ضرورت هدایت‌گری و تبلیغ نهضت کربلا/ستون دوم قیام عاشورا کیست؟
- قیام و حرکت شهدای کربلا با محوریت حضرت «امام حسین (ع)» از جمله بزرگترین حوادث تاریخ اسلام بشمار می‌رود و دارای حساسیت زمانی خاصی است که اگر اتفاق نمی‌افتاد، دیگر از اسلام راستین و واقعی چیزی بدست نسل‌های بعدی نمی‌رسید؛ هنگامیکه به تاثیرگذاری این قیام و مقایسه تعداد شهدای آن نگاه می‌کنیم، به اسرار نهفته و ناگفته‌های تفاوت قیام شهدای کربلا و تمام شهدای دیگر پی خواهیم برد؛ هنوز یاد این واقعه عظیم پس از گذشت قرن‌ها در اذهان مردم زنده است و برای آن حضرت عزاداری می‌کنند. برای بررسی علت ماندگاری این واقعه بزرگ به سراغ حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی ادیب یزدی؛ کارشناس مذهبی و استاد حوزه و دانشگاه رفتیم که در ادامه خواهید خواند:
میزان: در آستانه فرا رسیدن ایام دهه اول ماه محرم هستیم این ماه یادآور چیست؟
ادیب یزدی: محرم یادآور پرعبرت‌ترین حادثه تاریخ اسلام و بلکه تاریخ بشریت است، محرم به جهت ابعاد بسیار گسترده معنوی که به برکت شخصیت بی نظیر خامس آل عبا حضرت «امام حسین (ع)» حائز آن است آنچنان اعتلا، عظمت و بلندای بی سابقه‌ای دارد که با هیچ واقعه دیگری قابل مقایسه نیست. با اینکه در تاریخ بشر حرکت‌ها و انقلاب‌های بسیاری به وقوع پیوسته است که شاید به ظاهر در مقایسه با نهضت کربلا ابعاد گسترده‌تری داشته است، انقلاب‌هایی که در سرزمین‌های شناخته شده‌ای اتفاق افتاده و حتی میلیون‌ها تلفات داشته و مدت طولانی نیز به طول انجامیده تا به نتیجه برسد، اما در واقع قابل مقایسه با نهضت کربلا نیست.
میزان: نهضت کربلا دارای چه ویژگی‌هایی است که آن را از سایر انقلاب‌ها متمایز کرده است؟
ادیب یزدی: انقلاب کربلا و نهضت حسینی در روز عاشورا تنها ۱۰ ساعت طول کشید یعنی با طلوع آفتاب آغاز شده و حدود ۳ ساعت بعد از ظهر با شهادت «امام حسین (ع)» جنبه نظامی آن پایان یافت؛ به لحاظ تعداد نیز ۷۲ تن در دایره این اتفاق می‌گنجیدند و این قیام در سرزمین دور افتاده و ناشناخته رخ داده است؛ و اما این تعداد افراد در سرزمینی دور افتاده و ناشناخته چه کردند که توانستند انقلابی بوجود بیاورند که حدود ۱۵ قرن است الهام بخش‌ترین، سازنده‌ترین و موثرترین نهضت تاریخ بشر لقب گیرد و هر چه از عمرش می‌گذرد شکوفایی آن و شعاع سازندگی آن بیشتر و بیشتر می‌شود. خدای تعالی عالم وجود را در این ده ساعت قرار داده است. در این مدت اتفاقات بسیار عجیبی افتاده است. تمام منازل سلوک و تمام مراتب اخلاق در عالی‌ترین مرحله رشد و تعالی و امکان وقوعش، از «سالار شهیدان عالم (ع)» سر زده است و بشریت با تمام اندیشه و تفکر خود نمی‌تواند به حقیقت واقعه کربلا و عمق عاشورا پی ببرد.
میزان: چه عواملی در ماهیت نهضت کربلا وجود داشته که آن را دست نیافتنی کرده است؟
ادیب یزدی: بله به اعتقاد بنده و آنچه در تاریخ موجود است، نخستین عامل وجود شخص خامس آل عبا حضرت «حسین بن علی (ع)» در نهضت کربلا است؛ جامعیت، عصمت و جایگاه بی بدیل آن حضرت و مظلومیت، بزگواری، گذشت، جوانمردی، تواضع و جانبازی و بزرگ منشی ایشان یکی از عوامل عظمت این واقعه است، نوع رفتار حضرت جاذبه بی سابقه‌ای دارد، ایشان نوری در ظلمت بودند که همچون خورشید طلوع کردند و تا ابد می‌درخشند.
