وزرای پیشنهادی دولت مردمی در راه بهارستان/ جزئیات چکش‌کاری صلاحیت ۱۹ وزیر
مجلس شورای اسلامی پس از برگزاری مراسم تحلیف رئیس جمهور هم اکنون آماده دریافت لیست اسامی وزرای پیشنهادی دولت است و تدابیر لازم را برای برگزاری جلسات رای اعتماد به وزرا اندیشیده است.
- در نظام مردم سالار جمهوری اسلامی رفت و آمد دولت‌ها امری معمول است، از این رو انتقال قدرت به شیوه آرام صورت می‌گیرد تا دولت جدید در زمان استقرار، آمادگی بیشتری برای شروع به کار داشته باشد.
سوگندنامه
مراسم تحلیف رئیس جمهور در روز پنجشنبه ۱۴ مرداد در صحن علنی مجلس شورای اسلامی برگزار شد و رئیس جمهور طی این مراسم سوگندنامه ریاست جمهوری را در حضور میهمانان خارجی و داخلی قرائت و امضا کرد.
با پشت سر گذاشتن مراسم تحلیف مجلس آماده دریافت لیست اسامی وزرای پیشنهادی دولت است.
نکته داهیانه
مقام معظم رهبری در مراسم تنفیذ رئیس جمهور تاکید داشتند؛ یک توصیه لازم اینجا وجود دارد و آن این است که در تشکیل دولت ان‌شاءالله سرعت عمل بایست به خرج داد. شرایط کشور اقتضا نمیکند که تشکیل دولت تأخیر بیفتد. هم رئیس‌جمهور محترم در معرفی وزرای پیشنهادی‌شان به مجلس و هم مجلس محترم در تصویب و اظهارنظر سریع در باب وزرا شتاب به خرج بدهند و کار را سریع پیش ببرند که ان‌شاءالله زودتر دولت تشکیل بشود و مشغول کار بشود.
وقت شناسی
با این حال، آیت‌الله رئیسی، رئیس جمهور در مراسم تحلیف خود اذعان داشتند که این لیست طی هفته بعد از مراسم تحلیف به مجلس ارائه خواهد شد.
پاسخ مجلس
بر همین اساس علیرضا سلیمی، عضو هئیت رئیسه مجلس شورای اسلامی پیش‌تر به میزان گفته بود که در صورت ارائه لیست وزرای پیشنهادی، مجلس به سرعت فعالیت خود برای بررسی کارنامه وزرا آغاز خواهد کرد و دردو الی سه شیفت کاری جلسات رای اعتماد را برگزار می‌کند.
بر همین اساس علیرضا سلیمی، عضو هئیت رئیسه مجلس شورای اسلامی پیش‌تر به میزان گفته بود که در صورت ارائه لیست وزرای پیشنهادی، مجلس به سرعت فعالیت خود برای بررسی کارنامه وزرا آغاز خواهد کرد و دردو الی سه شیفت کاری جلسات رای اعتماد را برگزار می‌کند.
الزامات قانونی
اما با در نظر گرفتن تسریع در ارائه لیست اسامی وزرای پیشنهادی به مجلس، جلسه رای اعتماد به وزرا هم الزامات قانونی را خود را دارد.
اصول قانونی
اصل ۸۷ قانون اساسی می‌گوید رئیس جمهور برای هیئت وزیران پس از تشکیل و پیش از هر اقدام دیگر باید از مجلس رای اعتماد بگیرد در دوران تصدی نیز در مورد مسائل مهم و مورد اختلاف می‌تواند از مجلس برای هیئت وزیران تقاضای رای اعتماد کند.
همچنین براساس اصل ۱۳۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رییس‌جمهور موظف است وزیران پیشنهادی کابینه خود را برای گرفتن رای اعتماد به مجلس شورای اسلامی معرفی کند، زیرا لزوم شروع فعالیت یک وزیر در کابینه دولت منوط به تایید از جانب رئیس‌جمهور و مجلس شورای اسلامی است.
رای اعتماد از زبان یک عضو هئیت رئیسه مجلس
با این حال رای اعتماد به وزرا هم در مجلس تابع قوانین خود است و آئین نامه داخلی مجلس به خوبی این شرایط را ترسیم کرده است.
در همین زمینه حسینعلی حاجی دلیگانی درباره روند بررسی کارنامه وزرای پیشنهادی در مجلس به خبرنگار میزان می‌گوید: در ابتدا برگزاری جلسه رای اعتماد گزارش کمیسیون‌ها درباره وزرای پیشنهادی در صحن علنی مجلس قرائت می‌شود. در ادامه ۵ مخالف و ۵ موافق مطالب خود را مطرح می‌کنند و سپس نماینده دولت باید از وزیر پیشنهادی دفاع کند و پاسخ‌های لازم را به نمایندگان دهد. وزیر پیشنهادی هم باید از سوابق و برنامه‌های خود دفاع کند.
رای گیری الکترونیکی
عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در ادامه رأی گیری در صحن علنی مجلس انجام می‌شود که ذکر این نکته حائز اهمیت است که با توجه به شرایط کرونایی رأی‌گیری در جلسات رأی اعتماد به صورت الکترونیکی انجام خواهد شد.
حاجی دلیگانی اظهار داشت: سوابق علمی، سوابق اجرایی و برنامه‌های وزرای پیشنهادی توسط نمایندگان مجلس به صورت دقیق مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
گزارش مرکز پژوهش‌ها
نماینده مردم شاهین شهر در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: مرکز پژوهش‌های مجلس، کمیسیون و کمیته‌های تخصصی مجلس و معاونت نظارت هم گزارش‌هایی درباره سوابق و برنامه‌های وزرای پیشنهادی به مجلس ارائه می‌دهند.
تحقیقات میدانی
وی بیان کرد: همچنین اگر لازم باشد، نمایندگان بررسی‌های میدانی هم انجام می‌دهند و برای اطمینان از صحت مدارکی که وزرای پیشنهادی به مجلس ارائه می‌دهند، از دستگاه‌ها و نهاد‌های ذیربط استعلام می‌گیرند.
رای اعتماد بر اساس آئین‌نامه داخلی مجلس
با این حال آئین‌نامه داخلی مجلس هم ریز و جزئیات مراسم رای اعتماد به وزرا را به تفصیل تشریح کرده است.
طبق ماده ۲۰۲ آئین نامه داخلی مجلس رئیس‌جمهور موظف است حداکثر ظرف مدت دو هفته پس از انجام مراسم تحلیف یا تغییر نیمی از وزراء از ابتدای شروع به‌کار دولت، ضمن تقدیم برنامه کلی، اسامی وزرای پیشنهادی وزارتخانه‌ها را که دارای تجربه و تخصص مرتبط هستند به همراه شرح حال، برنامه‌ها، سوابق و سمت‌های علمی و اجرائی و سایر امتیازات قابل استناد، به مجلس تسلیم کند.
رئیس مجلس مکلف است نامه معرفی هیئت وزیران و ضمائم آن را در اولین جلسه علنی اعلام وصول و قرائت کند، سپس معرفی‌نامه و مستندات را برای بررسی به کمیسیون یا کمیسیون‌های تخصصی مرتبط ارجاع دهد.
گزارش کمیسیون‌ها پیش از نطق ۵ دقیقه‌ای
کمیسیون یا کمیسیون‌های مرتبط موظفند پس از بررسی صلاحیت، انطباق مدارک، سوابق و برنامه‌های وزیر پیشنهادی و تطبیق آن‌ها با اسناد بالادستی ظرف مدت یک هفته گزارش خود را به هیئت‌رئیسه ارائه کنند تا برای اطلاع نمایندگان چاپ و توزیع شود. گزارش مذکور قبل از صحبت مخالفان و موافقان توسط سخنگو قرائت می‌شود.
بر اساس تبصره این ماده نیز فرصت سخنگو برای ارائه گزارش در مورد هر وزیر ده دقیقه است. در صورتی‌که بررسی برنامه وزیر پیشنهادی به بیش از یک کمیسیون تخصصی ارجاع شده باشد، سخنگوی هر کمیسیون حداکثر به مدت پنج دقیقه گزارش خود را ارائه می‌کند.
جلسات دو شیفت
همچنین در ماده ۲۰۳ آئین نامه داخلی مجلس آمده است؛ یک هفته پس از معرفى دولت، براى بحث و بررسى خط مشى و اصول کلى برنامه دولت و أخذ رأى اعتماد براى هیئت وزیران جلسات مجلس به‌طور متوالى تشکیل مىشود. با پیشنهاد رئیس و تصویب مجلس، جلسات به صورت صبح و بعدازظهر برگزار خواهد شد. مجلس در این جلسات نطق نخواهد داشت.
همچنین پیرو ماده ۲۰۴ قبل از تشکیل اولین جلسه بررسى برنامههاى دولت و أخذ رأى اعتماد هیئت وزیران، نمایندگان مخالف و موافق برنامه، خط مشى و اصول کلى و ترکیب هیئت وزیران و نیز نمایندگان مخالف و موافق هریک از وزیران به تفکیک برنامه و هر وزیر در برگههاى جداگانه یا دستگاه الکترونیک ثبت نام مىنمایند.
هریک از نمایندگان حق دارند تمام یا قسمتى از وقت خود را دراختیار نماینده دیگر قرار دهد. در شروع بحث در مورد هیئت وزیران، رئیس‌جمهور برنامه دولت را تشریح و ضمن معرفى وزیران از ترکیب هیئت وزیران دفاع خواهد نمود. پس از آن مجلس، بررسى برنامه دولت و ترکیب هیئت وزیران را با اظهارات پنج نفر از نمایندگان مخالف و پنج نفر از نمایندگان موافق با حفظ ترتیب یک نفر مخالف و یک نفر موافق و هر کدام براى مدت پانزده دقیقه انجام خواهد داد.
رئیس‌جمهور یا کسانى که او تعیین خواهد کرد به سؤالات واظهارات مخالفان پاسخ می‌دهند. مجموع مدت نطق اولیه رئیس‌جمهور و دفاعیات اخیر دوونیم ساعت خواهد بود.
در پى اظهارات و دفاعیات رئیس‌جمهور، مجلس شور در مورد برنامه‌ها و صلاحیت هریک از وزیران را به صورت جداگانه آغاز خواهد کرد. در مورد هر وزیر دو نفر از نمایندگان مخالف و دو نفر از نمایندگان موافق با حفظ ترتیب یک نفر مخالف و موافق هرکدام براى مدت پانزده دقیقه فرصت خواهند داشت. پس از آن وزیر و در صورت صلاحدید رئیس‌جمهور به مدت سى دقیقه براى دفاع از برنامه و صلاحیت وزیر مطروحه وقت خواهند داشت.
بحث و بررسى براى تک‌تک وزیران به‌ترتیب حروف الفباى وزارتخانه به همین شیوه انجام مىگیرد، رئیس‌جمهور مىتواند با استفاده از وقت وزیران در پایان و به طور یک جا از آنان دفاع نماید.
پس از آن رأىگیرى به‌عمل مىآید و شمارش و اعلام نتیجه آراء پس از رأىگیرى براى همه وزرا صورت خواهد گرفت. سؤالات کتبى نمایندگان در طول مدتى که برنامه دولت مطرح است از طریق رئیس‌مجلس به رئیس‌جمهور یا وزیر مربوط داده خواهد شد.
زمان دقیق برگزاری جلسه رای اعتماد
با این حال هنوز دولت لیست وزرای پیشنهادی خود را به مجلس ارائه نکرده است. حسینعلی حاجی دلیگانی در همین زمینه به میزان می‌گوید: در صورتی که رئیس جمهور لیست وزرای پیشنهادی را فردا به مجلس شورای اسلامی اعلام کند، کمیسیون‌های مجلس از بعد از ظهر همان روز با تشکیل جلسات به بررسی صلاحیت و برنامه‌های وزرا خواهند پرداخت و این بررسی‌ها در روز چهارشنبه و شاید پنجشنبه نیز ادامه داشته باشد.
وی گفت: همچنین قبل از تعطیلات مربوط به تاسوعا و عاشورای حسینی نیز کمیسیون‌های مجلس به وظایف خود برای بررسی صلاحیت و برنامه‌های پیشنهادی ادامه خواهند داد و در نهایت از روز شنبه ۳۰ مرداد ماه کار بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در صحن علنی مجلس آغاز خواهد شد.
گفتنی است دولت باید برای ۱۹ وزراتخانه، وزیر به مجلس معرفی کند.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *