اقدامات خانگی برای رفع گرمازدگی
_ فارس نوشت: اگر از بزرگتر‌ها بپرسید حتما برایتان می‌گویند که از روزگار جوانی آن‌ها تابستان‌ها انقدر گرم نبودند. تغییرات آب و هوایی و دخالت‌های انسان در طبیعت، گرم شدن بیشتر هوا را حتی نسبت به سی یا چهل سال گذشته هم محسوس کرده است.
حالا ما در بسیاری از شهر‌های کشور تابستان‌هایی را در پیش داریم که ممکن است در یک روز عادی، فردی را دچار گرمازدگی شدید کند. به همین خاطر هم اطلاع از علائم، پیشگیری و درمان گرمازدگی اهمیت پیدا می‌کند. گرمازدگی از آن دست بیماری‌هایی است که در با علائم خفیف و در صورت درمان به موقع مشکل خاصی برای فرد ایجاد نمی‌کند. اما به همین اندازه آگاه نبودن درباره آن می‌تواند منجر به بروز علائم شدیدتر و حتی بیهوشی و تشنج بشود.
در این گفت‌وگو؛ دکتر مریم مشهدی؛ پزشک و متخصص طب سنتی ایرانی، ضمن برشمردن علائم خفیف و حاد گرمازدگی، چند توصیه خانگی برای پیشگیری و درمان گرمازدگی را مطرح کرده‌اند.
چه زمانی گرمازدگی برای فرد رخ می‌دهد؟
گرمازدگی زمانی ایجاد می‌شود که فرد در معرض گرمای بیش از حد آفتاب یا حرارت مصنوعی قرار می‌گیرد. در این وضعیت سیستم تنظیم گرمای بدن توانایی خودش را برای تعادل‌سازی با دمای بیرون از دست می‌دهد و بدن دیگر قدرت ندارد که گرمای اضافی را از خود دفع کند؛ بنابراین دمای بدن به صورت حاد بالا می‌رود و حتی ممکن است با علائمی شبیه تب هم اشتباه گرفته بشود.
علائم گزمازدگی چه مواردی هستند؟
بسیار علائم متنوعی هستند. می‌تواند شامل بی‌حالی، احساس گرما، عطش و تعریق شدید و پوست گرم، مشابه تب باشد. علائم حادتر مثل تشنج، افت فشار و در برخی افزایش فشار، بی حالی و از دست دادن هوشیاری، افزایش ضربان قلب، حالت تهوع و ضعف نیز قابل ذکر هستند.
اگر فردی دچار گرمازدگی شد، باید چه اقداماتی برای او انجام داد؟
در صورت بروز علائم حاد مثل از دست رفتن هوشیاری یا تشنج حتما باید فرد را به مراکز درمانی رساند. اما اگر علائم گرمازدگی در حدی نباشد که فرد دچار کاهش هوشیاری بشود، می‌شود با یک سری اقدامات خانگی به کاهش دمای بدن فرد کمک کرد.
مهمترین نکته در این بین است که سطح بدن با مایعات خنک شستشو داده بشود. اختلاف دمای آب و بدن نباید خیلی زیاد باشد. در واقع باید از آب ولرم رو به خنک استفاده کرد. شستشوی سر، صورت، دست و پا باید انجام بشود. اگر فرد می‌تواند به حمام برود خوب است یک حمام با آب ولرم رو به خنک انجام بدهد.
نکته بعدی درباره کاهش آب بدن یا دهیدراتاسیون است. در این مورد باید جایگزینی مناسبی از نظر آب و الکترولیت برای بدن فرد گرمازده باید مهیا بشود. چون افرادی که دچار گرمازدگی می‌شود مقدار زیادی آب و الکترولیت از دست می‌دهند. یعنی یک سری از یون‌ها مثل سدیم، پتاسیم دچار عدم تعادل در بدن می‌شوند. به همین خاطر بهتر است از سرم‌هایی که این یون‌ها را دارند برای فرد استفاده بشود تا تعادل یونی و الکترولیتی بدن برگردد. استراحت در محل خنک، نوشیدن مایعات خنک، پوشیدن لباس خنک هم در ادامه برای برطرف کردن گزمازدگی مهم است.
از دیدگاه طب سنتی با چه نوشیدنی‌هایی می‌شود از گرمازدگی جلوگیری کرد؟
چند مدل شربت هستند که به رفع حرارت بدن و از بین رفتن گرمازدگی کمک می‌کنند. مهم است بدانیم که این شربت‌ها برای زمانی مفید هستند که فرد در حالت گرمازدگی شدید و بیهوشی و تشنج نباشد. در این صورت قبل از هر چیز نیاز به اقدامات پزشکی مثل استفاده از سرم و... است.
شربت زرشک، شربت سکنجبین، ترکیب کاهو و سکنجبین، ترکیب خیار و سکنجبین، شربت تمبرهندی، شربت آلو جز نوشیدنی‌هایی هستند که برای درمان و هم پیشگیری گزمازدگی‌های خفیف موثر هستند.
همچنین شربت خاکشیر با چندقطره آب لیموترش تازه یا شربت آبلیموی با لیموی تازه می‌تواند برای برطرف کردن علائم گرمازدگی کمک کننده باشد.