لزوم مطابقت استانداردهای آموزشی با مدل‌های سازمان جهانی کار/ ۴۰ درصد آموزش‌های فنی وحرفه ای منجر به اشتغال می‌شود/ هزینه تدوین هر استاندارد آموزشی حدود ۷ الی ۸ میلیون تومان
مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان تهران گفت: استانداردهای آموزشی باید با مدل‌های سازمان جهانی کار و سازمان‌های تابع مثل « آی تی سی» بخواند تا بتوانیم مدارک معتبر دریافت کنیم.
- لیلا منادی - سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور از ادغام ۳ واحد آموزشیِ «اداره کل تعلیمات حرفه‌ای وزارت کار و امور اجتماعی»، «صندوق کارآموزی» و «کانون کارآموزی» بانام «سازمان آموزش فنی و نیروی انسانی» تشکیل شد و در سال ۱۳۶۰ به «سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور» تغییر نام یافت.
آماده‌سازی جوانان برای بازار کار یکی از مسئولیت‌های کلیدی نظام آموزش کشور است بر همین اساس مسئله تربیت نیروی انسانی متخصص مورد توجه برنامه ریزان فرار گرفته است، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای برای انجام این مهم و مرتبط کردن آموزش با دنیای کار و بهبود وضعیت اشتغال فعالیت‌های مثمر ثمری را داشته است.
تحریریۀ اقتصادی به مناسبت فرارسیدن «ششم مرداد ماه» که روز ملی کارآفرینی و آموزش های فنی و حرفه ای نام گرفته است، با پوراندخت نيرومند مدیرکل آموزش فنی و حرفه ای استان تهران به گفت‌وگو نشسته است.
تدوین استانداردهای آموزشی، چگونگی ارائه آموزش های هدفمند، سهم بانوان از آموزشها، آمار جذب مهارت آموخته گان به بازار کار و ... از جمله محورهای این گفت‌وگو به شمار می رود که در ادامه می‌‌خوانید:
مطابقت استانداردهای آموزشی با مدل‌های سازمان جهانی کار
میزان: همان‌گونه که مستحضرید اصلی‌ترین مأموریت سازمان فنی و حرفه‌ای آموزش مهارت تولید استاندارد آموزشی و ارزشیابی نیروی کار است بفرمایید برای انجام این مهم به‌ویژه تولید استانداردهای آموزشی تابه‌حال و در راستای تناسب سازی آموزشها با نیاز بازار کار چه برنامه‌هایی تدوین و یا اجراشده و تا چه حد این مهم تحقق یافته است؟
نیرومند: فرایند تدوین استانداردهای آموزشی در سازمان این است که مشاغل بازار کار را شناسایی کنیم و بعد با توجه به اینکه برای مشاغل چه دانش مهارتی، نگرش، ملاحظات زیست‌محیطی و ایمنی نیروی کار باید داشته باشد، این‌ها را در قالب استانداردهای آموزشی تنظیم می‌کنیم، و این استانداردهای آموزشی باید با مدل‌های سازمان جهانی کار و سازمان‌های تابع مثل آی تی سی بخواند تا بتوانیم مدارک معتبر دریافت کنیم.
سازمان فنی و حرفه‌ای که قبلاً صندوق کارآموزی بوده است از سال‌ها پیش تدوین استانداردهای آموزشی خود را شروع کرده است و در حال حاضر ۶۵ گروه در سازمان فنی و حرفه‌ای کشور در حوزه‌های نانو فناوری، تأسیسات، نساجی، مهندسی صنایع و ... فعال هستند، که استاندارد دارند و بسته به نیاز بازار کار حداقل بین ۷ تا ۱۰ گروه استانداردها تدوین‌شده است.
همین خاطر درگذشته ۲ هزارم پیمانکاری پیمانکاران، صنایع و بنگاه‌های اقتصادی با ما همکاری می‌کردند تا که بتوانند از معافیت برخوردار شوند و این به‌گونه‌ای بود که ما مجبور بودیم منطبق با نیاز بازار کار باشیم یعنی به‌طور مرتب استانداردها به‌روز می‌شد و صنایع هم همکاری خوبی با ما داشتند، در آن سال‌ها قانون تجمیع عوارض تصویب‌شده بود تا عوارض از بنگاه‌های اقتصادی و صنایع را خود دولت به‌صورت یکجا در قالب مالیات دریافت کند و معادل آن را به سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای تخصیص دادند و ما این ارتباط دولت با سازمان فنی و حرفه‌ای و صنعت را داشتیم که متأسفانه با حذف این قانون این ارتباط را با صنعت از دست دادیم.
البته در سال ۶۹ هم قانونی وجود داشت که طبق ماده ۱۱۰ این قانون بنگاه‌های اقتصادی را مجبور کرده بود که مجوز آموزش و جواز کارگاهی خود را از این سازمان بگیرند و کارگران خود را آموزش بدهند تا بتوانند از حفظ شغل کارگران خود صیانت کنند، اما چون این ماده قانونی ضمانت اجرایی نداشت، همکاری صنعت با سازمان فنی و حرفه‌ای به خوبی انجام نشد.
