درآمد صدها میلیارد تومانی عوارضی تهران ــ پردیس

به گزارش به نقل از خبرگزاری الف، کشور ایران گرچه در سال های اخیر توانست با کاهش نرخ تلفات رانندگی، رتبه خود را در تراز میانگین جهانی قرار دهد ولی هنوز کشته شدن نزدیک به ۱۷ هزار نفر در هر سال و بر اثر سوانح ترافیکی، موضوعی جدی است که نیازمند عزم راسخ تمامی دستگاه های مسئول از جمله وزارت صنعت، وزارت راه، راهنمایی و رانندگی، وزارت بهداشت، هلال احمر و ... است.


کارشناسان معتقدند سهم عامل انسانی در بروز سوانح رانندگی، در صدر عوامل وقوع حوادث ترافیکی قرار دارد ولی نمی توان از نقش عوامل دیگر از جمله کیفیت خودرو و همچنین کیفیت راه ها، جاده ها و معابر بین شهری چشم پوشی کرد.

از این رو ساخت و توسعه آزادراه ها در کشور به منظور کاهش تلفات رانندگی، روان سازی ترافیکی و همچنین فراهم کردن مسیری با کیفیت بالاتر در دستور کار دولت های مختلف قرار داشته است.

عملیات احداث آزادراه تهران ــ پردیس نیز با توجه به این مهم و با هدف فراهم آوردن مسیری با کیفیت بالاتر برای دسترسی آسان به شهر تهران و جذب و هدایت ترافیک برون شهری راه های مواصلاتی مهم و پرتردد هراز و فیروزکوه و شهرهای واقع در مسیر مانند پردیس، در سال ۱۳۸۰ آغاز شد و با هزینه ای بالغ بر ۲۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۸۹ به بهره برداری رسید.

سرمایه گذاری در این پروژه با مشارکت بخش دولتی و خصوصی به نحوی انجام شد که ۷۰ درصد اعتبار لازم، توسط بخش خصوصی و ۳۰ درصد مابقی توسط دولت (وزارت راه) تأمین شد تا این سرمایه گذاری در مدت ۲۲ سال از طریق عواید حاصل از عوارض خودروهای عبوری، به سرمایه گذاران بازگردد.

یعنی می بایست ۱۴۰ میلیارد سهم بخش خصوصی و ۶۰ میلیارد تومان سهم وزارت راه به علاوه سود حاصله در مدت ۲۲ سال از عوارض خودروهای عبوری به سرمایه گذاران برگردد.

این آزادراه با طولی برابر ۲۳ کیلومتر و با داشتن ۱۸ پل بزرگ با ۵۸ دهانه و ۶۶ پل کوچک و همچنین ۴ تونل به طول ۵ هزار و ۴۷۷ متر (۵.۵ کیلومتر) که طول بزرگ ترین آن به ۱۶۵۰ متر می رسد، می تواند مسافران عبوری را در زمانی معادل ۱۳ دقیقه از تهران به پردیس برساند و این در حالی است که طی این مسیر از جاده قدیم نیازمند زمانی ۳۰ دقیقه ای است. (با در نظر گرفتن سرعت مجاز در هر دو مسیر)

علی رغم تمام مشخصات فنی شاخص این آزادراه، یکی از انتقادات همیشگی به مدیریت این آزادراه، تعیین نرخ عوارض خودروهای عبوری از آن بوده است و این در حالی است که طبق اعلام آخرین قیمت عوارض توسط پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، این آزادراه ۲۳ کیلومتری با اخذ عوارض ۳ هزار تومانی (با نرخ ۱۳۰۴ ریال برای هر کیلومتر) در رتبه دوم گرانترین آزادراه های کشور قرار دارد.

از سوی دیگر با توجه به آمار تردد در آزادراه تهران پردیس و در مسیر عکس که از سوی مرکز مدیریت راه های استان تهران در آذر سال ۹۲ منتشر شده، در طول ۳۰ روز آذر، ۵۰۲ هزار و ۲۶۲ تردد در مسیر پردیس به تهران و ۴۱۵ هزار و ۹۰۳ تردد در مسیر عکس، ثبت شده است که در مجموع تردد ۹۱۸ هزار و ۱۶۵ را در این ماه از سال ۹۲ نشان می دهد.

