با حق تقدم سهام بیشتر آشنا شوید
- باشگاه خبرنگاران نوشت: صفاری کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که، حق تقدم سهام چیست؟، اظهار کرد: هنگامی که یک شرکت افزایش سرمایه می‌دهد، به نسبت درصد افزایش سرمایه تعداد سهام آن نیز افزایش پیدا می‌کند. در صورتی که یک شرکت سهام جدیدی برای فروش منتشر کند، سهامداران فعلی در خرید این سهام جدید اولویت دارند. به این اولویت در خرید سهام نسبت به سهامداران جدید، حق تقدم خرید سهام گفته می‌شود.
صفاری در خصوص انواع افزایش سرمایه در بازار سرمایه گفت: فقط زمانی که شرکت سهام جدید برای فروش منتشر کند، این قضیه صادق است؛ مثلا، در افزایش سرمایه از محل آورده نقدی، اما در افزایش سرمایه از محل سود انباشته، سودی که متعلق به سهامداران شرکت است، تبدیل به سهام می‌شود. اینجا دیگر حق تقدم سهام معنا ندارد. بعد از اینکه این افزایش سرمایه شرکت در مجمع تصویب شد، یک فرم برای سهامداران ارسال می‌شود که به آن گواهی حق تقدم خرید سهام گفته می‌شود.
او بیان کرد: در روش دیگر به نام افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت دارایی‌های ثابت مشهود خود را نظیر زمین، ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات، سرمایه گذاری‌ها را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهد. با این کار ارزش دارایی‌های شرکت در ترازنامه به روز می‌شود. در نتیجه از آنجایی که معادله حسابداری در ترازنامه باید برقرار باقی بماند و بدهی‌های شرکت نیز تغییری نکرده، سرمایه شرکت باید افزایش پیدا کند تا این معادله برقرار بماند.
کارشناس بازار سرمایه افزود: در این روش نیز پولی به شرکت وارد نمی‌شود و فقط یک عملیات حسابداری در صورت‌های مالی شرکت رخ می‌دهد. در این روش نیز به همان مقدار که تعداد سهام شما افزایش پیدا می‌کند، قیمت آن کاهش پیدا می‌کند، در نتیجه تغییری در دارایی شما رخ نمی‌دهد.
او تصریح کرد: در روش دیگر، شرکت سهام خود را به مبلغی بیش از قیمت اسمی و از طریق پذیره نویسی به فروش رسانده و تفاوت حاصل از قیمت فروش و قیمت اسمی سهام را، به حساب اندوخته منتقل و یا در ازای آن سهام جدید، به سهامداران قبلی می‌دهد.
صفاری در پاسخ به این پرسش که، چگونه حق تقدم را به سهم تبدیل کنیم؟، اظهار کرد: هنگامی که فردی فرم شرکت در افزایش سرمایه را پر می‌کند، باید به همان نسبت برای شرکت آورده نقدی داشته باشید و باید به ازای هر گواهی مبلغی معادل ارزش اسمی سهم را پرداخت کند.
او بیان کرد: ارزش اسمی هر سهم در ایران در حال حاضر ۱۰۰ تومان است. در نتیجه به ازای هر گواهی که دارید و ۱۰۰ تومانی که پرداخت می‌کند ۱ عدد سهم به او تعلق می‌گیرد.
کارشناس بازار سرمایه افزود: در صورتی که در مهلت مقرر این ۱۰۰ تومان را پرداخت کند، بعد از اینکه افزایش سرمایه شرکت نزد سازمان بورس به ثبت می‌رسد، حق تقدم‌های او نیز به صورت اتوماتیک تبدیل به سهام عادی خواهد شد. این فرایند معمولا بین ۳ تا ۶ ماه زمان خواهد برد.
صفاری در پاسخ به این پرسش که، نحوه فروش حق تقدم به چه صورت است؟، گفت: بعد از برگزاری مجمع شرکت، حق تقدم برای سهام شرکت تعریف می‌شود تا سهامداران بتوانند از طریق آن نماد، حق تقدم‌های خود را به فروش برسانند؛ مثلا اگر شرکت ایران خودرو با نماد خودرو افزایش سرمایه بدهد، نماد حق تقدم آن "خودروح" خواهد بود.
کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که، نماد حق تقدم چه مدت باز است؟، اظهار کرد: حق تقدم نماد یک شرکت فقط طی یک بازه زمانی مشخصی قابلیت خرید و فروش دارد. طبق قوانین بورس این بازه زمانی نباید کمتر از ۶۰ روز باشد. معمولا همین بازه ۲ ماهه نیز برای معاملات در نظر گرفته می‌شود.
او در پایان بیان کرد: طی بازه زمانی ۲ ماه افرادی که تمایلی به شرکت در افزایش سرمایه ندارند، حق تقدم خود را می‌فروشند. همچنین افرادی که در مجمع سهامدار نبوده‌اند، می‌توانند این حق تقدم‌ها را خریداری کنند. افرادی که به تازگی این حق تقدم‌ها را بخرند، باید مبلغ اسمی سهم را به حساب شرکت واریز کنند تا تبدیل به سهم عادی شود. البته خیلی از افراد نیز این حق تقدم‌ها را مانند سهام عادی خرید و فروش می‌کنند و از نوسانات آن سود می‌برند.