به خود محو می‌شوند. اگر به تمامی مشکلات به وجود آمده در ایام کرونایی نگاه کارشناسی نداشته باشیم و راهکار مناسبی برای آن اتخاذ نکنیم تمامی این مشکلات به صورت تلخ‌تر و گسترده‌تر در ایام پس از کرونا بروز پیدا می‌کند.
این کارشناس حوزه تعلیم و تربیت با بیان این مطلب که اکنون در مرحله هشدار آموزشی قرار داریم، افزود: متأسفانه در این بحبوحه، نوع انتقال مفاهیم آموزشی نیز با تغییرات زیادی مواجه شده است. ساختار آموزش و پرورش کشور همانند خانه کلنگی قدیمی خرابی است که هیچ‌گاه جرئت تخریب کامل آن را نداشتیم، اما به لطف زلزله کرونا این خانه خودبه‌خود و با کمترین هزینه تخریب شد؛ اگر با همین روش به سمت جلو حرکت کنیم طبعاً به ویرانه‌نشینی و تبعات آن دچار خواهیم شد که خواسته هیچ‌کس نیست پس بهتر است از تهدید کنونی فرصتی برای ایجاد بنایی جدید و کارآمد برای آینده استفاده کنیم.
مدارس آینده چگونه خواهند بود؟
دیده‌بان تأکید کرد: باید تمامی ارگان‌ها و نهاد‌ها و کارشناسان امر برای بازسازی ساختار نادرست آموزش و پرورش وارد میدان شوند تا ساختار تخریب شده کنونی توسط کرونا احیا و نوسازی شود. متأسفانه برخی از تصمیم‌گیران طبق عادت با درک ناقص و کوته‌بینانه در تلاش هستند که آموزش و پرورش را به همان ساختار نادرست گذشته بازگردانند.
وی افزود: بعد از دوران کرونا باید قید مدارس گذشته را زد و به سمت «after school» حرکت کرد. مدارس آینده باید تبدیل به مکان‌هایی برای رفع اشکال و مشاوره شود، چراکه بعد از پاندمی کرونا ساختار کنونی مدارس تحمل فشار‌های آموزشی آینده را نخواهد داشت. معلمان بعد از کرونا در این مدارس باید به سمت مدیریت محتوا، تسهیلگری، راهبری آموزش، فلسفه و تبیین معنای آموزش برای دانش‌آموزان حرکت کنند.
مطالبات فرهنگیان از وزیر جدید آموزش و پرورش
وی در ادامه به مبحث مطالبات فرهنگیان از وزیر جدید آموزش و پرورش پرداخت و اظهار کرد: فرهنگیان کشور از وزیر جدید آموزش و پرورش توجه می‌خواهند. امروز مشکل اصلی کشور اقتصاد است و وزارت آموزش پرورش به عنوان متولی تأمین معاش فرهنگیان باید پاسخگوی مطالبات اقتصادی این قشر باشد.
دیده‌بان تصریح کرد: وزیر جدید آموزش و پرورش می‌تواند با ارزیابی صحیح عملکرد و با بکارگیری سیستم تشویق و پاداش مناسب برای فرهنگیان بخشی از مطالباتشان را جبران کند. از طرف دیگر باید زحماتی که فرهنگیان برای سیستم آموزشی کشور کشیده‌اند را شناخت و آن را ارج نهاد و برای رشد جایگاه فرهنگی و اجتماعی این بنای مهم اجتماعی عملکرد و برنامه مناسب داشت.
این کارشناس حوزه تعلیم و تربیت در پایان از ضرورت داشتن تخصص و تجربه برای اداره وزارت آموزش و پرورش سخن به میان آورد و گفت: وزیر آموزش و پرورش جدید باید فرق بین آموزش حضوری و غیرحضوری و آموزش تلفیقی و انتخابی را بشناسد و مشخص کند که با چه امکاناتی و در کجا و در چه ساعتی و با چه هزینه‌ای تکالیف و پیوست‌های فرهنگی را انجام خواهد داد. در نهایت وزیر آموزش و پرورش باید قدرتمندترین و مؤثرترین وزیر و به‌اصطلاح شیخ‌الوزرا باشد که بتواند همکاری تمامی دستگاه‌های دولتی و غیردولتی را برای تحقق اهداف عالیه آموزش و پرورش بالنده آینده‌سازان این مرز و بوم به خدمت گیرد.