در حال حاضرتوان همکاری با صنعت را نداریم زیرا برای تأمین تأسیسات و تجهیزات دچار کمبود هستیم و صنعت هم تعهدی برای اینکه کارگاه‌های ما را به‌روز کند ندارد، و اگر جایی هم این کمک را به ما بکند لطف صنعت بوده است، چون همکاری با ما سودی برای آنها ندارد.
با وجود تمام این محدودیت‌ها توانستیم ۶۵ گروه فنی در فناوری‌های نوین که در نقشه جامع علمی کشور آمده است را تقویت کنیم مثلاً در بحث گیاهان دارویی و طب سنتی ۱۳۴ استاندارد با همکاری معاونت علمی و فناوری نوشته‌ایم که متأسفانه در موضوع طب سنتی استانداردهای آموزشی که می‌توانسته بیش از ۱۰۰ هزار نیروی کار را تربیت کند و بازار کار طب سنتی و طب ایران را از بازار غیررسمی به یک بازار رسمی تبدیل کند امااین فعالیت هم به دلیل عدم آگاهی مسئولین وقت سازمان از انتفاع خارج شد.
در حوزه انرژی تجدید پذیر ما ۱۰۰ نوع استاندارد از قبیل انرژی‌های زمین‌گرمایی، خورشیدی، بادی و انرژی امواج دریایی و... داریم که با هماهنگی معاونت علمی و فناوری تدوین شد است، که متأسفانه اجرا نمی‌شوند، در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر در ایران ۹۰ هزارتا فرصت شغلی می‌توانیم ایجاد کنیم انرژی‌های تجدید پذیر تنها حوزه‌ای هستند که برای تولید برق به آب نیاز ندارند مثلاً اگر با زغال‌سنگ و یا نفت بخواهیم برق تولید کنیم مقدار زیادی آب لازم است، ولی در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر برای تولید برق مصرف آب صفر است در این خصوص ما اقداماتی جهت آموزش انجام دادیم، اما به دلیل تغییرهای مدیریتی و سلیقه‌ای عمل کردن مدیران متأسفانه این برنامه‌ها انجام نشد و ما در این زمینه‌ها بیش از ۲ الی ۳ هزار نفر نیرو آموزش ندادیم درصورتی‌که ظرفیتی که در آن زمان برای آموزش این دوره‌ها شناسایی‌شده بود ۹۰ هزار نفر بود.
در حال حاضر بیش از ۵ هزار استاندارد در حوزه‌های نفت و گاز با همکاری دستگاه‌های مربوطه تدوین‌شده با توجه به اینکه در حوزه آب مصرفی برای تولید ۱ مگاوات ساعت انرژی برق از زغال سنگ ۱۱۰۰ گالن آب و در حوزه گاز ۳۰۰ گالن و انرژی هسته‌ای هم ۸۰۰ گالن آب نیاز است، اما در حوزه تولید برق از انرژی خورشیدی این مقدار مصرف به صفر می‌رسد یعنی اگر این اقدامات انجام می‌شد شاید کمک می‌کرد که از بحران‌های اخیر پیشگیری کنیم به‌هرحال نداشتن استراتژی در کشور و تغییر مدیریتی و عدم وجود سیستمی که مدیران را موظف کنند که در صورت جابه‌جایی کارهای سیستم را به‌عنوان ثروت سازمان حفظ کنند باعث شده که نتوانیم حداکثر بهره‌برداری از این استانداردها را داشته باشیم.
در گذشته تدوین استانداردهای آموزشی فرایند خیلی سختی داشت که شاید حداقل دو سال طول می‌کشید تا دفتر طرح و برنامه سازمان این کد‌ها را بزند، اما کاری که خوشبختانه در دو سال اخیر انجام شد، این است که اگر صنایع و بنگاه‌ها و کمک کنند تا استاندارد جدیدی بنویسیم، چیزی در حدود یک الی دو ماه این استانداردها کد می‌گیرند و روی سایت سازمان فنی و حرفه‌ای به دلیل اینکه سازمان ما دولتی است به صورت رایگان بارگذاری می‌شوند و پس از اتمام هر دوره آموزشی گواهی نامه سازمان فنی و حرفه‌ای برای صنایع و بنگاه‌ها آموزشگاه‌های آزاد و بخش دولتی صادر می‌شود.
تدوین استانداردهای آموزشی باکمک تمام دستگاهای ذیربط وامکانات موجود در بخش خصوصی ودولتی
میزان: در جهت تدوین استانداردهای آموزش مهارت از چه کارگروه‌ها و متخصصینی کمک گرفته شده و برای چه رشته‌هایی این استانداردها تعیین می‌شود و تاثیر این مهم در کاربردی کردن آموزشها تا چه حد موفق بوده است؟
نیرومند:برای تدوین استانداردهای لازم از تمام دستگاهای ذیربط و امکانات موجود چه در بخش خصوصی و دولتی کمک می‌گیریم به‌عنوان مثال برای تعیین استانداردهای آموزشی در حوزه انرژی تجدید پذیر خود من در آن زمان از طرف معاونت علمی فناوری مدیر پروژه آن در سازمان فنی و حرفه‌ای بودم از همکارانی که در این حوزه تخصص داشتند ازجمله پژوهشگاه نیرو و سازمان صنایع وقت که الآن تبدیل‌شده به سازمان ساتوا و معاونت علم و فناوری دعوت کرده بودیم که خود پژوهشگاه نیرو و سازمان ساتوا هم از بخش خصوصی و شرکت‌هایی که در حوزه انرزی بادی و زمین‌گرمایی تخصص داشتند را دعوت می‌کردند و برای این کار ما کمک می‌کردند.