به عبارت دیگر با در نظر گرفتن تردد میانگین روزانه به میزان بیش از ۳۰ هزار و ۶۰۵ تردد در این مسیر، (با احتساب آمار تردد دو سال گذشته این بزرگراه و در نظر گرفتن قیمت ثابت عوارض امروز برای تمام سال های آتی و صرفنظر از افزایش قیمت عوارض راه و افزایش نرخ عوارض سالانه که در سال های اخیر شاهد رشد چند ۱۰ درصدی بوده است)، در هر روز ۹۱ میلیون و ۸۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان، عواید حاصل از عوارض این آزادراه، از خودروهای عبوری اخذ می شود و با این احتساب، هر سال، ۳۳ میلیارد و ۵۱۳ میلیون و ۲۲ هزار و ۵۰۰ تومان، درآمد حاصل از عوارض این آزادراه است.

با این محاسبه، اصل سرمایه ۱۴۰ میلیارد تومانی بخش خصوصی ظرف مدت زمانی معادل ۱۵۲۴ روز یا ۴ سال و ۲ ماه و ۲ روز به سرمایه گذاران بخش خصوصی باز می گردد که با کسر سهم اصل سرمایه گذاری دولتی در این پروژه (معادل ۶۵۴ روز یا یک سال و ۹ ماه)، مابقی درآمد ۲۲ ساله این پروژه به عنوان «سود خالص» به جیب سرمایه گذاران دولتی و خصوصی این آزادراه سرازیر می شود.

این سود خالص که بدون احتساب افزایش قیمت عوارض سالانه و نرخ افزایش تردد در این مسیر محاسبه شده است معادل ۵۸۵۲ روز از عواید عوارض خودروهای عبوری است که به عبارت ساده تر، چیزی در حدود ۵۳۷ میلیارد تومان را شامل می شود. به عبارت دیگر سرمایه گذاران خصوصی و دولتی این پروژه با نرخ عوارض امروز و نرخ تردد دو سال پیش و باز هم بدون احتساب افزایش سالانه نرخ عوارض خودروها و افزایش نرخ تردد خودروها از این مسیر، ۱۶ سال سود خالص سرمایه گذاری خود را از تردد مردم در این مسیر اخذ می کنند.

به عبارت دیگر با احتساب افزایش نرخ سالانه ۱۵ درصد به عوارض این آزادراه، در سال پنجم علاوه بر جبران هزینه ساخت، بیش از ۲۵ میلیارد سود سرمایه گذاری نیز عاید سرمایه گذاران این پروژه می شود. جالب آن جاست که تا سال ۲۲ (که به عنوان آخرین سال از بازگشت سرمایه و سود این پروژه معرفی شده است)، سرمایه گذاران بیش از ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان سود، به عنوان ماحصل درآمد ناشی از عوارض این آزادراه کسب می کنند. (البته در محاسبات انجام گرفته، آمار تردد در سال های آتی بدون هیچ رشدی و مطابق با آمار تردد در آذر سال ۹۲ (یعنی تقریباً کم سفرترین ماه سال)، در نظر گرفته شده است؛ همچنین در این محاسبه، هزینه نگهداری آزادراه و مالیات عوارض، دیده نشده است).

چنانچه بخواهیم هزینه نگهداری آزادراه و هزینه های مربوط به حقوق پرسنل و غیره را درنظر بگیریم، این رقم مجموعا بالغ بر ۴۰ درصد دریافتی از خودروها می شود؛ با این اوصاف چنانچه ۴۰ درصد از ۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان را کسر کنیم، به مبلغی حدود ۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان می رسیم که این مبلغ چیزی جز سود نمی تواند باشد.

در پایان ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که نرخ عوارض تعیین شده برای آزادراه تهران پردیس، باعث شده است تا مسافران و خودروهای عبوری از این مسیر، رغبت کمتری به تردد از این آزادراه داشته باشند و تردد از جاده قدیم را ترجیح دهند؛ مساله ای که باعث می شود تا علاوه بر افزایش بار ترافیکی جاده قدیم، احتمال بروز سانحه نیز افزایش یابد و میزان مصرف سوخت یارانه ای هم با احتساب اختلاف مسافت این دو مسیر، به میزان چشمگیری بالا رود؛ از این رو شاید تعیین نرخ مناسب تر در عوارض این آزادراه، علاوه بر جلوگیری از هدر رفت سرمایه ملی و فشار بر مردم، هم از بار ترافیکی جاده قدیم بکاهد و هم آمار تلفات و حوادث جاده ای را کاهش دهد. مساله ای که نیازمند بازنگری مجدد مسئولان است.

/انتهای پیام/

: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه‌های داخلی و خارجی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.