مادران ایرانی چقدر با فرزندان خود اختلاف سنی دارند؟
_ فارس نوشت: آمار‌های ثبت احوال حکایت از کاهش نرخ باروری دارد. این روز‌ها نرخ باروری در کشور در محدوده ۱.۷ فرزند به ازای هر زن در سن بارروی است که با نرخ جایگزینی در کشور هم فاصله دارد و همین موضوع زنگ خطر‌های جمعیتی را در کشور به صدا درآورده است.
از مسائلی که سبب به وجود آمدن عدد مذکور در نرخ فرزندآوری شده است، بالا رفتن سن ازدواج و همچنین دیر اقدام کردن برای تولد فرزند اول و به طبع آن فرزندان دیگر است. آماری وجود دارد که می‌گوید به طور میانگین هر زوج، ۵ سال بعد از ازدواج تصمیم به بچه‌دار شدن می‌گیرد.
در این گزارش آماری را بررسی می‌کنیم که نشان می‌دهد، در هر بازه سنی چقدر تمایل به فرزندآوری وجود داد و بیشترین فرزندان در چه سنی از مادر متولد می‌شوند.
فراز و فرود‌های نرخ باروری
تا سال ۱۳۹۸، نرخ باروری در کشور دارای فراز و فرود بود و بسته به شرایط مختلف، افزایش و کاهش‌هایی را تجربه می‌کرد. در سال ۱۳۹۲ نیز نرخ فرزندآوری با صعودی قابل توجه مواجه شد و افزایش پیدا کرد. در این سال به ازای هر زن در سن باروری ۲.۰۷ فرزند متولد شد. این عدد به نسبت ۱.۷۵ فرزند در سال‌های گذشته اتفاق افتاد. اما از آن سال به بعد این نرخ ثابت و بعد از آن مرتبا در حال کاهش بوده است. هم‌اکنون برخی پژوهشگران نرخ باروری در کشور را ۱.۷ و برخی دیگر ۱.۶ و حتی ۱.۵ می‌دانند.
کاهش میزان باروری در همه سنین
طبق آمار‌های ثبت احوال کشور، الگوی سنی باروری نشان‌دهنده کاهش میزان باروری کل در همه سنین است. آمار مربوط به سال ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که گروه سنی ۲۰-۲۴ سال، ۲۵-۲۹ سال و ۳۰-۳۴ سال با کاهش باروری مواجه هستند. همانطور که مشخص است این گروه‌های سنی همگی جوان هستند و این موضوع تغییر نگرش به فرزندآوری و سن مناسب آن را در قشر جوان نشان می‌دهد.
بالا رفتن سن ازدواج و ناباروری ثانویه
از عوامل جدی پایین آمدن نرخ باروری، بالا رفتن سن ازدواج است که خود معلول علت‌های دیگری مثل وضعیت فرهنگی و نگاه به مقوله ازدواج، وضعیت اقتصادی و معیشت شامل هزینه‌های ازدواج، شغل، مسکن و... است.
در این بین بالا رفتن سن ازدواج معضل دیگری به نام ناباروری را هم رقم زده است. به طوری که اکنون حدود سه‌ونیم میلیون زوج نابارور در کشور وجود دارد. با توجه به اینکه بهترین سن باروری از نظر پزشکی ۲۰ تا ۲۵ سال و بعد از ۲ تا ۲۹ سال است؛ بالا رفتن سن ازدواج باعث ناباروری ثانویه نیز می‌شود. ناباروری ثانویه به این معنی است که زوج علی‌رغم داشتن یک یا دو فرزند، برای فرزندان بیشتر وارد محدوده سنی بزرگتر و یا پرخطر شده و به این ترتیب توانایی فرزندآوری خود را از دست می‌دهند.
اختلاف سن فرزندان ایرانی با مادران خود چقدر است؟
بر اساس آمار‌های موجود، در گروه سنی (۳۰-۳۴) سال، حدود ۴۰ درصد از کل ولادت‌های فرزند سوم و بالاتر؛ ۳۵ درصد ولادت‌های مرتبه دوم و حدود ۲۰ درصد از کل ولادت‌های نخست اتفاق می‌افتد.
در گروه سنی (۲۵-۲۹) میزان ولادت‌های مرتبه اول، دوم و سوم و بالاتر به هم نزدیک است، به این شکل که هر کدام حدود ۳۰ درصد موالید این گروه سنی را تشکیل می‌دهند.
در گروه سنی (۲۰-۲۴) بیشترین موالید مربوط به ولادت‌های مرتبه نخست هستند و به‌ترتیب ۱۵ و ۱۰ درصد از کل موالید مرتبه دوم و نخست در این گروه سنی روی می‌دهند.
در گروه سنی (۴۰-۴۴) تنها ۵ درصد ولادت‌های مرتبه اول، دوم و بالاتر جای می‌گیرد؛ با این حساب، بیشترین ولادت‌ها در گروه‌های سنی ۲۵ تا ۳۴ سال قرار دارند.