میزان: در جهت تدوین استانداردهای آموزش مهارت از چه کارگروه‌ها و متخصصینی کمک گرفته شده و برای چه رشته‌هایی این استانداردها تعیین می‌شود و تاثیر این مهم در کاربردی کردن آموزشها تا چه حد موفق بوده است؟
نیرومند:برای تدوین استانداردهای لازم از تمام دستگاهای ذیربط و امکانات موجود چه در بخش خصوصی و دولتی کمک می‌گیریم به‌عنوان مثال برای تعیین استانداردهای آموزشی در حوزه انرژی تجدید پذیر خود من در آن زمان از طرف معاونت علمی فناوری مدیر پروژه آن در سازمان فنی و حرفه‌ای بودم از همکارانی که در این حوزه تخصص داشتند ازجمله پژوهشگاه نیرو و سازمان صنایع وقت که الآن تبدیل‌شده به سازمان ساتوا و معاونت علم و فناوری دعوت کرده بودیم که خود پژوهشگاه نیرو و سازمان ساتوا هم از بخش خصوصی و شرکت‌هایی که در حوزه انرزی بادی و زمین‌گرمایی تخصص داشتند را دعوت می‌کردند و برای این کار ما کمک می‌کردند.
در یک مقطع زمانی مثلاً سال‌های ۸۵ و ۸۶ که دولت بودجه خوبی داشت و به سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای اجازه داده شد که با متخصصین قرارداد ببندد و هزینه آموزش را به آنها پرداخت کند که ما با بخش خصوصی قرارداد می‌بستیم و مبلغی را هم برای آموزش پرداخت می‌کردیم، اما با بودجه‌ای که در حال حاضر داریم دوستانی هم که با ما همکاری می‌کنند به‌طور رایگان این کار را انجام می‌دهند فقط این مزیت را دارند که همکاری با ما با توجه به کار ارزشمندی که سازمان آموزش فنی حرفه‌ای انجام داده است که اسامی متخصصین تمامی رشته‌ها را با ذکر شماره تماس در سایت بارگذاری می‌شود که یک رزومه کاری هم برای متخصصین محسوب می‌شود برایشان تبلیغ می‌شود و از این طریق می‌توانند هزینه‌های خود را جبران کنند.
تدوین هر استاندارد آموزشی حدود ۷ الی ۸ میلیون هزینه دارد
میزان: این استانداردهای تدوین شده توسط متخصصین تا چه حد در ارائه آموزش‌های مهارتی اعمال شده و موفق بوده است؟
نیرومند: در حال حاضر اطلاعات آماری دقیقی ندارم، ولی سال ۹۴ نرم‌افزاری نوشتیم، و سامانه‌ای طراحی کردیم که در حقیقت تجربه سازمانی ما بود ، به‌عنوان مثال یکی از شاخص‌ها در این سامانه این بود که از استانداردهای تدوین‌شده چقدر استفاده کرده‌ایم یعنی استانداردی که ۷ الی ۸ میلیون چه در بخش خصوصی و یا دولتی برای تدوین آن هزینه کرده بودیم تا چه حد کارایی و استفاده داشته است درست است که متخصصین برای تدوین استانداردها به‌طور رایگان با ما همکاری می‌کنند، اما ساعت‌های کاری آنها ارزش دارد.
میزان: این استانداردهای تدوین شده توسط متخصصین تا چه حد در ارائه آموزش‌های مهارتی اعمال شده و موفق بوده است؟
نیرومند: در حال حاضر اطلاعات آماری دقیقی ندارم، ولی سال ۹۴ نرم‌افزاری نوشتیم، و سامانه‌ای طراحی کردیم که در حقیقت تجربه سازمانی ما بود ، به‌عنوان مثال یکی از شاخص‌ها در این سامانه این بود که از استانداردهای تدوین‌شده چقدر استفاده کرده‌ایم یعنی استانداردی که ۷ الی ۸ میلیون چه در بخش خصوصی و یا دولتی برای تدوین آن هزینه کرده بودیم تا چه حد کارایی و استفاده داشته است درست است که متخصصین برای تدوین استانداردها به‌طور رایگان با ما همکاری می‌کنند، اما ساعت‌های کاری آنها ارزش دارد.
راه‌اندازی این سامانه با تغییر مدیریتی که صورت گرفت، نیمه‌تمام ماند، اما به‌صورت حدودی می‌توانیم بگوییم که از ۵ هزار استاندارد تدوین‌شده در دوره‌های آموزشی که در کل استان تهران برگزار می‌شود حدوداً ۳۰ درصد آن را استفاده می‌کنیم،
در خوشبینانهترین حالت ۴۰ درصد آموزشها منجر به اشتغال می‌شود
میزان: با توجه به نقش کلیدی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای در تحقق دو هدف مهم رفع فقر و توسعه اشتغال از طریق آموزش مهارت‌های هدفمند و منطبق با نیاز بازار کار از این بابت تا چه میزان در ایجاد اشتغال و فقرزدایی در سطح کشور موفق بوده اید.
نیرومند: سازمان فنی و حرفه‌ای سه وظیفه دارد یک آموزش به جویندگان کار و فقط وظیفه‌داریم که نیروی انسانی بازار کار را تربیت کنیم دومین وظیفه و رسالت ما ارتقاء مهارت شاغلین است تا از موقعیت شغلی موجود با کمک بنگاه‌های اقتصادی صیانت کنیم، سومین وظیفه این است که آزمون‌های مهارتی را از اصناف بگیریم و بر اساس ماده ۱۳ قانون صنفی اگر فردی بخواهد فعالیت کند موظف است تا در آزمون‌های سازمان شرکت کند تا صلاحیت فنی او احراز شود.
میزان: با توجه به نقش کلیدی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای در تحقق دو هدف مهم رفع فقر و توسعه اشتغال از طریق آموزش مهارت‌های هدفمند و منطبق با نیاز بازار کار از این بابت تا چه میزان در ایجاد اشتغال و فقرزدایی در سطح کشور موفق بوده اید.
نیرومند: سازمان فنی و حرفه‌ای سه وظیفه دارد یک آموزش به جویندگان کار و فقط وظیفه‌داریم که نیروی انسانی بازار کار را تربیت کنیم دومین وظیفه و رسالت ما ارتقاء مهارت شاغلین است تا از موقعیت شغلی موجود با کمک بنگاه‌های اقتصادی صیانت کنیم، سومین وظیفه این است که آزمون‌های مهارتی را از اصناف بگیریم و بر اساس ماده ۱۳ قانون صنفی اگر فردی بخواهد فعالیت کند موظف است تا در آزمون‌های سازمان شرکت کند تا صلاحیت فنی او احراز شود.
در خصوص اینکه چه درصدی از آموزش‌های ما منجر به اشتغال شده آمار دقیقی نداریم البته رصد شغلی داشته‌ایم، اما نظر شخصی من این است که در خوشبینانهترین حالت ۴۰ درصد این آموزشها منجر به اشتغال می‌شود.
میانگین نرخ بیکاری در کشور ما ۵ تا ۶ درصد است که با توجه به اینکه بیکاری‌های مختلف از قبیل بیکاری فصلی، ساختاری و ... داریم در ایران ۲۵۰ عامل برای این بیکاری‌ها داریم که یکی از آنها تورم است وقتی نرخ تورم دو یا سه رقمی می‌شود درست است که می‌گویند تورم دو رقمی است، ولی در حقیقت افزایش قیمت‌ها از سه برابر هم بیشتر می‌شود و افرادی که نیروی کار هستند وقتی می‌بینند که با سه شیفت کار کردن هم درآمد کاری مناسبی ندارند، دچار درماندگی مهارتی و شغلی می‌شوند.
بخشی از کارآموزان ما هم وقتی می‌بینند که مشاغل کاذبی وجود دارد که درآمد آنها خیلی بالاتر است و مهارت آموزی دیگر صرفی ندارد دچار این مشکل می‌شوند.
باید در کشور سیاست‌های اقتصادی طوری تدوین شود تا دولت بتواند از برنامه‌هایی جهت حفظ فعالان اقتصادی استفاده کندو علی‌رغم اینکه ما شورای عالی اقتصاد داریم این اتفاق نمی‌افتد مهم‌ترین اتفاقات کشور ایجاد یک سیستم اطلاعات بازار کار است که از برنامه سوم تا الآن برای تدوین آن توصیه می‌شود البته در برنامه ششم اثری از این آموزش‌های فنی و حرفه‌ای وجود ندارد، اما در برنامه‌های سوم و چهارم و پنجم این موضوع گنجانده‌شده و این آموزشها تأکید شده است این سامانه در تمام کشورها وجود دارد، اما ما این‌چنین ابزاری نداریم یک سامانه‌ای باید موجود باشد که در آن سامانه بنگاه‌های اقتصادی نیازهای خود را اعلام کنند و بگویند که این مهارت‌های شغلی را با چه تعداد نیروی انسانی نیاز داریم و سازمان فنی و حرفه‌ای از طریق این سامانه به آنها متصل باشد و نسبت به این نیازها نیروی کار تربیت کند،
اما متأسفانه در حال حاضر بنگاه‌های اقتصادی به‌صورت موردی به ما اعلام نیاز می‌کنند که چه نیرویی می‌خواهند، اما این موارد دیگر در دنیا جواب نمی‌دهد در سال ۹۳ تلاش کردیم تا از محل بودجه هدفمندی یارانه‌ها اعتباری به ما پرداخت کنند تا این کار را انجام دهیم، اما متأسفانه آیین‌نامه اجرایی جور دیگری نوشته شد.
