مزایا و معایب عرضه مسکن متری در بورس
_ روزنامه ابتکار نوشت: آنطور که گفته می‌شود بورس کالا به دنبال آن است که بتواند مسکن را به شکل متری و در قالب اوراق سلف استاندارد مسکن پیش فروش کند و این کار را در بستری که تضامین لازم از سازنده گرفته شود و خریدار با خیال راحت اقدام به خرید کند، انجام دهد.
فروش متری مسکن در بورس در سال‌های گذشته نیز مطرح شده بود، اما عملا راه به جایی نبرد و نیمهکاره رها شد. بار دیگر صحبت طرح عرضه مسکن در بورس بر سر زبان‌ها افتاده است. حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا این طرح می‌تواند پیامد‌های مثبتی را برای بازار مسکن به همراه داشته باشد یا خیر؟ میثم مهرپور، کارشناس اقتصادی بازار مسکن در پاسخ به این پرسش گفت: طرح فروش متری مسکن در بورس چند وقت پیش هم مطرح شد، اما به مرحله اجرا نرسید. در خصوص این طرح اگر انتظار بر این است که شهروندان خانه‌دار شوند طبیعتا چنین اتفاقی رخ نخواهد داد چراکه این طرح اصلا ربطی به خانه‌دار شدن مردم ندارد. اما با اجرای این طرح دو اتفاق رخ خواهد اول اینکه با این طرح فضایی برای جمع کردن نقدینگی شهروندان به وجود می‌آید. به عبارتی روشن‌تر افرادی که تصمیم دارند در حوزه مسکن سرمایه‌گذاری کنند، اما توان خرید ملک را ندارند می‌توانند بر اساس این طرح به صورت متری مسکنی را خریداری کنند.
این کارشناس بازار مسکن ادامه داد: این طرح سبب می‌شود فردی که منابع ریالی مازاد دارد به جای اینکه نقدینگی خود را به سمت بازار ارز، طلا و یا سکه ببرد سرمایه خود را به حوزه مسکن وارد کند.
وی گفت: امروزه اگر شخصی بیست میلیون تومان سرمایه داشته باشد طبیعتا نمی‌تواند به فکر خرید خانه‌ای باشد، اما با همین بیست میلیون تومان می‌تواند به بازاری مثل ارز و یا طلا ورود پیدا کند؛ بنابراین جمع‌آوری نقدینگی و ورود آن به بازار مسکن (ورود افراد با سرمایه‌های خرد به بازار مسکن) یکی از اتفاقاتی است که پس از اجرای این طرح رخ خواهد داد.
مهرپور حفظ ارزش سرمایه را یکی دیگر از نتایج اجرای این طرح دانست و در این خصوص گفت: همانطور که گفتم افراد با این طرح مالک خانه‌ای نمی‌شوند. طبیعتا یک شهروندی با یک منبع مالی خرد که حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان باشد نمی‌تواند به فکر خرید خانه باشد، اما با اجرای این طرح می‌تواند به صورت متراژی خانه‌ای را تهیه کند. در این شرایط حداقل با خرید چند متر خانه از طریق بورس ارزش منابع مالی خود را در برابر تورم حفظ می‌کند.
وی افزود: امروزه یکی از مشکلات جامعه در مقابل افزایش قیمت مسکن این است که مردم می‌گویند در سال‌های اخیر و پیش از گرانی مسکن، سرمایه‌ای را برای خرید ملک کنار گذاشته بودند، اما به یک‌باره قیمت مسکن با افزایش همراه شد و در این میان ارزش سرمایه ما نیز از بین رفت؛ بنابراین این طرح مانع از بین رفتن ارزش سرمایه مردم نیز می‌شود. با خرید چند متر خانه حتی اگر مسکن جهشی بالا برود ارزش سرمایه‌های خرد شهروندان حفظ خواهد شد. این در حالی است که با پس‌انداز سرمایه در بانک ارزش پول حفظ نمی‌شود.
این کارشناس بازار مسکن اظهار کرد: بنابراین فواید طرح فروش متری مسکن در بازار بورس این است که هم نقدینگی به جای رفتن به بازار‌هایی همچون طلا و یا ارز به سمت بازار مسکن می‌آید و از سوی دیگر افرادی که توان خرید مسکن ندارند می‌توانند به صورت متری خانه‌ای خریداری کرده و از ارزش سرمایه خود در برابر تورم محافظت کنند. اما اینکه این طرح تحول خاصی در بازار مسکن به وجود بیاورد؟ خیر طبیعتا چنین چیزی رخ نخواهد داد.
عرضه مسکن در بورس سبب افزایش قیمت در این بازار نمی‌شود
وی در پاسخ به این پرسش که آیا طرح عرضه مسکن در بورس سبب افزایش قیمت در این بخش از اقتصاد خواهد شد یا خیر؟ گفت: قیمت مسکن تحت تاثیر پارامتر‌های مختلفی است. افزایش قیمت مصالح ساختمانی، قیمت زمین، کاهش عرضه و وضعیت بازار‌های موازی از جمله پارامتر‌هایی است که بر قیمت مسکن اثرگذار است. اما مهم‌ترین مسئله‌ای که در کشور سبب جهش قیمت مسکن در کوتاه‌مدت می‌شود بحث دلالی و سفته‌بازی در بازار مسکن است به عبارتی دیگر مسکن پتانسیل بالایی دارد تا دلالان و افرادی که منابع ریالی زیادی دارند بیایند و در این بخش سرمایه‌گذاری کنند و دقیقا همین افراد هم نمی‌گذارند قیمت مسکن کاهش پیدا کند.
مهرپور گفت: بنابراین عواملی همچون عرضه مسکن در بورس تاثیر چشم‌گیری بر قیمت‌ها نخواهد داشت. من معتقدم عرضه مسکن در بورس نمی‌تواند به شکل چشم‌گیری سبب افزایش قیمت در بازار شود و ممکن است تنها ۴، ۵ درصد قیمت‌ها را افزایش دهد. همانطور که اشاره کردم دو عامل مهم قیمت زمین و دلالان در بازار مسکن سبب افزایش قیمت‌ها می‌شود و عرضه مسکن در بورس کالا خیلی نمی‌تواند بازار را در مسیر صعودی قرار دهد.