عامل دیگر موجب ماندگاری کربلا، یاران و خاندان شریف آن حضرت هستند، شخصیت‌های بی نظیری هچون حضرت «زینب کبری (س)» و حضرت «قمر بنی هاشم(ع)»، «علی بن حسین اکبر» و سایر شهدای عظیم الشانی که هر کدام یکی از مقوم‌ها و ستون‌های نهضت بی نظیر کربلا بودند و موجب شدند کربلا و نهضت عاشورا ماندگار شود.
عامل دیگر را می‌توان شدت ظلم و بی شرمی دشمن ذکر کرد، زیرا دشمن قدَار در برخورد با سالار شهیدان از هیچ ظلم و اجحافی و بیشرمی خودداری نکرد و هر آنچه از دستش بر می‌آمد انجام داد تا به خیال خام خودش نام حسین را از دل‌ها بزداید، شدت ظلم دشمنان به اندازه‌ای بود که همگان تصور می‌کردند از حسین و خاندان پاک و مطهرش نامی باقی نخواهد ماند؛ اما اکنون شاهدیم پس از ۱۵ قرن «حسین (ع)» مشهورترین و نام آورترین فرد در جهان است و پیاده روی اربعین به عنوان بزرگترین همایش اعتقادی بشر یکی از اضلاع این قیام است که جوامع بشری با شگفتی تمام این پیاده روی کوه را ملاحظه می‌کنند و همه ساله ده‌ها میلیون نفر خود را از اقصا نقاط جهان به مرکز عشق می‌رسانند.
میزان: حضرت «زینب (س)» چه تحولاتی را در واقعه کربلا رقم زدند؟
ادیب یزدی: حضور «زینب (س)» در واقعه عظیم کربلا از برجسته‌ترین تحولات زندگانی این شیر زن عاشورایی است باید به این حقیقت اذعان داشت که انقلاب عاشورا از عظیم‌ترین انقلاب‌ها است و نهضت «امام حسین (ع)» بر دو ستون استوار است؛ یکی خود «امام حسین (ع)» که با خون و شمشیر خود جنبه‌های نظامی این انقلاب را برعهده داشتند و نهضتی را به وجود آوردند و ستون دوم حضرت «زینب (س)» هستند که جنبه‌های ارشادی و هدایت‌گری و تبلیغ نهضت آن را برعهده گرفتند و نقش آن را برقلب ملت‌ها ترسیم کرد.
هر کدام از این دو ستون سر به شانه یکدیگر دارند و اگر یکی از آن‌ها نبود، پیام تبلیغی و بشارت عاشورا به ملت‌ها نمی‌رسید و نهضت حسینی در همان محدوده کربلا می‌ماند و ندای حق‌طلبانه به عالمیان انتقال پیدا نمی‌کرد. حضرت «زینب (س)» در کنار برادر خود با تحمل سختی‌ها و تقدیم دو شهید عالی‌مقام در راه «امام حسین (ع)» و بعد از به شهادت رسیدن برادرشان سرپرستی خیل اسرا را به عهده گرفتند و نقش اساسی ایفا کردند چرا که در جای جای مسیر کوفه، شام و کربلا لحظه به لحظه خاطرات عظیم شهادت و جانبازی برادر و شهدای کربلا را در منظر مردم ترسیم کردند که همین امر موجب شد تا این قیام ماندگار شود.
میزان: و اما سخن آخر
ادیب یزدی: حادثه کربلا در رأس تمامی انقلاب‌های بشری است که باید از اسرار و باطن این قیام در مجالس عزاداری سخن به میان آورد. کربلا دارای اسرار بسیاری است که با مدد و لطف الهی باید اسرار آن را درک کنیم تا بتوانیم از این مکتب جاوید که ایستایی و توقف ندارد، بهره ببریم و در جهت اصلاحات عمیق جامعه گام برداریم. اجتماعات حسینی در این ایام باید کاشف سر کربلا باشند و از اسرار و باطن این قیام در مجالس عزاداری سخن به میان آورند.