به‌هرحال کارشناسان ما نمی‌توانند به بازار کار مراجعه و نیازهای بازار را بررسی کنند ما این امکان را نداریم و از طرفی برای این که بنگاه‌ها نیازهای خود را به ما اعلام کنند باید الزام قانونی داشته باشند یا برنامه‌های تشویقی برای آنها اجرا شود البته یک سری فعالیت‌ها در این خصوص انجام شده، اما هنوز در گام اول هستیم من به‌عنوان مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان تهران انتظار داشتم که حداقل بالای ۹۰ درصد دوره‌های آموزشی ما منجر به اشتغال شود، اما در جامعه مانیروی کار دچار یک درماندگی شده است و آموزش‌های ما نتوانسته اثربخشی لازم را داشته باشد.
بخشی از این ناتوانی برمی‌گردد به اینکه ما تجهیزات به‌روز نداریم و علاوه بر آن حقوق سازمان فنی و حرفه‌ای پایین‌ترین میزان حقوق دریافتی را در بین دستگاه‌های دولتی را دارد و همکاران ما واقعاً از نظر معیشتی در مضیقه هستند و بخشی از آنها انگیزه خود را برای فعالیت از دست داده اند.
اتفاق بد دیگری هم که در بازار کار ایران افتاده است این است که ما یک گروهی داریم به نام گروه میت یعنی گروه‌هایی که نه حاضرند آموزش بینند و نه درس دانشگاهی می‌خوانند و نه وارد بازار کار می‌شوند و به اصطلاح اعتیاد الکترونیکی به موبایل و اینترنت دارند که خیلی هم گسترده هستند و جوانان ترجیح می‌دهند که کل روز را با موبایل وقت بگذرانند و با یک اصطلاحی در بازار کار مجازی داریم به نام سایبرت یعنی نیروی کاری که پول اینترنت می‌دهند و از موبایل استفاده می‌کنند و حتی یک سری تولید محتوا هم دارند، ولی درآمدی ندارند و شرکت‌ها و مؤسسات بزرگ از این افراد استفاده می‌کنند و به اهداف اقتصادی خود می‌رسند.
مجموع این عوامل باعث شده که آموزشها ی ما اثربخشی که انتظار می‌رفت را نداشته باشد، اما با حداقل مطالعاتی که خود من دارم در بین دستگاه‌ها، سازمان فنی و حرفه‌ای به دلیل زیرساخت‌های درستی که قبلاً با تشکیل صندوق کارآموزی و مرکز تعلیمات حرفه‌ای و کانون کارآموزی ایجادشده است بیشترین اثربخشی را داشته است و هنوز هم به خاطر قدرت سازمانی که داریم می‌توانیم در ایجاد اشتغال اثربخش باشیم.
کمتر از یک درصد بودجه آموزشی کشور به سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای اختصاص پیدا می‌کند
میزان: با توجه به این که درصد بالایی از مراجعین سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای فارغ التحصیلان دانشگاه‌ها هستند برای کمک به اشتغال آنان چه مهارت‌هایی متناسب با نیاز بازار کار به آنها آموزش داده می‌شود؟
میزان: با توجه به این که درصد بالایی از مراجعین سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای فارغ التحصیلان دانشگاه‌ها هستند برای کمک به اشتغال آنان چه مهارت‌هایی متناسب با نیاز بازار کار به آنها آموزش داده می‌شود؟
نیرومند: آموزش عالی چهار وظیفه اصلی دارد یک این که مشاغل تخصصی دوم افزایش فرهنگ جامعه سه کاهش آسیب‌های اجتماعی از طریق پژوهش و آلارم به مسئولین است که وارد این فرایند شوند و گزارشی آمد که پیش‌بینی کرده بود که در ایران دچار بحران بیکاری دانش‌آموختگان دانشگاهی خواهیم شد و این به وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی سپرده‌شده بود وزارت کار هم ارجاع داده بود به سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای که خود من در آن زمان کارشناس این طرح در سازمان فنی و حرفه‌ای کشور بودم.
