آموزش مجازی تنها به عنوان شیوه‌ای مکمل برای یادگیری قابل قبول است

در پی همه گیری کووید -۱۹، مدارس سراسر جهان به دلیل تعطیلی اجباری و با اولویت سلامتی دانش آموزان و معلمان، در فرایند یاددهی – یادگیری تغییراتی اعمال کردند و بر روی آموزش مجازی متمرکز شدند. با گذشت مدت زمانی پیامد‌های منفی برای نظام‌های آموزشی از آموزش مجازی آشکار شد.

زهرا علی اکبری کارشناس مدیریت آموزشی و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با میزان در مورد آسیب‌های فضای مجازی که این روز‌ها گریبانگیر جامعه آموزشی کشور شده است، گفت:شواهد چشمگیری وجود دارد که صرفا تاکید بر آموزش مجازی به گروهی ازدانش آموزان کم مهارت که به آموزش توسط معلمان درکلاس درس نیاز دارند، آسیب‌هایی وارد می‌کند.

وی ادامه داد:آموزش مجازی را می‌توان در دو مدل استفاده کرد. اولین شکل آن دوره‌های "ترکیبی" است که دانش آموزان کار خود را فقط به صورت آنلاین انجام نمی‌دهند بلکه بخشی از آموزش را در کلاس درس با حضور معلم کسب می‌کنند.

وی خاطر نشان کرد:تحقیقات نشان می‌دهد که پیشرفت دانش آموزان - تقریباً در تمام سطوح - در کلاس‌های ترکیبی به همان خوبی و میزان مطلوبیت در کلاس‌های سنتی است. در این مدل، منابع آنلاین مکمل آموزش سنتی است، اما جایگزین آن نمی‌شود.

وی گفت:در مدل کاملاً آنلاین، آموزش‌ها فقط در بستر مجازی انجام می‌گیرد و این مدل مشکل اصلی برای نظام‌های آموزشی است. چرا که شرکت در کلاس درس بدون معلم با آموزش مجازی مستلزم سطوح بالایی از خود انگیزشی، خودتنظیمی و سازماندهی توسط دانش آموزان است.

وی در مورد پیامد‌های آموزش مجازی گفت:پیامد‌های منفی آموزش مجازی ممکن است در ابتدا آشکار نباشد، زیرا میزان قبولی در این دوره‌ها بسیار زیاد است، اما دانش آموزانی که با این نوع از آموزش، یادگیری داشته اند در آزمون‌های بعدی ودانش دانشگاهی بسیار ضعیف عمل می‌کنند.

 

وی با اشاره به به مطالعات بین المللی صورت گرفته در این خضوص گفت:بر اساس مطالعه‌ای که در دبیرستان‌های شیکاگو انجام شده است، دانش آموزانی که در درس جبر موفق به یادگیری مطلوب نشده بودند به طور تصادفی به دوره‌های بهبودیادگیری؛ آنلاین یا حضوری اختصاص داده شدند. نتایج واضح بود: دانش آموزان در دوره‌های آموزشی آنلاین بسیار کمتر از کسانی که با یک معلم در کلاس درس کار می‌کردند، یاد گرفتند.

علی اکبری گفت:در نتایج دیگری از تحقیقات که اساتید هاروارد و استنفورد انجام دادند، فراگیران با مهارت و آمادگی ضعیف در کلاس‌های درس آنلاین عملکرد خوبی نداشتند. محققان عملکرد صد‌ها هزار دانشجو را در دانشگاه DeVry با سایت‌های آموزشی در سراسر کشور مورد بررسی قرار دادند. این دانشگاه نسخه‌های آنلاین و حضوری تمام دوره‌های خود را با استفاده از کتاب‌های درسی یکسان، ارزیابی، تکالیف و مطالب سخنرانی معلمان در هر قالب آموزشی ارائه داد. اگرچه دوره‌ها به ظاهر یکسان بودند، اما دانشجویانی که به صورت آنلاین ثبت نام کرده بودند به مراتب دارای نتایج یادگیری ضعیف تری داشتند.

 

وی اضافه کرد:کار محققان بسیاری از کالج‌های دیگر با یافته‌های DeVry موافق و هم راستا است: ضعیف‌ترین دانش آموزان بیشتر تحت تأثیر قالب آنلاین و کمبود‌های آن قرار می‌گیرند. البته نتایج نشان داد؛ برای کسانی که دارای مهارت‌های تحصیلی قوی هستند، یادگیری آنلاین می‌تواند فرصت‌های شگفت انگیزی را ایجاد کند.

وی در پایان گفت: بااین وجود هرچند که یادگیری مجازی صرف دانش آموزان را خسته می‌کند و از میزان یادگیری می کاهد  وهمچنین  اختلافات طبقاتی اجتماعی را تشدید می‌کند، اما دارای مزیت‌هایی ست که غیرقابل انکار است. مراکز آموزشی می‌توانند از بسیاری از ویژگی‌هایی که آموزش مجازی برای کاهش فاصله ها، افزایش دسترسی و مشارکت دانش آموزان و بهبود نتایج یادگیری دارند، استفاده کنند و نتیجه مطلوب خود را اخذ کنند. اما آنچه قابل تشریح است ایکه شیوه مجازی به عنوان راهی مکمل برای یادگیری  همواره قابل قبول و  دارای حصول نتیجه است.