از وعده تا عمل؛ VAR به فوتبال ایران می‌رسد؟
- ایمنا نوشت: در هفته‌های منتهی به پایان لیگ بیستم بحث ورود سیستم کمک داور ویدئویی بسیار داغ شده است. از طرفی اشتباهاتی را از سوی داوران لیگ برتر شاهد هستیم و از طرف دیگر برخی تیم‌ها کم کاری و ضعف تیم خود را به راحتی بر گردن داوران می‌اندازند.
در اصل، این روز‌ها فشار زیادی روی داوران لیگ برتر و آزادگان وجود دارد و حتی از گوشه و کنار خبر می‌رسد آن‌ها به دلیل اشتباهاتی سهوی که در قضاوت‌هایشان داشته‌اند مورد تهدید و توهین قرار گرفته‌اند. موضوع ورود VAR یا کمک داور ویدئویی به کشور از اولین روز‌های شروع کار رئیس جدید فدراسیون از سوی برخی تیم‌ها و مسئولانشان مطالبه شد. عزیزی خادم چندین بار قول داده است برای تجهیز شدن ورزشگاه‌ها به این سیستم تلاش می‌کند تا جایی که روز‌های اخیر از سوی وی وعده داده شد تا در نیم فصل دوم لیگ بیست و یکم VAR به فوتبال ایران وارد می‌شود.
وعده‌ای که مشخص نیست تا چه اندازه ضمانت اجرایی دارد و باید دید در نهایت به کجا خواهد رسید حتی در این خصوص کامرانی فرد سرپرست دبیر کلی تازه وارد فدراسیون فوتبال از ایجاد کار گروه کمک داور ویدئویی فدراسیون با حضور علیرضا فغانی داور بین‌المللی کشورمان و شاغل در لیگ استرالیا خبر داد.
در همین خصوص و برای بحث پیرامون ورود سیستم کمک داور ویدئویی مرتضی محصص، رئیس کمیته فنی و توسعه فدراسیون گفت: بر اساس قولی که آقای عزیزی خادم به فوتبال دوستان داده‌اند واقعاً خبر خوبی است و اتفاق بزرگی را شاهد خواهیم بود. امیدوارم که این سیستم هرچه زودتر در کشورمان راه اندازی شود. این را نمی‌شود کتمان کرد که نمی‌توانیم با دیگر کشور‌های دنیا فاصله بگیریم و متناسب با نیاز روز فوتبال باید پیش برویم همانطور که می‌بینیم فوتبال اروپا مهد فوتبال دنیاست و در بازی‌های یورو ۲۰۲۰ شاهد آن بودیم که وجود سیستم کمک داور ویدئوی چقدر به سرنوشت و موفقیت کشور‌ها کمک می‌کند. VAR واقعیت‌ها را نشان می‌دهد و فوتبال ما هم باید به سمتی حرکت کند که بتوانیم از امکانات آن استفاده کنیم.
وضعیت کمیته فنی و توسعه مشخص نیست
محصص در خصوص آخرین وضعیت کمیته فنی و توسعه افزود: هنوز وضعیت این کمیته مشخص نیست. در حال حاضر برنامه مدونی برای کمیته فنی و توسعه فدراسیون وجود ندارد یا این که من از آن بی خبر هستم. در این خصوص ریاست فدراسیون باید تصمیماتی را اتخاذ کنند و قطعاً کمیته فنی دستورات را اجرا خواهد کرد.
وی با اشاره به این که کمیته فنی و توسعه فدراسیون حضور VAR را به فال نیک می‌گیرد، تصریح کرد: در حال حاضر کار گروهی برای بررسی و نصب کمک داور ویدئویی تشکیل نشده، اما ایجاد آن نیاز است تا با حضور کارشناسان مرتبط در خصوص مسائل مختلف این حوزه تصمیمات خوبی اتخاذ شود. البته تشکیل شدن یا نشدن کار گروه نیز با آقای عزیزی خادم است و شاید بنا به تشکیل آن نباشد.
از سوی فیفا باید آموزش‌هایی برای راه اندازی VAR انجام بگیرد
مسعود مرادی، کارشناس داوری و ناظر فدراسیون فوتبال اظهار کرد: سیستم کمک داور ویدئویی را خیلی از کشور‌ها راه اندازی کرده‌اند، اما نیاز به زیر ساخت‌هایی دارد که دارای فرآیند‌های مخصوص به خود است. در واقع آموزش‌هایی باید از سوی فیفا برای راه اندازی VAR انجام بگیرد و افرادی برای فرا گرفتن این آموزش‌ها انتخاب خواهد شد. حتی تجهیزاتی که خریداری می‌شوند باید مورد تأیید فیفا باشد و نمی‌توانیم از شرکت‌های غیر مجاز خرید کنیم. یکی دو مرحله از این فرآیند‌ها در کشور انجام شده، اما موارد بسیار زیادی باقی مانده که باید از سوی فیفا و فدراسیون فوتبال انجام شود.
وی ادامه داد: یکی از آموزش‌هایی که در این خصوص وجود دارد این است که مدرس‌هایی از فیفا باید به ایران بیایند و آموزش‌هایی را به داوران منتقل کنند که از جمله آن حضور داوران در اتاق کمک داور ویدئویی است.
داوران از راه اندازی VAR حمایت می‌کنند
کارشناس داوری فوتبال کشورمان افزود: کار زیادی برای به سرانجام رسیدن این مهم وجود دارد، اما مطمئناً داوران از راه اندازی VAR حمایت می‌کنند چرا که به نفع داوران است که این روز‌های فشار زیادی را تحمل می‌کنند حتی این موضوع به نفع فدراسیون فوتبال است و در آخر باشگاه‌ها که با هر باخت یا نتیجه نگرفتن تمام مسائل را به داوران نسبت می‌دهند و با راه اندازی آن اکثر مسائل حل خواهد شد.
داور اسبق فوتبال کشورمان اظهار کرد: اگر فدراسیون بتواند وارد یک عزم جدی برای راه اندازی آن شود کار بسیار خوبی شکل خواهد گرفت، اما این که در نیم فصل دوم فصل بعد قرار است راه اندازی شود به این قضیه خوش بین نیستم. چرا که نیاز داریم تا زیر ساخت‌های ورزشگاه‌ها به زودی فراهم شود. برای برگزاری مسابقات لیگ برتر نمی‌شود در چند ورزشگاه کمک داور ویدئویی را داشته باشید و در تعدادی نباشد. این تشکیلات نیاز است تا برای همه تیم‌ها شکل بگیرد و استثنایی برای آن وجود نخواهد داشت؛ بنابراین شاید نتوانیم در برخی شهر‌ها و ورزشگاه‌ها این امکانات را داشته باشیم و باید از همین لحظات در خصوص آن‌ها فکر کرد.
بعید می‌دانم تا زمان وعده داده شده به نتیجه برسیم
وی ادامه داد: حتی در برخی مسابقات مهم باشگاهی مثل لیگ قهرمانان آسیا شنیده می‌شود که تیم‌هایی میزبان مسابقات باید سیستم VAR داشته باشند کار خیلی سخت است. این که خوش‌بینانه به این قضیه نگاه می‌شود کمی عجیب است. از حامیان ایجاد این سیستم در کشور هستم و اگر عزم و اراده‌ای هست باید هر چه زودتر عملی شود در واقع با توجه حواشی فوتبال کشورمان و اعتراضاتی که به عملکرد داوران وجود دارد VAR باید حتماً نصب شود چرا که دیده می‌شود داوران در فضای مجازی مورد هجمه قرار گرفته و تیم‌ها خود را محق می‌دانند. فکر می‌کنم نصب کمک داور ویدئویی باید اجرایی شود که این کمک به هر دو گروه است یعنی هم داوران و هم تیم‌ها.