و سال ۸۷ مطالعاتی را شروع کردیم که در سال ۹۳ منجر شد به طرح توانمندسازی دانشجویان و دانش‌آموختگان دانشگاهی که در شورای اشتغال در ۱۳۹۳/۳/۳ مصوب شد که این طرح اشتغال را از ابعاد اجتماعی، حقوقی، اقتصادی و ... بررسی کرده بودیم و با مطالعاتی که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی انجام داده بود و مطالعات سازمان برنامه‌وبودجه را جمع‌بندی کردیم و مدلی برای توانمندسازی دانشجویان به شورای عالی اشتغال با رویکرد ایجاد اشتغال پایدار و بعد از تصویب این طرح در سازمان فنی و حرفه‌ای شورایی به نام شورای راهبری تشکیل دادیم و این طرح از ابعاد مختلف بررسی کردیم و درهمان سال از محل درآمد هدفمندی یارانه‌ها بودجه کلانی از سوی دولت به این طرح اختصاص داده شد، اما در طرح آیین‌نامه تنها چیزی که نبود اشتغال بود. و این کار با هماهنگی معاونت اشتغال وزارت کار، سازمان فنی و حرفه‌ای در مجلس شورای اسلامی پیگیری شد و بعد ۱۳ کمیته در سازمان فنی و حرفه‌ای تشکیل شد و از همه دستگاه‌ها ازجمله وزارت صنعت، جهاد کشاورزی و ... کمک می‌گرفتیم، اما در سال ۹۴ با تغییرات مدیریتی که در سازمان اتفاق افتاد و نگرانی از اینکه با تصویب این طرح از این دستگاه پاسخگویی بخواهند این طرح کلاً فراموش شد.در حال حاضر هم ما در دانشگاه‌ها یک سری کارها را از سوی سازمان پیگیر هستیم، ولی به دلیل اینکه کمتر از یک درصد بودجه آموزشی کشور سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای اختصاص پیدا می‌کند و حدوداً ۹۹ درصد مابقی آن به دانشگاه‌ها وزارت علوم و دانشگاه‌های زیرمجموعه آن و وزارت آموزش‌وپرورش تعلق می‌گیرد به‌هرحال سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای واقعاً توانایی ندارد که با این‌یک درصد بودجه کاری را انجام دهد، اما به دانش‌آموخته‌هایی که به مراکز سازمان مراجعه می‌کنند مشاوره شغلی داده می‌شود و آنها را هدایت می‌کنیم که آموزش‌های مهارتی لازم را برای ورود به بازار کار ببینند، ولی اینکه خود ما به‌صورت فعال وارد دانشگاه‌ها شویم امکانات و نیروی انسانی موردنیاز را نداریم.
خروجی آموزشها برای خانم‌ها ۵۰ درصد است
میزان: لطفاً بفرمایید چه درصدی از مهارت آموختگان سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای را بانوان تشکیل می‌دهند؟
میزان: لطفاً بفرمایید چه درصدی از مهارت آموختگان سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای را بانوان تشکیل می‌دهند؟
نیرومند: قبلاً خانم‌ها فقط در رشته‌های صنایع‌دستی، طراحی دوخت و رشته‌های تخصصی بانوان آموزش می‌دیدند و مراکز هم به این جهت مستقل بود یعنی مرکز آموزش خواهران و برادران داشتیم در سال ۹۳ هم طرحی دادیم به اسم انفال که هم از سوره قرآنی گرفته‌شده بود و هم مخفف نیاز فعالیت‌های اقتصادی زنان و حضور آنها در اجتماع بود که متأسفانه تا حدی مغفول واقع شد.
در سال گذشته در استان تهران مراکز را از حالت خواهران و برادران خارج کردیم و این امکان را ایجاد کردیم که دوره‌ها را در حالت مجازی به‌صورت مختلط برگزار کنیم و زمانی که حضور دارند به‌صورت مجزا خانم‌ها و آقایان آموزش ببینند، در حال حاضر خانم‌ها هم می‌توانند هر رشته‌ای را که مایل باشند از تأسیسات گرفته تا تعمیر خودروها و هر رشته‌ای که به نظر مردانه می‌آید آموزش ببینند و برای خود کسب‌وکار ایجاد کنند و ما هیچ منعی برای آموزش بانوان حداقل در استان تهران نداریم. و فکر می‌کنم که خروجی آموزش ما برای خانم‌ها ۵۰ درصد باشد.
عرضه محصولات تولیدی مهارت آمنوختگان در نمایشگاه‌های داخلی یا بین المللی
میزان: لطفا بفرمایید بعد از اتمام دوره‌های مهارت آموزی ارتباط سازمان با مهارت آموزان که موفق به تولید می‌شوند ادامه دارد و آیاحمایت خاصی برای عرضه محصولات تولیدی آنها می شود؟
میزان: لطفا بفرمایید بعد از اتمام دوره‌های مهارت آموزی ارتباط سازمان با مهارت آموزان که موفق به تولید می‌شوند ادامه دارد و آیاحمایت خاصی برای عرضه محصولات تولیدی آنها می شود؟
نیرومند: ما با همکاری شهرداری در نمایشگاه‌های داخلی یا بین‌المللی با فعالان بخش تولیدی که از مهارت آموختگان ما هستند ورود پیدا می‌کنیم و کارآموزان را به بازار معرفی می‌کنیم، اما به این شکل که سیستمی جهت ارتباط بامهارت آموزان بعد از اتمام دوره‌ها داشته باشیم وجود ندارد، ولی کار دیگری که امسال انجام شد یک شیوه‌نامه‌ای در استان تهران به‌صورت پایلوت ابلاغ کردیم به نام شیوه‌نامه تکمیل مهارت که کسی که یک دوره خاصی را در سازمان دیده و وارد بازار کارشده است و بعد نیاز دارد که آموزش‌های دیگری را ببیند، این امکان را برای آنها فراهم کرده‌ایم.
