اولویت گروهی قبل از واکسیناسیون عمومی
- روزنامه همشهری نوشت: اعلام گروه‌بندی جدید واکسیناسیون کرونا در روز‌های گذشته، با انتقاد‌هایی همراه شده است. ۵ مرداد بود که به دستور وزیر بهداشت، اولویت‌بندی جدید واکسیناسیون کرونا، اعلام شد و براساس آن رانندگان حمل‌ونقل عمومی شهری، ریلی، جاده‌ای، دریایی و هوایی، زندانیان، معلمان و خبرنگاران، بیماران دیابتی که در سامانه ثبت‌نام کرده‌اند و باقیمانده بیماران صعب‌العلاج و بیماران خاص و نادر، در اولویت تزریق واکسن قرار گرفتند.
به این فهرست، استادان حوزه و دانشگاه هم اضافه شد. انتشار این فهرست، اما با واکنش‌هایی همراه شد؛ منتقدان به این روند، می‌گویند چرا با وجود واکسینه‌نشدن بسیاری از گروه‌های اولویت‌دار در فاز قبلی و واکسیناسیون قطره‌چکانی، گروه‌های جدید اعلام شده و چرا واکسیناسیون عمومی هر چه زودتر آغاز نمی‌شود؟ سند ملی واکسیناسیون دی سال گذشته در ۴ فاز تصویب شد و حالا با نهایی‌شدن دو فاز از این سند، واکسیناسیون گروه‌های هدف با آغاز فاز سوم در حال انجام است.
یکی از این منتقدان، محمدرضا هاشمیان، فوق‌تخصص بیماری‌های ویژه در بیمارستان مسیح دانشوری است. او معتقد است که تزریق واکسن به شیوه کنونی مناسب نیست و در پیک‌های رخ داده در کشور منجر به افزایش ابتلا می‌شود. او می‌گوید: «از همان ابتدا هم اعلام کردیم واکسیناسیون باید به سرعت انجام شود. ما در شیوه واکسیناسیون مشکلاتی داشتیم که البته در حال اصلاح است، اما هنوز برطرف نشده.»
به گفته هاشمیان از همان ابتدا اولویت‌بندی اشتباه در واکسیناسیون علیه کرونا در کشور صورت گرفته است. وزارت بهداشت سند ملی واکسیناسیون را از کشور‌های غربی الگو گرفت: «بر اساس این سند، واکسیناسیون سالمندان در مراکز نگهداری در اولویت قرار گرفت، در حالی‌که برخی از آن‌ها رفت و آمدی نداشتند و از مراکز خارج نمی‌شدند، این درحالی بود که مشاغل پرخطر و ضروری در اولویت واکسیناسیون نبودند.»
او می‌گوید: «به تازگی برخی مشاغل را برای اجرای طرح واکسیناسیون اعلام کرده‌اند؛ آن‌هایی که از همان ابتدا در معرض آلودگی و ابتلا قرار داشتند و به دلیل ساعت‌ها فعالیت روزانه درصد ابتلای آن‌ها به کرونا بسیار بیشتر از کسانی بود که پیش از این در اولویت واکسن قرار داشتند.»
هاشمیان به روند کند واکسیناسیون هم انتقاد می‌کند: «نمی‌دانیم چه اتفاقی افتاده که واردات واکسن افزایش پیدا کرده و اگر عنوان می‌شود که تحریم بوده آیا اکنون تحریم‌ها برداشته شده است؟ به اعتقاد من واکسیناسیون عمومی باید از همان ابتدا سریع و فوری انجام می‌شد تا ما گرفتار پیک‌های کرونا نمی‌شدیم.»
اولویت‌های سند ملی واکسیناسیون در حال اجراست
علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت و سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد و می‌گوید که اولویت‌بندی جدید براساس سند ملی واکسیناسیون است و هیچ تغییری در آن ایجاد نشده. مشاغلی که اکنون در اولویت واکسن قرار گرفته‌اند، از ابتدا پیش‌بینی شده بودند: «در فاز سوم مشاغل ضروری، واکسینه می‌شوند و ویژگی این فاز استفاده از پتانسیل خود مشاغل، اصناف، وزارتخانه‌ها و نهاد‌ها برای واکسیناسیون است. مکان و پشتیبانی لجستیک از سوی خود آن‌ها انجام خواهد شد و ما علاوه بر نیرو‌های وزارت بهداشت از بسیج و هلال‌احمر هم بهره‌مند هستیم، همچنین در برخی نهاد‌ها به‌دلیل وجود مراکز بهداشتی و درمانی، نیروی تزریق واکسن، در همان ارگان‌ها وجود دارد.»
به‌گفته او، این مسئله به این دلیل برنامه‌ریزی شده که فشار مضاعفی روی مراکز تجمیعی که باید واکسیناسیون عمومی را انجام دهند صورت نگیرد. او در توضیح بیشتر می‌گوید: «براساس سند ملی واکسیناسیون، ۴ فاز پیش‌بینی شده که البته فاز ۲، دو قسمت دارد. فاز اول کادر بهداشت و درمان که تمام شده، فاز دوم در بخش اول گروه سالمندی بود که طبق تعریف در برخی کشور‌ها ۶۵ سال به بالا و در برخی دیگر ۶۰ سال به بالا بود که ما در ایران ۶۰ سال به بالا را درنظر گرفتیم. در این فاز تقریبا واکسیناسیون ۶۰ سال به بالا با توجه به شاخص‌های درنظر گرفته شده برای جمعیت بالای ۷۰ تا ۷۵ درصد گروه‌های سنی تمام‌شده و وارد گروه‌بندی سنین پایین‌تر شده‌ایم. البته این به این معنی نیست، افرادی که هنوز ثبت‌نام و برای تزریق واکسن مراجعه نکرده‌اند دیگر شامل واکسیناسیون نخواهند شد. آن‌ها در فاز لکه‌گیری اند و هر زمان که ثبت‌نام و مراجعه کنند واکسینه می‌شوند.»
براساس اعلام این مسئول در وزارت بهداشت، قسمت دوم فاز دو هم شامل بیماری‌های خاص، ویژه و صعب‌العلاج مثل هموفیلی، تالاسمی، مبتلایان به سرطان (شیمی‌درمانی و پرتو‌درمانی) بیماران ام‌اس، پروانه‌ای و پیوندی همودیالیز است که از این گروه تنها ۲۳۰ هزار نفر باقی مانده‌اند. واکسن این بیماران تامین و توزیع شده و در مراکز بهداشتی و درمانی تزریق این بیماران در حال انجام است.»
رئیسی به فاز چهار واکسیناسیون اشاره می‌کند: «تا مهر قطعا وارد گروه‌های سنی پایین‌تر می‌شویم. تا آن زمان، حجم قابل توجهی از واکسن‌های داخلی، در اختیار ما قرار دارد. گروه هدف ما در فاز ۴ حدود ۴۰ میلیون نفرند و در این فاز، تمام توان بسیج، هلال احمر و وزارت بهداشت باید به‌کار گرفته شود.»
رئیسی درباره انتقادات مطرح شده از واکسیناسیون به‌صورت دسته‌بندی‌ها به جای واکسیناسیون عمومی توضیح می‌دهد: «در شرایط گروه‌بندی‌ها و فاز‌بندی واکسیناسیون اولویت ما گروه‌های پرخطر است و این مسئله به هیچ وجه تداخلی با واکسیناسیون فاز ۳ ندارد. البته موازی با اجرای فاز ۳، در برخی استان‌ها به‌دلیل شرایط بحرانی کرونا، واکسیناسیون در فاز ۴ (واکسیناسیون عمومی) زودتر از مهر آغاز شده و در حال انجام است.» براساس اعلام رئیسی، قطعا تا پایان سال، ۵۹ میلیون نفر گروه هدف حداقل یک دوز واکسن دریافت می‌کنند و در کنار آن دوز دوم واکسیناسیون هم تزریق می‌شود.»
