سه پیام جدید از دستگاه قضا
_ روزنامه جوان نوشت: رئیس جدید دستگاه قضا متفاوت ظاهر شده است. تا پیش از انتصاب حجت‌الاسلام اژه‌ای به ریاست قوه قضائیه، شاید کمتر کسی گمان می‌کرد که او کار‌ها را با حضور در میدان به پیش ببرد. حجت الاسلام اژه‌ای با استفاده از تجارب قضایی سه دهه‌ای، معضلات قوه قضائیه را می‌شناسد و راه برون‌رفت از آن‌ها را هم نه در پشت میزنشینی که حضور در صحنه می‌داند. حجت الاسلام اژه‌ای اواخر هفته گذشته دو گام مهم برداشت؛ یکی راه‌اندازی بیمارستان امام خمینی (ره) در کرج و دیگری حضور در یک دادگاه دارای پرونده‌های کثیرالشاکی. پیش از این هم رئیس دستگاه قضایی با حضور در نهاد‌های قضایی از نزدیک کار قوه قضا را پیش برده است. او همچنین با یک پشتوانه علمی و تجربی بر این عقیده است که «مجازات» یک اصل نیست، بلکه وسیله‌ای است برای استیفای حقوق مردم و جامعه، بر همین اساس هم به قضات گفته است اول حقوق مردم را بدهند و بعد اگر نیاز شد مجرم را مجازات کنند. حبس‌زدایی و تذکر به قضاتی که آرایشان مشمول ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری می‌شود هم از دیگر نتایج نگاه کارگشای رئیس جدید قوه قضائیه است. با رفع اطاله دادرسی و استمرار رویکرد نوین قضایی، می‌توان به بهبود واقعی قوه قضائیه امیدوار بود.
رئیس قوه قضائیه روز پنج‌شنبه (۲۱ مرداد ماه) از بیمارستان ۲۲۰ تختخوابی امام خمینی (ره) کرج بازدید کرد. این بیمارستان که از مهم‌ترین مراکز درمانی استان البرز است، از سال ۹۵ تاکنون تعطیل بود که با همت رئیس دستگاه قضا بازگشایی شد.
هم افزایش ظرفیت، هم پرداخت حقوق معوقه
بیمارستان خصوصی امام خمینی (ره) به دلیل مشکلات متعدد و به خصوص مسائل مالی تعطیل بود، حالا و در شرایطی که بسیاری از مراکز درمانی برای مقابله با کرونا دچار کمبود تخت بودند به چرخه درمان برگشت. در ماه‌های گذشته اخباری منتشر شده بود که نشان می‌داد این بیمارستان احتمالاً برای همیشه تعطیل خواهد شد. انتشار همین اخبار در ماه‌های سخت کرونایی موجب شد رئیس دستگاه قضا بلافاصله دستورات لازم را برای تسریع در حل مشکلات این مرکز پزشکی و از سرگیری فعالیت آن صادر کند.
حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای در بازدید از بخش‌های مختلف بیمارستان امام خمینی (ره) پای درددل‌های کادر درمان و مدیران این مرکز درمانی نشست و از نزدیک دستورات لازم برای پیگیری و حل دیگر مشکلات این بیمارستان را صادر کرد. قرار است تا پایان شهریور نه تنها حقوق عقب‌افتاده کارکنان این بیمارستان پرداخت شود بلکه بر ظرفیت آن هم ۲۰ درصد اضافه شود.
جالب اینکه بازگشایی بیمارستان امام خمینی (ره) علاوه بر کمک به حل مشکلات درمانی و پزشکی مردم کرج، در اشتغال‌زایی مردم این کلانشهر هم تأثیر دارد و موجب اشتغال حدود هزار نفر خواهد شد.
تلاش‌های قوه قضائیه باعث شد مدیریت بیمارستان به بنیاد شهید و امور ایثارگران برگردد. طبق قول بنیاد شهید ارائه خدمت به بیماران کرونایی هم در اولویت این مرکز خواهد بود و دادستانی البرز در کنار مدیران بیمارستان به رفع مشکلات کمک خواهد کرد.
پرونده‌های کثیرالشاکی زودتر به سرانجام برسد
حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای طی یک ماهی که به سمت قاضی القضاتی منصوب شده است، اقدامات و دیدار‌هایی انجام داده که نشان از تحول مثبت در دستگاه قضا دارد. در سال‌های اخیر پرونده‌های کثیرالشاکی و طولانی شدن رسیدگی به آن‌ها از مشکلات دستگاه قضایی و زیاندیده‌های این پرونده‌ها بود.
رئیس دستگاه قضا در چهلمین روز مسئولیت خود و در همان سفر به استان البرز برای شناسایی ملموس و دقیق مشکلات و زمینه‌هایی که به خلق پرونده‌های کثیرالشاکی و اطاله دادرسی در رسیدگی به آن‌ها منجر می‌شود، جلسه مدیریتی و تخصصی ویژه برگزار کرد.
حجت‌الاسلام اژه‌ای در این جلسه با بیان اینکه یکی از گله‌مندی‌های بحق مردم طولانی بودن روند رسیدگی به پرونده‌های کثیرالشاکی است، گفت: مردم مراقب باشند به هر کسی اعتماد نکنند و پول و اموالشان را به هر کسی ندهند و اگر قرار است معامله‌ای انجام دهند، حتماً قرارداد محکمی با طرف معامله منعقد کنند. باید دقت کرد چنین مسائلی در پرونده‌های کثیرالشاکی تکرار نشود چراکه هم خود فرد ضرر می‌کند، هم برای دستگاه قضایی دردسر ایجاد می‌شود. رئیس قوه قضائیه در ادامه با اشاره به مشکلات متعدد ناشی از پرونده‌های کثیرالشاکی که افراد زیادی را درگیر می‌کند، به مدیران قضایی متذکر شد: اگر به هر دلیلی پرونده‌ای کثیرالشاکی در قوه قضائیه مفتوح شد، تدبیر کنند تا آن پرونده زودتر به سرانجام برسد.
در بازداشت متهم عجله نکنید
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی‌اژه‌ای یکی از این تدابیر را اینگونه عنوان کرد که اگر بیم فرار و تبانی متهم نمی‌رود، نیازی نیست متهم بدواً بازداشت شود بلکه می‌توان شرایطی را به وجود آورد که فرد در یک پروسه زمانی معین و تحت نظر مسئولان قضایی حقوق مردم را اعاده کند. رئیس دستگاه قضا خطاب به دادستان‌ها و بازپرس‌ها هم خاطر نشان کرد: اصل این است که مردم به حقوقشان برسند و اگر مجازات هم نیاز بود ایرادی ندارد و مجازات در جای خودش انجام شود، اما ابتدا باید احقاق حق مردم در اولویت باشد، یعنی حتی‌الامکان با تدبیر قضایی صورت گرفته متهم بازداشت نشود و ابتدا حق و حقوق مردم را بدهد، بعد به مجازات برسد. در برخی پرونده‌ها بازداشت غیرضرور متهم شرایطی را به وجود می‌آورد که مردم به حق و حقوق خود نمی‌رسند و پرونده هم دچار اطاله دادرسی بلاوجه می‌شود.
گفتنی است در همین استان البرز، پرونده ۱۸جلدی خودرویی هشتگرد که از اواسط سال گذشته تشکیل شده و در دست رسیدگی است، از مهم‌ترین پرونده‌های کثیرالشاکی است. این پرونده هزار و ۱۰۰ شاکی و چند متهم دارد و برای ۹۶ نفر واسطه و مرتبط نیز قرار صادر شده است و متهمان با اخذ وجوه مردم و پیش‌فروش خودرو با وعده تحویل سه ماهه، درآمد کسب کرده‌اند. جالب اینکه در این پرونده، پرداخت وجوه توسط مردم بدون عقد قرارداد رسمی و حتی غیررسمی به متهم و دلالانی است که بدون هیچ‌گونه سابقه تجارت و پشتوانه مالی و نمایندگی فروش یا دفتر کار، فقط با یک خط تلفن اقدام به ثبت‌نام از متقاضیان خودرو می‌کردند. متهمان پس از تحویل تعدادی خودرو، به دلایل مختلف موفق به تحویل خودرو‌ها نشده و از بازگرداندن پول مالباختگان هم سرباز زده‌اند.
تذکر جدی به قضات بی‌دقت
رئیس قوه قضائیه ۱۹ مرداد هم در نشست هیئت عمومی دیوان عالی کشور با تأکید بر تقویت نظارت بر احکام دادگاه‌ها در کنار رسیدگی به فرجام‌خواهی‌ها و اعاده دادرسی‌ها و اعمال ماده ۴۷۷ خواستار این شد که دیوان عالی هر چند وقت یک بار اشکالاتی را که در آرای قضایی مشاهده می‌کند که به صورت مکرر اتفاق می‌افتد به ستاد قوه قضائیه اعلام کند. آرای قضایی هم در دستور کار آموزشی قرار گیرد و هم در صورت لزوم با صدور بخشنامه و دستورالعمل از تکرار آن جلوگیری شود.
نوید اصلاح
رویه یک ماه گذشته رئیس دستگاه قضا نشان از درک درستی از مشکلات این نهاد است. برخی رویه‌های ناصحیح و تلنبار شده در قوه قضائیه بر غامضی اوضاع افزوده است. حجت‌الاسلام اژه‌ای با درک مبتنی بر سه دهه تجربه از مشکلات دستگاه قضایی درصدد است ایرادات را مرتفع کند، البته بعضی اشکالات در قوه قضائیه ناظر بر قانون است و نیازمند اصلاح قانون، اما رئیس دستگاه قضایی اختیارات گسترده‌ای دارد و مدیریت میدانی در پیش گرفته شده امید‌ها را برای اصلاح سریع دستگاه قضایی زنده نگه می‌دارد.