ناظر فدراسیون فوتبال در خصوص راه اندازی کمک داور ویدئویی در نیم فصل دوم لیگ بعد، گفت: با توجه به اشرافی که روی این موضوع دارم بعید می‌دانم تا زمان وعده داده شده به نتیجه برسیم. اجرای سخت افزار‌ها و امور فنی و همینطور پروسه‌هایی که قبل‌تر در خصوص آن اشاره کردم زمان بر هستند و بالای یکسال به طول می‌انجامد. در واقع نباید زمان از دست داد از همین امروز راه اندازی آن را باید شروع کرد البته بحث مالی آن پیش آمده است که عده‌ای معتقدند باشگاه‌ها باید مبالغ را بپردازند و عده‌ای می‌گویند فدراسیون. در نهایت باید تعاملی مؤثری صورت گیرد تا داوران از این حاشیه‌ها و فشار روحی روانی پیش آمده خلاص شوند.
فوتبال دوستان باید در خصوص کاربری VAR آگاه شوند
مرادی در خصوص جزئیات و چگونگی فعالیت سیستم کمک داور ویدئویی عنوان کرد: آموزش‌ها و آگاهی‌هایی باید در سطح جامعه هوادار فوتبال انجام بگیرد. برخلاف تصور برخی فوتبال دوستان VAR نمی‌تواند تصمیم داور را تغییر دهد. اگر به قاضی مسابقه بگویند تصمیمی که اتخاذ شده اشتباه است می‌تواند با صلاح دید خودش به مانیتور کنار زمین مراجعه کرده و صحنه را بررسی کند و در واقع اینطور نیست که تصمیمات وی نقض شود. در واقع نظرات اصلاً تحمیلی نیستند و تنها جنبه توصیه‌ای دارند.
کمک داور ویدئویی در چهار مورد دخالت می‌کند
وی افزود: حتی این را باید بدانیم که سیستم کمک داور ویدئویی در تمام موارد نمی‌تواند دخالت کند مگر در چهار مورد بحث برانگیز که آن شامل وقوع خطا در محوطه جریمه (بودن یا نبودن پنالتی)، وقوع آفساید (حضور بازیکن در تله آفساید که منجر به گل می‌شود)، کارت قرمز مستقیم (نشان دادن کارت قرمز به بازیکن که ناشی از خطای خطرناک صورت گرفته است) و در نهایت اخطار اشتباه که به طور مثال به جای بازیکن شماره ۵ به بازیکن شماره ۴ نشان داده شده است. اینطور نیست که VAR برای هر تصمیمی بخواهد ورود کرده و باعث تغییر آن شود.
داور اسبق فوتبال کشورمان گفت: امیدوارم هر چه زودتر این سیستم نصب شود. داوران ما واقعاً تحت فشار هستند و این روز آن‌ها خیلی اذیت می‌شوند و شرایط سختی را می‌گذرانند. حساسیت بازی‌ها باعث شده این موارد را شاهد باشیم و نصب VAR به سود همه خواهد بود.
با سه شرکت اروپایی مورد تأیید فیفا وارد مذاکره شدیم
مجتبی فریدونی، مدیرعامل باشگاه ذوب آهن اظهار کرد: موضوع نصب VAR بحثی است که این روز‌ها بیشتر مطرح می‌شود. باشگاه ذوب آهن در بحث داوری در این فصل از همه بیشتر ضرر کرده و حدود ۱۶ امتیاز بر اساس اشتباهات داوران و به گواه صحبت رئیس کمیته داوران در حقمان اجحاف شده است بنابراین برای آن که کمترین اشتباه در این مقوله صورت بگیرد باید برای نصب این سیستم عزم جدی صورت گیرد البته به غیر مورد اشاره شده کمک داور ویدئویی بحث روز دنیاست و بیشتر کشور‌های صاحب فوتبال به آن مجهز شده‌اند.
وی با اشاره به رایزنی باشگاه ذوب آهن برای خرید این سیستم افزود: از مدت‌ها پیش با سه شرکت اروپایی که سیستم کمک داور ویدئویی را عرضه می‌کنند و البته از بین ۱۰ شرکت مورد تأیید فیفا هستند وارد مذاکره شده‌ایم. شرکت وگو فرانسه سیستم کمک داور ویدئویی مورد نیاز جام جهانی ۲۰۱۸ را فراهم کرده بود. دیگری ویو آلمان است و در نهایت گل اسپرت جمهوری چک که برای تجهیز فوتبال ما اعلام آمادگی کرده‌اند.
باید از سیستم واحد در ورزشگاه‌ها استفاده کرد
مدیر عامل باشگاه ذوب آهن در خصوص رایزنی‌های چندباره باشگاه تحت مدیریتش با فدراسیون تصریح کرد: ۱۸ اردیبهشت سال جاری نامه‌ای مبنی بر درخواست تجهیز ورزشگاه‌ها به کمک داور ویدئویی به فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ ارسال کردیم و در این خصوص برای کمک به روند نصب VAR اعلام آمادگی کرده‌ایم، اما هیچ جوابی دریافت نکردیم. مجدداً ۳۰ خرداد ماه نامه دیگری ارسال کردیم و نظر نهایی مسئولان فدراسیون را در خصوص این سیستم جویا شدیم و با تمام ارکان فدراسیون از جمله آقایان قنبرزاده، افشاریان، کامرانی فرد صحبت‌هایی داشته‌ایم، اما تا به حال هیچ واکنشی به درخواستمان نداشته‌اند و در واقع از ایده اصلی آن‌ها بی خبریم.
وی افزود: البته بار دیگر همین دیروز صبح با سرپرست دبیر کلی فدراسیون گفتگویی داشتم و ایشان قول داده‌اند به زودی برای نصب کمک داور ویدئویی اقداماتی انجام خواهد شد.
فریدونی با اشاره به لزوم یکسان بودن سیستم مورد استفاده در VAR ورزشگاه‌ها افزود: تصمیم گیری فدراسیون بسیار مهم است، اما باید به گونه‌ای تصمیمات اتخاذ شوند که خرید این سیستم از شرکت واحدی انجام شده تا آموزش داوران دچار چندگانگی نشوند و ورزشگاه‌هایی که تجهیز می‌شوند به طور یکسان مورد استفاده قرار گیرند.
تأمین اعتبار خرید VAR با باشگاه‌هاست
وی در خصوص نیاز نصب VAR در همه ورزشگاه‌ها گفت: همه ورزشگاه‌ها می‌توانند این سیستم را داشته باشند. اینطور نیست که ۱۶ تیم حاضر در لیگ نتوانند ورزشگاه‌هایشان را تجهیز نکنند بلکه ورزشگاه‌ها استاندارد‌های کافی را دارند و اشکالی از این لحاظ نیست البته راه حلی که ما ارائه دادیم این است که ۱۲ تیم ثابت لیگ با قطعیت کمک داور ویدئویی را داشته باشند و چهار تیم متغیر از سیستم سیار آن استفاده کنند در واقع اتاق تصمیم گیرنده آن در ون ماشینی جا به جا شود.
مدیرعامل گاندو‌ها در خصوص پرداخت هزینه نصب VAR از سوی باشگاه‌ها اظهار کرد: تأمین اعتبار خرید این سیستم به فدراسیون ربطی ندارد بلکه همگی باید از سوی باشگاه‌ها تأمین شود. مثل این است که بگوییم هرینه اسکورد برد ورزشگاه برعهده باشگاه نیست و فدراسیون باید پولش را بدهد. کمک داور ویدئویی نیز از جمله تجهیزاتی است که باشگاه‌ها باید به آن مجهز باشند و کاری به فدراسیون ندارد. در گذشته هم نصب گیت‌های الکترونیکی و دوربین‌ها نیز با درخواست فدراسیون و سازمان لیگ با ایجاد وقفه‌ای کوتاه، از سوی باشگاه‌ها و با اعتبار خودشان تأمین شد و در نهایت این نیز همانند موارد قبلی است و از این قضیه مستثنی نیست.