اختلال سامانه سلامت برطرف شد
از هفته گذشته که واکسیناسیون بیماران خاص آغاز شد، بیماران مبتلا به دیابت، بیش از همه دچار مشکل شدند. این بیماران می‌گویند که هنوز نتوانسته‌اند واکسن دریافت کنند و با ایجاد اختلال در سامانه salamat.gov.ir، مراکز تجمیعی واکسیناسیون با شلوغی این جمعیت مواجه شده است، هر چند که کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت به همشهری می‌گوید که مشکل برطرف شده و هم‌اکنون هیچ مشکلی برای ثبت‌نام عمومی گروه‌های سنی در سامانه وجود ندارد. به‌گفته او، هم‌اکنون این امکان فراهم شده که افراد بدون نیاز به ارسال پیامک هنگام ثبت‌نام ساعت، تاریخ و مکان مورد نظرشان برای تزریق را هم انتخاب کنند.
مبتلایان به دیابت و بیماران خاص، در مراکز تجمیعی واکسن دریافت نمی‌کنند
با اینکه مبتلایان به دیابت از مشکلات خودشان برای ثبت‌نام در سامانه می‌گویند، اما وزارت بهداشت اعلام می‌کند که ۵۰۰ هزار بیمار دیابتی ثبت‌شده در سامانه معاونت درمان وزارت بهداشت بدون نیاز به ثبت نام در سامانه Salamat.gov.ir با فراخوان مراکز بهداشتی واکسینه شوند و نیازی به ثبت‌نام ندارند.
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا هم با اشاره به مسائل مطرح شده از سوی این افراد در فضای مجازی می‌گوید: «مبتلایان به دیابت و بیماری‌های خاص دیگر، به هیچ وجه در مراکز تجمیعی واکسینه نمی‌شوند. آن‌ها پرونده بیماری دارند و براساس آن واکسن دریافت می‌کنند. آن‌هایی هم که پرونده ندارند باز هم فراخوان شده و در مراکز خاص ما واکسینه می‌شوند.»
در این میان سخنگوی سازمان غذا و دارو هم می‌گوید: «با دستور وزیر بهداشت، قرار است بیماران دیابتی که انسولین دریافت می‌کنند، در اولویت واکسیناسیون قرار گیرند. در این میان، مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای دیگر هم پس از احصای موارد و تهیه فهرست، واکسینه خواهند شد. بیماران دیابتی که در سامانه سیب اطلاعات‌شان وجود دارد به اضافه مواردی که از سوی دانشگاه‌های علوم پزشکی شناسایی می‌شوند، در مسیر واکسیناسیون قرار می‌گیرند.»
موجودی واکسن برای ۲ هفته آینده تامین شده است
ماجرای واکسیناسیون تنها برای گروه‌های اعلام شده نیست، براساس اعلام جهانپور، از این هفته، واکسیناسیون کارکنان بانک‌ها، قضات، کارکنان دادسرا و دادگاه‌ها و تمام گروه‌های شغلی اعلام شده از سوی وزیر بهداشت آغاز می‌شود. براساس اعلام او، واکسیناسیون گروه‌های شغلی هیچ اختلالی در روند واکسیناسیون عمومی ایجاد نمی‌کند: «موجودی واکسن برای ۲ هفته آینده تامین شده و واکسن‌های دیگر هم به‌زودی وارد می‌شوند. بر این اساس ما کمترین دغدغه را برای تامین واکسن در روز‌های آینده برای تمام اولویت‌ها داریم. واکسیناسیون گروه‌های شغلی همانطور که اعلام شده از سوی سازمان‌ها یا اصناف مربوط، احصا و اعلام می‌شود. وزارت بهداشت هم با اولویت‌بندی آن‌ها در مکان‌هایی که صنوف تعیین می‌کنند واکسیناسیون این افراد را انجام می‌دهد.»
او درباره اینکه برخی مشاغل پرخطر متعلق به هیچ صنف و ارگانی نیستند و واکسیناسیون این افراد به چه صورت انجام می‌شود، می‌گوید: «نه تنها این افراد که برخی مشاغل دیگر هم امکان فعالیت اقتصادی با رعایت پروتکل‌ها را دارند. اما این مشاغل هم بعد از انجام گروه‌های اولویت‌دار واکسینه خواهند شد.»