دنیای دو قطبی دوران جنگ سرد و نیز نظم تک قطبی پس از آن شکست خورده است
پتر تاپیچکانوف بر این باور است که تغییرات بنیادینی در سیاست جهانی در حال روی دادن است. دنیای دو قطبی دوران جنگ سرد و نیز نظم تک قطبی پس از آن شکست خورده است و اکنون شاهد حرکت جدیدی به سوی مدل جدید و چند ملیتی_چند قطبی برای سازماندهی روابط بین‌المللی هستیم.
- با ترسیم نمودار تحول نگرش روسیۀ پساشوروی به ایران، جابه جایی‌هایی با شدت نوسان گسترده قابل مشاهده است که در یک سوی آن، ایران به مثابه «متحدی مطمئن و قابل اتکا در منطقه و جهان» و «متحدی در برابر دشمان مشترک» و در سوی دیگر به عنوان «تهدید جنوبی و به منزله ابزاری برای تنظیم روابط با غرب» مورد شناسایی قرار گرفته است.
یکی از جلوه‌های عملی این نوسان، در ارائه دو رای متفاوت و مهم در شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال ایران مشاهده می‌شود، مخالفت و وتوی قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت در ۲۶ فوریه ۲۰۱۸ و موافقت و رای به قطعنامه ضد ایرانی ۱۹۲۹ در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ است.
«ایران در هندسه سیاست خارجی روسیه» عنوان کتابی به قلم محمد شاد است که وی در این اثر کوشیده است تصویری منطبق با واقعیت، از نحوه سیاستگذاری خارجی روسیه در مقابل ایران و عناصر دخیل در شکل‌گیری این سیاست‌ها ارائه دهد. در نظر دارد هر روز برشی از این کتاب را با خوانندگان خود به اشتراک بگذارد.
یکی از جلوه‌های عملی این نوسان، در ارائه دو رای متفاوت و مهم در شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال ایران مشاهده می‌شود، مخالفت و وتوی قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت در ۲۶ فوریه ۲۰۱۸ و موافقت و رای به قطعنامه ضد ایرانی ۱۹۲۹ در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ است.
«ایران در هندسه سیاست خارجی روسیه» عنوان کتابی به قلم محمد شاد است که وی در این اثر کوشیده است تصویری منطبق با واقعیت، از نحوه سیاستگذاری خارجی روسیه در مقابل ایران و عناصر دخیل در شکل‌گیری این سیاست‌ها ارائه دهد. در نظر دارد هر روز برشی از این کتاب را با خوانندگان خود به اشتراک بگذارد.
پتر تاپیچکانوف
تاپیچکانوف، که دکترای خود را از دانشگاه دولتی روسیه در زمینه مطالعات آفریقایی و آسیایی احد کرده، متخصص مباحث هسته‌ای و عضو انجمن‌ها ونهاد‌های مختلف هسته‌ای در روسیه است. او در سال‌های ۲۰۰۳-۲۰۰۴ عضو ارتش روسیه بود و در سال‌های ۲۰۰۷-۲۰۰۸ جایزه حمایت تحصیلی ریاست جمهوری را کسب کرد.
تاپیچکانوف، که دکترای خود را از دانشگاه دولتی روسیه در زمینه مطالعات آفریقایی و آسیایی احد کرده، متخصص مباحث هسته‌ای و عضو انجمن‌ها ونهاد‌های مختلف هسته‌ای در روسیه است. او در سال‌های ۲۰۰۳-۲۰۰۴ عضو ارتش روسیه بود و در سال‌های ۲۰۰۷-۲۰۰۸ جایزه حمایت تحصیلی ریاست جمهوری را کسب کرد.
تاپیچکانوف در مقاله‌ای با عنوان «روسیه واقعاً در ایران چه می‌خواهد؟» به صورت خلاصه و تیتروار سناریو‌هایی را از نقش روسیه در فضای مذاکرات هسته‌ای ارائه داده و نتیجه گرفته است که علی رغم اختلافات عمیق موجود میان روسیه و غرب، این کشور در هیچ یک از مسائلی که غرب با آن‌ها مواجه است نقش مخرب نداشته و در موضوعاتی مانند مبحث هسته‌ای ایران، حتی نقش هماهنگ‌کننده و سازنده‌ای داشته است.
او با تبیین چهار فصل اشتراک پایه‌های اصلی این همراهی را برمی‌شمرد: ۱. روسیه به ایران دارای سلاح هسته‌ای تمایلی ندارد؛ ۲. روسیه از خطر‌های ایران هسته‌ای مطلع است؟ ۳. روسیه با مواجهه نظامی مخالف است که شامل حمله‌هوایی، موشکی سایبری می‌شود؛ و ۴. روسیه با افزایش تحریم‌های اقتصادی یکجانبه و چندجانبه علیه ایران مخالف است.
او بر این نظر است که برای حل پرونده هسته‌ای ایران باید میان ابعاد سیاسی این مسئله و ابعاد تکنولوژیک آن تفاوت قائل شد. تاپیچکانوف در مقاله‌ای در سال ۲۰۱۳ و در آستانه اولین دوره مذاکرات هسته‌ای استدلال می‌کند که برای رسیدن به دستاورد‌های هسته‌ای، باید گفتگو‌ها از سر گرفته شود و هدف اصلی، شفافیت کامل برنامه هسته‌ای ایران باشد.
اهداف بلندپروازانه‌ای که کشور‌های ۵+۱ برای این گفتگو‌ها در نظر گرفته‌اند. آن‌ها را به اهداف خود نمی‌رساند و در نهایت، به ایران اجازه می‌دهد که به کشوری که دارای سلاح هسته‌ای تبدیل شود.
این کارشناس بر این باور است که تغییرات بنیادینی در سیاست جهانی در حال روی دادن است. دنیای دو قطبی دوران جنگ سرد و نیز نظم تک قطبی پس از آن شکست خورده است و اکنون شاهد حرکت جدیدی به سوی مدل جدید و چند ملیتی_چند قطبی برای سازماندهی روابط بین‌المللی هستیم.
قدرت یکجانبه گرایانه ایالات متحده کاهش یافته و اتحادیه اروپا نیز ضعیف شده است؛ به طور کلی؛ ایالات متحده و غرب به طور فزاینده‌ای مسئولیت خود را برای یافتن راه‌حل‌هایی برای مشکلات در حال ظهور کاهش داده‌اند. او تأکید می‌کند که کشور‌هایی نظیر روسیه و ایران نقش مهمی در شکل‌گیری نظام نوین جهانی ایفا می‌کنند.
از نظر وی، بحران سوریه تأثیر قابل توجهی بر تغییر در محیط امنیت جهانی داشته است. همکاری روسیه و ایران می‌توانند از بحران جلوگیری کند. حل و فصل افغانستان مسئله مهم امنیتی جهانی است. ایجاد نظام امنیتی در منطقه و یا حتی در مقیاس جهانی، بدون حل و فصل مسائل افغانستان غیرممکن است.
همسایگان افغانستان از جمله روسیه و ایران، نقش مهمی در جلوگیری از فروپاشی این کشور و توقف رشد تهدیدات امنیتی منطقه‌ای و جهانی بازی خواهند کرد. او عنوان می‌کند که همکاری روسیه و ایران در خاورمیانه می‌تواند مبنایی برای همکاری استراتژیک دوجانبه داشته باشد؛ اما اگر همکاری‌ها بر پایه تنظیم روابط با غرب شکل گرفته باشند مبنای شکننده‌ای خواهند داشت.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *