ماجرای کمبود تخت‌های آی‌سی‌یو و صف‌های طولانی برای بستری بیماران کرونایی
- روزنامه همشهری نوشت: بسیاری منتظرند؛ منتظر خالی شدن تخت‌های بیمارستان برای بستری بیمارانشان، منتظر پیدا شدن رمدسیویر در یکی از داروخانه‌ها یا مراکز درمانی، منتظر پیامک واکسن و در آخر منتظر تمام شدن پاندمی کرونا و رهایی از این شرایط بحرانی. در پیک پنجم کرونا، صف‌ها طولانی‌تر و بیشتر شده‌اند تا بیماری از مرگ نجات پیدا کند، تست کرونایی گرفته شود، تختی خالی شود و دارویی پیدا شود. حالا در این شرایط آمار‌ها هر روز، نگران‌کننده‌تر می‌شود؛ ثبت ۲۵۹ فوتی تنها در یک شبانه‌روز.
فعلا تخت خالی نداریم!
وضعیت بیمارستان‌ها و انتظار برای خالی شدن تخت‌ها را مسئولان نظام سلامت، متخصصان عفونی و حتی سامانه ۶۰۷۰ هم تأیید می‌کنند؛ سامانه‌ای که اردیبهشت امسال راه‌اندازی شد تا بیماران مبتلا به کرونا را در یافتن تخت خالی در بیمارستان‌ها راهنمایی کند، اما این روز‌ها در پاسخ به مردم تنها یک جواب دارد: «فعلا تخت خالی نیست و به اورژانس‌ها مراجعه کنید، اگر بدحال باشید شما را زودتر پذیرش می‌کنند وگرنه منتظر بمانید.» بیماران یا باید دست در گریبان مرگ، منتظر بمانند یا ۲۰، ۳۰ میلیون تومان برای یک تخت خالی در مرکزی خصوصی پرداخت کنند.
بیمارستان میلاد به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین بیمارستان‌های تحت پوشش بیمه، تخت خالی در بخش تریاژ بیماران تنفسی و سرپایی ندارد؛ «این روز‌ها اگر کرونا بگیری فقط باید امیدوار باشی که از نوع حاد باشد تا جایی برای بستری و مراقبت داشته باشی وگرنه با همین سینه داغون و تب شدید باید دست خالی به خانه برگردی.»
این را یکی از آن‌ها که در صف انتظار برای خالی شدن تخت ساعت‌هاست معطل مانده می‌گوید. با وجود اینکه یکی از پرستاران بخش اورژانس می‌گوید هیچ تختی برای پذیرش بیماران وجود ندارد و حتی تخت‌های آی‌سی‌یو هم به این زودی خالی نمی‌شوند، جمالیان، مسئول روابط‌عمومی این بیمارستان به همشهری می‌گوید: «هیچ بیمار بدحال و نیازمند به بستری را برنمی‌گردانیم. در پیک قبلی ظرفیت اعلام شده به بیمارستان از سوی وزارت بهداشت ۲۵۰ بیمار بود، اما ۶۵۰ بیمار مبتلا به کرونا را بستری کردیم.»
میان حرف‌های مسئولان و مردم تفاوت قابل توجه است. بیمارستان امام خمینی هم وضعیت مشابهی دارد. مقابل بخش تریاژ تنفسی این بیمارستان مردم صف بسته‌اند تا ویزیت اولیه شوند. در همین صف، زن جوانی از معطلی‌های چند روزه برای دریافت رمدسیویر می‌گوید که به‌دلیل بی‌نظمی و بی‌توجهی به وضعیت جسمانی بیماران وجود دارد؛ «با وجود داشتن علائم شدید کرونا، ۸ ساعت معطل شدم تا مرا ویزیت کردند. دو دوز اول رمدسیویر را تزریق کرده‌ام و امروز برای دوز بعدی آمدم. ۴ ساعت است در صف ایستاده‌ام.»
مرد جوانی هم روبه‌روی اورژانس ایستاده و به‌گفته خودش از دیشب گرفتار همسر باردارش است؛ «همسرم مشکوک به کروناست و ضربان قلب جنین بالا رفته. دیشب در بیمارستان لاله با وجود وضعیت بد همسرم، او را بستری نکردند و ۲۰ میلیون تومان ورودی می‌خواستند. همان موقع به بیمارستان امام خمینی مراجعه کردیم، بعد از تزریق سرم و دارو گفتند حالش خوب است و به منزل برود. صبح دوباره حالش بد شد و مراجعه کردیم. پزشک ساعت ۱۲ آمده، اما جایی برای بستری همسرم در اورژانس نیست و او را به اتاقی که تزریق سرپایی داروی بیماران کرونایی انجام می‌دهند برده‌اند. اگر هم مبتلا نباشد در این فضا قطعا مبتلا می‌شود.»
۳ روز در انتظار تخت خالی
در ورودی اورژانس پسر جوانی نشسته و دائم از بیمارستان‌ها آمار تخت خالی می‌گیرد. او هم می‌گوید: «حال مادرم وخیم است، ۳ روز است که منتظر انتقال او به آی‌سی‌یو هستیم، اما تخت خالی نمی‌شود. به هر بیمارستان خصوصی هم که زنگ می‌زنم می‌گویند تخت خالی نداریم. مادرم در حال مرگ است و ما نمی‌توانیم برایش کاری انجام دهیم.» در یکی دیگر از بیمارستان‌های تهران ویلچری نمانده که بیماران بدحال کرونا را جابه‌جا کنند و کار به جابه‌جایی بیمار با تخت رسیده است. خانواده‌ها بیمارشان را روی تخت می‌خوابانند و از این مرکز به آن مرکز منتقل می‌کنند. دختری که مادرش را روی برانکارد خوابانده می‌گوید: «چند ساعتی است که معطل خالی شدن تخت در اورژانس هستم، اما بعید است که امروز جایی برای ما باز کنند.»
کلینیک‌های سرپایی را افزایش دهید
انتظار بیماران برای خالی شدن تخت مراقبت‌های ویژه در شرایطی است که گفته می‌شود کرونای دلتا به‌سرعت پیشرفت می‌کند و نیاز به مراقبت‌های ویژه را بالا می‌برد. نگرانی حالا از مرگ بیماران در صف انتظار است. هر چند که مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته علمی کشوری کرونا به همشهری می‌گوید که بهترین اقدام برای کاهش مرگ بیماران کرونایی، افزایش کلینیک‌های سرپایی و تجویز رمدسیویر و دگزامتازون است تا زمانی‌که یک تخت خالی در آی‌سی‌یو برایشان خالی شود؛ «اگر بیماران همان دارویی که در بیمارستان‌ها تزریق شود استفاده کنند، از مرگ نجات پیدا می‌کنند. نکته دیگر اینکه باید تمام بیمارستان‌های خصوصی و دولتی تنها برای بیماران کرونایی اختصاص پیدا کنند.» به‌گفته او در شرایط فعلی، جراحی‌های الکتیو و غیراورژانسی باید متوقف شود و این تخت‌ها جای خود را به بیماران مبتلا به کرونا دهند. با این همه به اعتقاد این متخصص عفونی، درصورتی که در روز‌های آینده موارد ابتلا و بستری کرونا بالا رود، تعداد مرگ‌ها هم افزایش خواهد یافت.
اشغال تخت‌ها توسط بیماران غیراورژانسی
محمد رضا هاشمیان، فوق تخصص آی‌سی‌یو بیمارستان مسیح دانشوری هم با مردانی هم‌نظر است. هر چند او معتقد است که از همان ابتدا، درمان آی‌سی‌یو محور برای بیماران کرونایی اشتباه بود، اما تأکید می‌کند که تخت‌ها باید از اشغال بیماران غیراورژانسی خارج شود. او می‌گوید: «میزان مرگ‌ومیر در پیک پنجم به نسبت تعداد بستری‌ها خیلی بالا نیست، البته تجویز دارو‌هایی که ۸ماه از پروتکل‌های وزارت بهداشت خارج بود هم به این موضوع کمک کرده و میزان مرگ را کاهش داده است.» او به معضل کمبود تخت هم اشاره می‌کند و می‌گوید که بخشی از تخت‌های مراقبت‌های ویژه، توسط بیماران غیرکرونایی اشغال شده و هیچ نظارتی بر این موضوع نمی‌شود.
احتمال افزایش مرگ‌های کرونا تا آخر هفته
ماجرای کمبود تخت‌های آی‌سی‌یو و صف‌های طولانی برای بستری بیماران را خسرو صادق‌نیت، رئیس بیمارستان امام خمینی به‌طور مفصل توضیح می‌دهد. او توضیحات بیشتری درباره وضعیت مراجعه بیماران مبتلا به کرونا و کمبود تخت‌های مراقبت‌های ویژه می‌دهد. به‌گفته او، این بیمارستان به‌دلیل قرار گرفتن در گروه بیمارستان‌های مرجع و ارجاع تعداد زیادی از بیماران از شهر‌های دیگر، همواره با کمبود تخت آی‌سی‌یو مواجه است و حالا پاندمی کرونا مزید برعلت شده: «یکی از اقدامات انجام شده برای خروج از این وضعیت، اضافه کردن تخت‌های آی‌سی‌یو بود. در کنار آن هم یک کلینیک هزارتختی در حال احداث است که به‌دلیل تحریم‌ها، به پاندمی کرونا نرسید. اگر این کلینیک راه بیفتد، به‌طور کلی مشکل کمبود تخت آی‌سی‌یو برطرف می‌شود چرا که مجهز به ۲۰۰ تخت ویژه است.»
او می‌گوید تعداد بیماران نیازمند بستری در پیک فعلی، نسبت به پیک‌های قبلی افزایش زیادی پیدا کرده‌اند، اما تلاش شده تا شرایط مدیریت شود و بیماری به‌دلیل نبود تخت، از ارائه خدمات محروم نشود؛ «در اورژانس بیمارستان خدماتی به بیماران داده می‌شود که معادل آی‌سی‌یو است به همین دلیل مشکلی برای بیماران تا زمانی که تخت ویژه خالی شود، ایجاد نمی‌شود.» او به اقدامی که در پیک پنجم برای کنترل تعداد بستری‌ها در بیمارستان‌ها انجام شده اشاره می‌کند؛ «در دوره‌های قبلی بیماران نیازمند رمدسیویر تا پایان درمان در بیمارستان بستری می‌شدند، اما در پیک جدید، این افراد نخستین دوز را در بیمارستان دریافت می‌کنند و بعد از انجام معاینات مرخص می‌شوند تا نوبت دوز بعدی‌شان شود. همین مسئله میزان بستری‌ها را کم کرد.»
به‌گفته او، در بیمارستان امام خمینی روزانه برای ۳۰۰ نفر رمدسیویر تزریق می‌شود اگر قرار بود تمام این افراد بستری شوند، باید ۱۵۰۰ تخت برای آن‌ها فراهم می‌شد. درحالی‌که حالا ۵۰۰ بیمار مبتلا به کرونا بستری‌اند. او در ادامه به افزایش میزان مراجعه‌های سرپایی در پیک پنجم اشاره می‌کند و می‌گوید که در پیک‌های قبلی اوج مراجعه‌ها ۲۰۰ تا ۲۵۰ نفر بود، اما در این پیک به‌شدت افزایش پیدا کرده است؛ «برای مدیریت شرایط فعلی، ۳ درمانگاه برای تزریق رمدسیویر درنظر گرفته شد.» هرچند به‌گفته او در این پیک میزان مراجعه بیماران بدحال غیرکرونایی برای درمان هم بالا رفته است. مرگ بیماران مبتلا به کرونای دلتا موضوعی است که صادق‌نیت هم به آن اشاره می‌کند. او پیش‌بینی می‌کند که تا پایان این هفته و در هفته آینده، میزان موارد مرگ افزایش پیدا کند چرا که افراد بستری در بخش مراقبت‌های ویژه که درگیری عفونی بالایی دارند، احتمالا در روز‌های آینده جانشان را از دست می‌دهند و آمار‌ها بالا می‌رود.
با این حال صادق‌نیت تاکید می‌کند که در این پیک نسبت به پیک‌های قبلی با توجه به تعداد بیماران، شمار مرگ کمتر شده است: «افراد با ریسک بالا واکسینه شده‌اند، مثل سالمندان و مبتلایان به بیماری‌های خطرناک. همچنین درمان‌ها هم تخصصی‌تر شده و کادر درمان تجربه زیادی پیدا کرده‌اند. با این همه هنوز بهترین راهکار برای کاهش موارد مرگ، واکسیناسیون گسترده و سریع است.»
او به تفاوت پیک پنجم نسبت به پیک‌های قبلی اشاره می‌کند و می‌گوید که نشانه‌های ابتلا به کرونای دلتا، فریب دهنده است. فرد تصور می‌کند دچار سرماخوردگی شده در حالی که مبتلا به کروناست: «مشکل اینجاست وقتی که فرد تصور می‌کند سرماخورده، دیگر رعایت‌های لازم را نمی‌کند و ممکن است بیماری خیلی سریع در او پیشرفت کند؛ بنابراین باید توجه کرد که در شرایط فعلی هر سرماخوردگی، کروناست و افراد درست مانند یک فرد مبتلا به کرونا با آن برخورد کنند حتی اگر تست کرونای آن‌ها منفی باشد.»
بر اساس اعلام صادق‌نیت، در کرونای دلتا، علائم گوارشی به عنوان مهم‌ترین نشانه ابتلا، با مسمومیت‌های گوارشی اشتباه گرفته می‌شود. به همین دلیل ممکن است فرد خیلی دیر به بیمارستان مراجعه کند. همچنین در کرونای دلتا، علائم ابتلا بسیار سریع پیشرفت می‌کند و میزان ابتلای افراد کم سن و کودکان هم بیشتر شده است.