طرح الزام بنگاه‌های اقتصادی جهت جذب نیرو از مهارت آموختگان سازمان فنی و حرفه‌ای اجرا نشد
میزان: در خصوص طرح الزام بنگاه‌های اقتصادی جهت جذب نیرو از مهارت آموختگان سازمان فنی و حرفه‌ای به مجلس شورای اسلامی توضیح بفرمایید و آیا این طرح اجرا شده است و در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
میزان: در خصوص طرح الزام بنگاه‌های اقتصادی جهت جذب نیرو از مهارت آموختگان سازمان فنی و حرفه‌ای به مجلس شورای اسلامی توضیح بفرمایید و آیا این طرح اجرا شده است و در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
نیرومند: بله این قانون مصوب دهه ۶۰ بود که بنگاه‌های اقتصادی را الزام می‌کرد به جذب نیرو از فراگیران مهارت سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای ولی ضمانت اجرایی نداشت و قانونی هم که ضمانت اجرایی نداشته باشد اجرا نمی‌شود به همین همین وقتی قانونی تصویب شد باید برای آن آیین نامه اجرایی نوشته شود و در هیئت دولت به تصویب برسد، اما چنین آیین نامه‌ای برای این قانون نوشته نشد و در حد همان قانون مانده است.
ایجاد ۱۸۰۰ کارگاه آموزشی جهت آموزش سربازان در سطح استان تهران
میزان: طرح آموزش سربازان در طی دوران خدمت خود در پادگان‌ها مطرح شد آیا این طرح اجرایی شده است چقدر موفق بوده است؟
میزان: طرح آموزش سربازان در طی دوران خدمت خود در پادگان‌ها مطرح شد آیا این طرح اجرایی شده است چقدر موفق بوده است؟
نیرومند: قدمت آموزش در پادگان‌ها به دهه ۶۰ می‌رسد که آیین‌نامه‌ای برای آموزش سربازان در پادگان‌ها و به دلیل اینکه سربازان بخشی از عمر خود را در پادگان‌ها می‌گذرانند از این دوره‌های آموزشی استفاده کنند و قرارگاه‌هایی در نیروهای پادگان‌های نیروهای مسلح تشکیل شد تشکیلات موقتی هم برای این کار در نظر گرفته‌شده و در سال ۹۶ با سازمان فنی حرفه‌ای تفاهم‌نامه‌ای بسته شد که هزینه آموزش سربازان را بدهند تا سازمان این آموزشها را ارائه کند که تابه‌حال هم با محوریت استانداری‌ها در همه استان‌های کشور این طرح اجرا می‌شود، اما در حال حاضر آمار دقیقی از این آموزشها ندارم، ولی در سال گذشته ما ۱۸۰۰ کارگاه نیروهای مسلح در سطح استان به‌ویژه ارتش به‌عنوان کارگاه آموزشی ثبت کردیم همکاری ارتش، خصوصاً نیروهای زمینی و هوایی با ما بسیار عالی بود، وزارت دفاع سپاه و نیروی انتظامی هم با ما همکاری کردند.
سامانه ای خاصی برای آموزش مجازی نداریم
میزان: با توجه به شیوع بیماری کرونا و لزوم آموزش مجازی که در این دوره نمود بیشتری پیدا کرده است، سازمان فنی و حرفه‌ای برای برگزاری دوره ها به صورت آنلاین و مجازی موفق بوده است؟
میزان: با توجه به شیوع بیماری کرونا و لزوم آموزش مجازی که در این دوره نمود بیشتری پیدا کرده است، سازمان فنی و حرفه‌ای برای برگزاری دوره ها به صورت آنلاین و مجازی موفق بوده است؟
نیرومند: ما مثل آموزش و پرورش نیستیم که بودجه‌ای برای ایجاد سامانه به ما اختصاص داده شود و نتوانستیم سامانه خاصی برای آموزش مجازی راه‌اندازی کنیم، ولی از پلت فرم‌های موجود استفاده کرده‌ایم و از حدود بهمن‌ماه پارسال این پلت فرم‌ها را در اختیار مربیان می‌گذاریم و همکاران خود را آموزش می‌دهیم تا به‌صورت آنلاین بامهارت جویان در ارتباط باشند و در حال حاضر با پلت فرم‌های خارجی هم آموزش مجازی می‌دهیم تا آموزشها متوقف نشود، اما بهتر است که برای آموزش آنلاین برای خود سامانه‌ای داشته باشیم.
کارآفرینان برتر بنگاه‌های اقتصادی ایجاد کرده اند
میزان: در خصوص شناسایی کارآفرینان برتر و حمایت از آنها تا به حال برنامه‌ای داشته اید؟
میزان: در خصوص شناسایی کارآفرینان برتر و حمایت از آنها تا به حال برنامه‌ای داشته اید؟
نیرومند: قبلاً المپیاد داشتیم و تا قبل از شیوع بیماری کرونا کارآموزان زیر ۲۱ سال بر اساس یک سری شاخص‌ها که سازمان جهانی مهارت اعلام کرده بود انتخاب می‌کردیم و آزمون‌های شهرستانی و ملی برگزار می‌شد و از گروه سه نفر انتخاب می‌کردیم و آنها را برای دادن آزمون به خارج از کشور می‌بردیم به بعضی از آنها همان‌جا جذب بازار کار می‌شدند و دیگر برنمی‌گشتند و تعدادی دیگر هم استارت آپ ایجاد می‌کردند بعضی از این کارآفرینان هم بنگاه‌های اقتصادی ایجاد کرده‌اند و موفق نیز بوده‌اند. و درصد کمی هم در سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای همکار ما می‌شدند و یک زمانی هم با بنیاد نخبگان صحبت می‌کردیم که این کارآفرینان برتر به‌عنوان نخبه شناسایی شوند و این کار هم کمی پیشرفت داشت، اما بعد متوقف شد.
داشتن کارت مربی گری سازمان فنی و حرفه‌ای نوعی افتخار محسوب می‌شد
میزان: چه شاخص‌هایی برای انتخاب مربیان برای ارائه دوره‌های آموزشی در سازمان در نظر گرفته می‌شود؟
نیرومند: قبلاً مربیان از چند جهت انتخاب می‌شدند یکی مربیانی که به‌صورت حق‌التدریس با ما همکاری می‌کردند و برخی دیگر به‌صورت رسمی برای ما کار می‌کردند که با برگزاری آزمون‌های استخدامی که از دو بخش عمومی و تخصصی تشکیل می‌شد صلاحیت آنها را بررسی می‌کردیم در بخش عمومی از منابعی مثل ادبیات و معارف اسلامی و ... از آنها آزمون گرفته می‌شد و بعد هم یک مصاحبه تخصصی در سازمان برگزار می‌کردیم که به نسبت رشته تخصصی شرکت‌کنندگان اساتید ما با نظارت چند متخصص ذیصلاح آنها را مورد امتحان قرار می‌دادند بعد در صورت موفقیت جذب و استخدام می‌شدند و طرحی هم داشتیم به نام استادکاران که برای اینکه بتوانیم ارتباط مان را با بنگاه‌ها حفظ کنیم در قالب کارآموزی و کارورزی استادانی که علاقه داشتند در واحد صنفی خود آموزش حین کار بدهند ثبت‌نام می‌کردند و بعد از تأیید صلاحیت عمومی آنها کارت مربی‌گری می‌گرفتند. آنها بدون اینکه از ما انتظارات مالی داشته باشند به کارآموزان آموزش می‌دادند و کارآموزان بعد از اتمام دوره آموزشی یک مدتی به‌صورت رایگان برای آنها کار می‌کردند که از این طریق جبران هزینه‌های آنها می‌شد و داشتن کارت مربی‌گری سازمان فنی و حرفه‌ای نیز نوعی افتخار برای آنها محسوب می‌شد.
کار قوه قضاییه را خیلی ارزشمند می‌بینیم و کمک کرد به این که در کوتاه مدت حال مردم و تولید خوب شود
میزان: دستگاه قضا به عنوان متولی حقوق عامه از حقوق تضعیع شده جمع زیادی از کارگران در واحدهای تولیدی مختلف دفاع کرده است که مصداق عینی آن در بازگرداندن واحدهای تولیدی واگذار شده مشکل دار قابل مشاهده است مایلیم ضمن ارزیابی این مهم به تاثیر آن در حفظ اشتغال زایی اشاره بفرمایید.
میزان: دستگاه قضا به عنوان متولی حقوق عامه از حقوق تضعیع شده جمع زیادی از کارگران در واحدهای تولیدی مختلف دفاع کرده است که مصداق عینی آن در بازگرداندن واحدهای تولیدی واگذار شده مشکل دار قابل مشاهده است مایلیم ضمن ارزیابی این مهم به تاثیر آن در حفظ اشتغال زایی اشاره بفرمایید.
نیرومند: در راستای خصوصی‌سازی دولت در سنوات مختلف یک سری شرکت‌های دولتی را به بخش خصوصی واگذار کرد که در این واگذاری‌ها صلاحیت حرفه‌ای مدیران برای تحویل این واحدها بررسی نشد و این منجر شد به اینکه بعضی از این مدیران با حتی ایجاد نارضایتی در کارخانه‌ها اقدام به تعطیلی این واحدهای تولیدی می‌کردند و زمین کارخانه را با چندین برابر مبلغی که برای تحویل آن پرداخته بودند می‌فروختند و متأسفانه به این دلیل هزاران کارگر بیکار شدند که قوه قضاییه به این موارد ورود کرد و این تعطیلی‌ها را ابطال کرد این کار قوه قضاییه را خیلی ارزشمند می‌بینیم و کمک کرد به اینکه در کوتاه‌مدت حال مردم و تولید خوب شود، ولی باید برای تأثیر بلندمدت قانون و مقررات مناقصه اصلاح شود تا دیگر چنین اتفاقاتی تکرار نشود.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *