ارزش سرمایه‌های هنری گاهی با موجودی خزانه بانک‌ها برابر است

احسان آقایی مدیر موزه هنر‌های معاصر تهران درخصوص گنجینه آثار هنری موجود در این موزه به میزان گفت: گنجینه آثار این موزه مهمترین مجموعه آثار غربی در خارج از جهان غربی در دوره مدرنیسم است. البته در این مجموعه علاوه بر آثار هنری خارجی آثار هنری مربوط به هنرمندان کشورمان هم نگهداری می‌شود. گنجینه موزه هنر‌های معاصر دوره هنر مدرن و معاصر ایران و همینطور هنر انقلاب اسلامی را هم شامل می‌شود.

وی در خصوص هزینه‌های انجام گرفته و شیوه تهیه آثار خارجی موزه هنر‌های معاصر اظهار داشت: آثار موجود در این موزه شامل دو بخش می‌شود. بخش اول مربوط به آن دسته از آثار خارجی است که پیش از انقلاب و از محل افزایش درآمد‌های نفتی خریداری شده است. این آثار بین سال‌های پنجاه و چهار تا پنجاه و شش خریداری شده است. بخش ایرانی آثار این موزه هم خود به دو بخش تقسیم می‌شود که بخش اول پیش از انقلاب خریداری شده و بخش دیگری هم پس از پیروزی انقلاب اسلامی به این مجموعه اضافه شده است.

آقایی با اشاره به نگهداری آثار هنرمندان کشورمان در موزه هنر‌های معاصر گفت: ما قبل از انقلاب هم در مجموعه موزه هنر‌های معاصر آثار هنرمندان کشورمان را داشتیم. مثلا آثار سهراب سپهری همان موقع خریداری و به گنجینه آثار این موزه اضافه شده بود. اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی خریداری آثار هنری خارجی به شیوه قبل از انقلاب پیگیری نشده است. با این حال کار‌هایی به صورت اهدایی از طرف هنرمندان خارجی به مجموعه آثار موزه اضافه شده است. اما در دوره پس از پیروزی انقلاب مساله خریداری آثار هنرمندان ایرانی همچنان تا امروز ادامه داشته است.

 

موزه هنر‌های معاصر؛ بازیابی یک گنجینه

وی در پاسخ به اینکه چه ضرورتی برای خرید آثار برجسته هنری دنیا برای این موزه وجود داشته گفت: در آن زمان دو دلیل برای این کار وجود داشته است. دلیل اول این بوده که آن زمان ایران همسو با جامعه غربی حرکت می‌کرده و یکی از ابزار‌ها و نشانه‌های توسعه به سبک غربی هم توسعه هنری بوده است. البته باید در نظر بگیریم که مقوله توسعه برخلاف مفهوم رشد امری همه جانبه محسوب می‌شود. رشد حالتی یک جانبه دارد و معمولا در یک موضع اتفاق می‌افتد. مثلا گفته می‌شود رشد کشاورزی یا رشد اقتصادی که صرفا ناظر بر یک جنبه از پیشرفت می‌شود. اما مقوله توسعه همه جانبه است و وقتی قرار بر تحققش باشد باید همه چیز با هم رشد داشته باشد.

 

آقایی ادامه داد: ایران هم، چون در آن زمان برنامه‌های توسعه محور داشته این برنامه مسائل هنری را هم شامل می‌شده است. البته مساله افزایش درآمد‌های نفتی هم باعث شده بود تا این برنامه با تغییراتی همراه بشود و آثار برجسته هنرمندان خارجی هم خریداری بشود. این یک بعد از این قضیه بوده است. از جنبه دیگر، اما این کار می‌تواند یکی از مفیدترین سرمایه گذاری‌های اقتصادی باشد. آن آثاری که در زمان خودش شاید با رقمی در حدود پنج میلیون دلار خریداری شده الان بیش از دو میلیارد دلار ارزش مادی دارد. البته از یک بعد هم موزه‌ها یا نهاد‌های فرهنگی و هنری با هدف سرمایه گذاری این آثار هنری را می‌خرند. ارزش مادی سرمایه‌های هنری گاهی با سرمایه‌های موجود در خزانه بانک‌ها و بیمه‌ها برابری می‌کند.

مدیر موزه هنر‌های معاصر تهران در پاسخ به اینکه خریداری آثار هنری گرانقیمت خارجی در اواسط دهه پنجاه که شاهد روند کاهش درآمد‌های نفتی هستیم چه توجیهی داشته گفت: شروع کار ساخت و احداث موزه هنر‌های معاصر از سال چهل و هفت اتفاق افتاده است. اما افتتاح موزه مربوط به سال پنجاه و شش بوده است. وقتی یک مجموعه‌ای افتتاح می‌شود باید در نظر گرفته شود که حتما یک عقبه‌ای داشته است. آثار متعلق به موزه هنر‌های معاصر از سال پنجاه و چهار خریداری شده و شروع احداث بنای این موزه هم از سال چهل و هفت کلید خورده است.