آیت‌الله حسینی‌بوشهری: آزاداندیشی و بحث‌های عالمانه از امتیازات فضای علمی حوزه‌هاست
- آیت‌الله سید «هاشم حسینی‌بوشهری» به مناسبت آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۱- ۱۴۰۰ حوزه‌های علمیه بیانیه‌ای صادر کرد.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
حوزه‌های علمیه مجموعه‌های مبارکی هستند که مانند شجره طیّبه با ریشه‌هایی مستحکم در زمین و شاخساری برافراشته در آسمان‌ها مردم را از معارف الهی و توحیدی مستفیض و بهره‌مند می‌کنند. این هویت و عظمت حاصل سال‌ها مجاهدت و مبارزه عالمان دین است و حفظ ریشه‌ها و شاخسار آن در زمانه‌ی مملو از لَوابِس؛ شبهات، و نادانى‌ها کاری سترگ و پرمخاطره است.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم که در برهه‌های حساس حیات نظام اسلامی، هویت مستحکم و تأثیرگذار دینی، علمی و سیاسی خود را حفظ کرده و در ارتباط مستمر با مراجع معظم تقلید (دامت برکاتهم)، علمای اعلام، طلاب و فضلای نخبه حوزه است وظیفه خود می‌داند در آستانه آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه که مقارن با ایام حزن و عزای اهل‌بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) است توجه طلاب گرامی و فضلای عظام را به نکات ذیل معطوف دارد:
درس خواندن و علم‌آموزی برای طلاب یک فرایند مستمر و پایان‌ناپذیر است. طلاب جوان هیچ‌گاه تحقیق و تفقه را متوقف به زمان و مکان خاصی ندانند و برای تعمیق مباحث فقهی تلاش کنند. برای ملا شدن و تأثیرگذاری در جامعه باید درس را با جدیت بخوانید. اکنون که در شرایط شیوع ویروس کرونا فرصت مغتنم و استثنایی حضور در مدرس‌ها فراهم نیست عزیزانی که می‌توانند با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی ولو اندک در مکان‌های مناسب جمع شوند و مباحثه و گفتگوی علمی را دنبال کنند.
میدان کار و میدان عمل با آنچه در عرصه‌ی ذهنیت و مطالعه شکل می‌گیرد، فاصله کاملاً آشکاری دارد؛ در مقام عمل، معمولاً کار‌ها درگیر مسائلی می‌شود که پیشبرد امور را مختل می‌کند؛ لذا لازم است با تلاش، مجاهدت، گفت‌وگو و همفکری، مدیران حوزه را یاری و برای تحقق اهداف حوزه تسهیل‌گری کنید. نگاه ناظر و مطالبه‌گر شما به برنامه‌ها و چارچوب‌های طراحی‌شده بر استواری و اتقان آن‌ها می‌افزاید و موفقیت برنامه‌ها را تضمین می‌کند.
آزاداندیشی و بحث‌های عالمانه از امتیازات فضای علمی حوزه‌هاست. بزرگان فقه، فلسفه و عرفان حوزه، در مسائل عملی، جهت‌گیری‌های فکری و مسائل سیاسی با وجود اختلافات از جدل دوری می‌کردند و با رعایت تقوا و تمسک به «التی هی احسن» از درگیری و تشنج پرهیز داشتند. لازم است طلاب جوان و انقلابی با شادابی سیاسی و حفظ روحیه مطالبه گری برای تحقق حوزه انقلابی تلاش کنند و با عمق فکری و سطح بالای اندیشه با مسائل برخورد کنند.
مراجع معظم و بزرگان حوزه‌ها، الگو‌ها و استوانه‌های حوزه‌های علمیه هستند که با حلم و علم به بیان توصیه‌ها و ارشادات می‌پردازند. التزام به توصیه‌ها و رهنمود‌های آن بزرگواران و رعایت ادب و اطاعت، چراغ راه طلاب عزیز است. سعی کنید از این میراث‌های معنوی و ارزشمند حوزه‌ها استفاده کنید و از شهد تجربه و دانش آنان کام بگیرید.
در فضای اقتصادی امروز و مشکلات معیشتی، طلاب در فشار و مضیقه مضاعفی هستند، رنج‌ها را تحمل می‌کنند و با زیستی زاهدانه و مؤمنانه خود را وقف ترویج معارف مکتب اهل‌بیت (علیهم‌السلام) کرده‌اند. بااین‌همه نقش حوزه در گره‌گشایی از مشکلات جامعه‌ی اسلامی پابرجاست و لزوم ارتباط گسترده‌تر حوزه با مردم و تبیین مسائل همچنان بر دوش عالمان دین است. سعی کنید با حضور پیوسته و مستمر در میان مردم، بذر امید را در دل‌ها بکارید و مروج سبک زندگی اسلامی باشید.
سعی کنید با رفتار خود مبلغ دین باشید. سلوک در راه پیامبر اعظم و ائمه طاهرین (علیهم‌السلام) برای تبلیغ و ترویج دین احتیاج به سلاح تقوا و طهارت روح دارد. فرصت استفاده از سحر‌ها و هم‌نشینی با ادعیه مأثوره و پرهیز از گناه موجب می‌شود انسان در پذیرش دستورات الهی خاضع و اهل طاعت باشد. خودسازی و تربیت نفس و التزام به عبودیت و رفتار متقیانه بهترین تبلیغ است. «مَن نَصَبَ نَفسَهُ لِلنّاسِ اِماماً فَلیَبدَأ بِتَعلِیمِ نَفسِهِ قَبلَ تَعلیمِ غَیرِه».
امام خمینی (قدس‌سره) و رهبر معظم انقلاب «مدظله‌العالی» در مقام حمایت و هدایت حوزه‌های علمیه سخنان ارزشمندی دارند و منشور روحانیت و بیانات رهبری معظم انقلاب ما را با کار ویژه‌های نظام اسلامی آشنا می‌کند و مخاطرات و چالش‌ها را روشن و صریح تبیین می‌کند. تلاش کنید در تمام دوران طلبگی از پرتو‌های این چراغ بهره بگیرید و بدان التزام داشته باشید.
امیدواریم که تحت توجّهات حضرت، ولی عصر (ارواحنافداه)، همه شما و همه ما، توفیق پیدا کنیم، بتوانیم به وظایف خودمان در کسوت روحانیت و عالم دین عمل کنیم و تکالیفمان را انجام دهیم و سعی کنیم هرچه بیشتر قدردان فرصت مغتنم شاگردی مکتب اهل بیت (علیهم السلام) باشیم؛ و السلام علیکم و رحمه الله و برکاته.