دعای «عرفه» فرصتی برای اعتراف به گناهانمان در پیشگاه خداوند متعال

حجت الاسلام سید مهدی واعظ موسوی در گفت‌وگو با پیرامون جایگاه و اهمیت روز عرفه گفت: روز عرفه ارتباطی ناگسستنی با عرفات در مراسم حج دارد این مراسم نمادین حج بخش‌های مختلفی دارد که یکی از این بخش‌ها وقوف در عرفات است.

وی پیرامون فلسفه حضور در منطقه عرفات اظهار کرد: منطقه عرفات مکانی است که حاجیان در آن توقف می‌کنند توقفی برای اندیشیدن فکر کردن بازرسی اعمال خود و به عبارتی شناخت پیدا کردن نسبت به خود این مهم نشان می‌دهد دین اسلام بر پایه عرفان، معرفت شکل گرفته است، معرفت؛ بازشناسی خود و توجه به رفتار و اعمال و آنچه طی سال‌ها پشت سر گذاشتیم محسوب می‌شود و از جمله امور مهمی است که به آن تاکید شده است همچنین می‌توان گفت آگاهی پیدا کردن نسبت به آنچه به فراموشی سپرده ایم و آنچه از آن غفلت کرده ایم.

واعظ موسوی در مورد سرزمین عرفات ابراز کرد: سرزمین عرفات مکانی است که در آن فقیر و غنی پیر و جوان همه در کنار هم توقف می‌کنند و می‌ایستند تا بیندیشند به آنچه تا به حال انجام داده اند و پیش از آنکه به حسابشان رسیدگی شود خود به اعمال خودرو رسیدگی کنند برای حضور درعرفات اعمال خاصی بیان نشده است جز توقف و تفکر که این مهم باید همواره مورد توجه همه ما قرار گیرد.

***رویکرد «امام حسین (ع)» در در دعای عرفه

وی به رویکرد «امام حسین (ع)» در در دعای عرفه اشاره و ابراز کرد: در یکی از سال‌هایی که مراسم حج برگزار شد و «امام حسین (ع)» نیز در آن شرکت کرده بودند هنگامی که «سیدالشهدا (ع)» به سرزمین عرفات رسیدند شروع به مناجات و نیایش کردند این امر برای کسانی که اطراف ایشان بودند نکات جالبی در برداشت آن‌ها همه مطالب را یادداشت کردند و امروز به عنوان دعای عرفات ما آن را می‌شناسیم.

این کارشناس علوم قرآنی تاکید کرد: آنچه «امام حسین (ع)» به عنوان نیایش در سرزمین عرفات و در پیشگاه خداوند بیان کردند دعایی ماندگار و بسیار گرانبها سنگ است.

***دعای عرفه سوابق پر مهر و پر رحمت خداوند

واعظ موسوی به فراز‌های مختلف دعای عرفه اشاره و ابراز کرد: دعای عرفه دارای فراز‌های مختلفی بوده، زیرا اعتراف می‌کنیم به گناهانمان در پیشگاه خداوند درعین حال اعتراف می‌کنیم به قدرت و رحمت و لطفی که خداوند در قبال تک تک نعمت‌هایش نسبت به هر یک از ما عنایت داشته است بسیار بلند و بسیار قابل تامل است در دعای عرفه سوابق پر مهر و پر رحمت خداوند مورد بررسی قرار داده شده آنان را برای خود یاد آوری می‌کنیم به نوعی وجدان خود را بیدار می‌کنیم و تمام اعمال خود را مرور می‌کنیم در بخشی از این دعا بیان شده است: «خداوندا من کسی هستم که جرأت و جسارت در گناهم داشتم و از گناهم درگذر»؛ به این ترتیب دعای عرفه به انسان یادآوری می‌کند که از غرور و هواپرستی دوری کند و این دعا کمک می‌کند که انسان با روحی متواضع در پیشگاه خداوند قرار گیرد و به استغفار کند.

وی در همین راستا ابراز کرد: اگر قرار بود بندگانی همچون ما با خداوند حرف بزنیم جز بیان چند دیالوگ یا مونولوگ‌هایی محدود گفتار و یا ساختار سخنرانی جدیدی نداشتیم، اما این «اهل بیت (ع)» هستند که به واسطه حضور پررنگشان در حریم خداوند گستره سخن و کلام انسان با خداوند را گسترش داده و زمینه را برای ارتباط صمیمی‌تر و ارتباطی قلبی‌تر فراهم می‌کنند آنان زبانشان بسیار گویاست در حالی که زبان ما بسیار گنگ است.

***ارتباط مستقیم با پروردگار 

این کارشناس علوم قرآنی فواید دعای عرفه را برشمرد و افزود: «اهل بیت (ع)» در دعای عرفه به انواع استغفار، تسبیح و تکبیر خداوند می‌پردازد و این الفاظ و معانی را به قدری زیبا بیان می‌کنند که به دل انسان می‌نشیند و باعث ارتباط بسیار قوی انسان با خالق خود می‌شود.

وی تاکید کرد: اکنون که بیماری کرونا سبب شده است که حجاج نتوانند به بیت الله الحرام بروند بهتر است همه زیر آسمان خدا حضور یابیم و دعای عرفه بخوانیم و بدین ترتیب با خداوند ارتباط برقرار کرده و به استغفار از گناهان و خطا‌های خود بپردازیم.

***دعای عرفه سرمایه فرهنگی 

واعظ موسوی اهمیت دعای عرفه را مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: دعای‌عرفه سرمایه فرهنگی برای همه مسلمانان جهان و میراثی بزرگ برای تمام بشریت است نیایش در همه فرهنگ‌ها مورد توجه عموم بوده است به حدی که برخی از عرفای غربی همانند افرادی مانند آنه‌ماری شیمل آلمانی به ستایش دعای صحیفه سجادیه می‌پردازد. او یکی از افرادی است که جایگاه و ارزش این گونه ادعیه را می‌داند لذا باید بدانیم که دعا‌هایی همچون صحیفه سجادیه و یا دعای روز عرفه میراثی است ماندگار که توجه به آن و ثبتش در یونسکو به عنوان حقیقت از ارتباط انسان با خداوند بسیار قابل توجه و تدبر است.

***اسرار نهان 

وی پیرامون سرّ  نهفته در دعای عرفه  ابراز کرد: سرّ این فراز و نشیب آن است که خواسته های مادی، امور دنیوی محض نیست، بلکه در باطن آن ها مسائل معنوی و اخروی نیز نهفته است زیرا دشمن «سیدالشهداء(ع)» شخصی است که به دین مقدس اسلام در درجه نخست ضربه وارد می کند و در ادامه به سایر افراد ستم روا می دارد. 

این کارشناس علوم قرآنی در تبیین شرح دعای عرفه بیان کرد: به سخنان «سیدالشهداء(ع)» در دعای عرفه توجه کنید گاهی در او از خدا چیزی می طلبد و گاهی خود را در پایین ترین حد در نظر گرفته و مطلبی را بیان می‌فرماید، این فراز و نشیب در دعای عرفه مشهود است، «سیدالشهداء(ع)»  گاهی خواستار مقام احسان از خداست و گاهی مسائل جزئی دنیوی می طلبد.

واعظ موسوی برقراری ارتباط بین دعا با نسل جوان را مورد بررسی قرار داد و خاطرنشان کرد: جامعه امروز و نسل جوان نیازمند ارتباط قلبی با خداوند هستند لذا نیایش‌هایی مانند ادعای عرفه که سرشار از کرامت است سفره رنگینی از معنویات را به پیشروی بندگان خصوصاً جوانان باز می‌کند پس زمینه را برای رشد و معرفت باطنی افراد فراهم می‌کند.