برای مواجهه دانش آموزان با فضای مجازی افسار گسیخته چه باید کرد؟

-با ورود به پاندمی کرونا و تعطیلی آموزش حضوری در مدارس کشور، آموزش از طریق فضای مجازی به عنوان شیوه‌ای جایگزین و مقبول از طرف وزارت آموزش و پرورش، خانواده‌ها را ملزم کرد که امکان بهره برداری و دسترسی را برای فرزندان خود به شبکه‌های مجازی فراهم کنند.

اگر چه پیش از این امر بسیاری از دانش آموزان از ابزار‌های هوشمند بهره‌مند و یا با امکانات دستزسی به فضای مجازی آشنا بودند، اما توجیه آموزش مجازی امکان بیش تری در اختبار آنان قرار داده که بتوانند به صورت همه جانبه در این فضا حضور داشته باشند.

بر کسی پوشیده نیست که امروزه به مدد تکنولوژی توانسته ایم بر بسیاری از کاستی‌ها غلبه کنیم. اما آنچه مورد سوال است اینکه قرار است که تکنولوژی از معضلات بکاهد نه اینکه بر آن بیفزاید پس برای تحقق چنین امری لازم است راه استفاده درست از آن را هم بیاموزیم.

نکته مهمی که باید بدان توجه کنیم آموزش‌هایی است که به واسطه آن دانش آموزان می‌توانند در این فضا با حداقل آسیب‌ها وامنیت بالاتری به فعالیت بپردازند.

اگرچه که خانواده رکن رکین آموزش و جامعه پذیری محسوب می‌شود، اما خانوداه‌ها نیز خود به دلیل سواد مجازی اندک در این مسیر گا‌ها دچار اشتباه می‌شوند.
از این رو علاوه بر اولویت آموزش به دانش آموزان در این مسیر والدین نیز باید از جمله اهداف نظام اموزشی و تربیتی کشور باشد.
فضای مجازی به عنوان یک فرصت یا تهدید، دست اندرکاران تربیت نسل آینده را با چالشی بزرگ رو به رو کرده است. استفاده گسترده از این فناوری و امکان دسترسی آسان به منابع اطلاعاتی و متنوع باعث به وجود آمدن بسیاری از رفتار‌های. معضلات اخلاقی به ویژه در میان دانش آموزان شده است.

فرهنگ سازی برای استفاده از فضای مجازی
در واقع باید باور داشت که همه چیز از کانال فرهنگ می‌گذرد، زمانی می‌توان صحبت از اصلاح و آموزش شیوه‌های استفاده از فضای مجازی کرد که فرهنگ سازی مستمری نیز در این امر وجود داشته باشد. دست اندر کاران فرهنگی جامعه با استفاده از ظرفیت‌های در اختیار می‌توانند به این مهم نائل آیند.

عبدالله متقی زاده کارشناس رسانه در این باره گفت: ما باید به کودکان و نوجوانان و جوانان جامعه خود به شکلی درست و صحیح بیاموزیم که وقت خود را بی جهت و بدون برنامه در شبکه‌های اجتماعی نگذرانند و تحقق این مهم البته مستلزم این است که نسل جدید با کار فرهنگی و در سایه فعالیت‌های آموزشی به این باور برسد که وقت و عمر انسان حقیقتاً طلا و با ارزش‌تر از آن است و لذا نباید این گنج بی نظیر که موهبت الهی است را بی جهت و به بطالت صرف مشاهده و حضور در هر کانال یا شبکه اجتماعی کرد.

وی ادامه داد: ما در این خصوص، نیاز به کار فرهنگی و آموزشی داریم تا ان‌شاءالله به تدریج مهارت مردم و خانواده‌ها و به ویژه نسل جدید در مواجهه با فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و دیگر گونه‌های رسانه‌های نوین افزایش یابد.

تدوین برنامه‌های آموزشی
در راستای تحقق این امر نیاز است که متولیان امر برای فرهنگ سازی و درونی سازی الزامات استفاده از شبکه‌های مجازی برنامه‌های اموزشی تدوین کنند، گنجانده شدن دروسی در دوران دانش آموزی از سال‌های ابتدایی تا سال‌هایی نهایی دبیرستان موجب می‌شود که دانش آموزان پله پله با مهارت سواد رسانه‌ای آشنا شوند و در سال‌های پایانی به عنوان یک فرد آگاه بتوانند در فضای افسارگسیخته‌ای که در رسانه‌های مجازی وجود دارد با آگاهی قدم بردارد.

کمال حسینی دبیر یکی از دبیرستان‌های تهران در این باره در گفت‌وگو با میزان گفت: هرچه آموزش نحوه استفاده از رسانه‌های اجتماعی در سنین پایین تری صورت گیرد، اهداف ما در مورد سواد رسانه‌ای دانش آموزان، زودتر محقق می‌شود.

وی گفت:دانش آموزان در سنین پایین اطاعت پذیری و آموزش پذیری بالاتری دارند زمانیکه در خردسالی باید و نباید‌های استفاده از این فضا را بیاموزند این هنجار‌ها در آن‌ها درونی شده و در سنین بزرگسالی یک خود مراقبتی در آن‌ها به وجود می‌آید.

توانمند سازی والدین
علاوه بر دانش آموزان که جامعه هدف در این امر محسوب می‌شوند ،آموزش و توانمند سازی والدین نیز تاثیرات این مهم را صد چندان خواهد کرد به طور کلی علاوه بر کودکان و نوجوانان، بزرگسالان نیز باید در مورد استفاده از شبکه‌های اجتماعی آموزش ببیند.

والدین آگاه در زمانی که فرزندشان دچار سردرگمی و اضطراب حاصل از مواجه با انبوه اطلاعات منتشر در فضای مجازی می شود. می‌توانند نقش مثبت و موثری را  برای آگاه سازی آنان وکاهش آسیب های ناشی از آن ایفا کنند، چرا که امروزه دامنه استفاده از این فضا به گونه‌ای است که نمی‌توان همواره کودکان و نوجوانان را از بودن در این فضا منع ساخت بلکه باید با آگاهی لازم این حضور را مدیریت کرد.