دولت حمایت‌های تسهیلگرانه از گردشگری را افزایش دهد

محمد ثابت اقلیدی مدیرکل پیشین نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری درخصوص انتقادات فعالان حوزه گردشگری درباره کمبود‌ها و فقدان‌های مربوط به زیرساخت‌های این حوزه به میزان گفت: عرصه زیرساختی مربوط به امکاناتی است که یک مکان یا مقصد گردشگری باید از آن برخوردار باشد تا گردشگر بتواند با ایمنی و دسترسی سهل امکان سفر به آن مکان گردشگری را داشته باشد. امکاناتی مثل وضعیت حمل و نقل مناسب، جاده ایمن، خدمات فرودگاهی بهینه، زیرساخت‌های ریلی و منابع انرژی زیرساخت‌های اساسی در حوزه گردشگری محسوب می‌شوند. تامین و بهینه سازی این نوع امکانات موضوعی است که اتفاقا باید مورد توجه جدی قرار بگیرد. همانطور هم که از خود کلیدواژه زیرساخت بر می‌آید اول از همه باید همین امکانات ایجاد بشود تا بعد سرمایه گذار این اقبال را پیدا کند که تاسیسات گردشگری از جمله امکانات اقامتی و پذیرایی را سر و شکل بدهد. وقتی این اتفاق بیفتد گردشگر هم به راحتی خواهد توانست به مسافرت برود و در مقصد سفر مشکلی برای تامین نیازهایش نخواهد داشت.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا با توجه به اینکه کشور‌های موفق در زمینه گردشگری حجم بالایی از درآمدهایشان را مدیون وجود گردشگران خارجی هستند، در کشور ما این موضوع با بی اعتنایی مواجه است گفت: در موضوع گردشگر خارجی ما نیاز به این داریم که به محصولات گردشگری خودمان توجه کنیم. درواقع ما باید ببینیم چه محصولات و خدماتی را می‌توانیم به جامعه جهانی و بازار‌های هدف خودمان ارائه بدهیم که متقاضیان و علاقه‌مندان به آن محصول برای سفر به کشور ما مجاب بشوند. ما به واسطه ابنیه تاریخی و اماکن طبیعی جزو ده کشور برتر دنیا هستیم. یعنی ما برخوردار از یکی از ظرفیت‌های بالقوه‌ای در دنیا برای جذب گردشگران هستیم. البته طبق آخرین آمار پیش از شیوع کرونا ما نزدیک به سیصدهزار نفر از جامعه اروپایی در این بخش گردشگر داشتیم و در واقع اروپا و بخشی از قاره امریکا بازار دیرینه‌ای برای گردشگری ما محسوب می‌شود. اما درباره اینکه چرا کشور ما با ظرفیت‌های عمده‌ای که در این زمینه دارد آنطور که باید و شاید در زمینه جذب گردشگران خارجی موفق نبوده تصور می‌کنم نیازمند اقدام‌ها و فعالیت‌های متنوعی هستیم.

 

ثابت اقلیدی ادامه داد: برای این منظور ما اول باید بازار‌های هدف را بر اساس واقعیت‌های مبتنی بر پیشینه‌ها و قرابت‌های فرهنگی، زبان، همسایگی و همجواری اولویت بندی کنیم. من تصور می‌کنم لازم باشد تا ما در زمینه گردشگری اولویت را به کشور‌هایی بدهیم که دارای قرابت بیشتری با ما هستند و بیشترین حجم تبادل گردشگر را با ما دارند. ما در حوزه سلامت از کشور آذربایجان و کشور‌های حوزه خلیج فارس یا حتی از کشور‌های اروپایی گردشگر داریم. این یکی از مزیت‌های گردشگری ماست که یکی از دلایلش هم بدنه نظام درمانی کشورمان و وجود پزشکان حاذقی است که کشور ما از آن‌ها بهره‌مند است. در حوزه فرصت‌هایی که زیارت برای ما فراهم می‌کند هم باز ما همین وضعیت را داریم. جامعه ما به برکت وجود حرم مطهر امام رضا (ع) و حرم حضرت معصومه (س) همواره گردشگران قابل توجهی را از کشور‌های اسلامی داشته است. اما تقویت این ظرفیت‌ها نیازمند وجود فعالیت‌هایی در زمینه بازاریابی است.

 

 

وی خاطرنشان کرد: من تصور می‌کنم لازم است تا ما در نمایشگاه‌های گردشگری حضور فعالانه تری داشته باشیم و دولت هم باید برای حضور شرکت‌های گردشگری ایران در نمایشگاه‌های بین المللی حمایت‌های تسهیلگرانه را افزایش دهد. چون این نمایشگاه‌ها فرصت مناسبی است تا ما محصولات گردشگری کشورمان را به جامعه جهانی عرضه کنیم. البته در سال‌های اخیر ما شماری از کشور‌ها را به عنوان اولویت هایمان برای گردشگری شناسایی کرده ایم. اما تجربه نشان می‌دهد که ما وقت و انرژی زیادی را برای بعضی کشور‌ها صرف می‌کنیم، اما آن مطلوبیت‌هایی که مد نظر ما بوده عملیاتی نشده است. ما برای افزایش سهم بازار خودمان از کشور‌های اروپایی که هزینه کرد بالایی هم در کشور ما دارند باید تلاش کنیم، اما پیشنهاد من این است که ما علاوه بر این باید بر روی کشور‌های همسایه و پیرامونی هم بیشتر کار کنیم. مثلا ما روی کشوری مثل پاکستان از اساس هیچ کاری نکرده ایم. در صورتی که این کشور ظرفیتی دارد که می‌تواند به یکی از بازار‌های اصلی ما تبدیل شود.

 

ثابت اقلیدی افزود: کشور‌های حاشیه خلیج فارس هم همین وضعیت را دارند. یا کشور عراق که بخش عمده‌ای از بازار گردشگری ما را هم در حوزه زیارت و هم در حوزه سلامت تشکیل می‌دهد. ولی هنوز عراق جای کار زیادی دارد و آن طور که باید و شاید نتوانسته ایم روی بازار گردشگری این کشور تمرکز کنیم. البته بالا و پایین شدن ارزش پول ملی کشورمان هم بازار‌های هدف منطقه در زمینه گردشگری را در معرض تهدید قرار می‌دهد. به این معنا که وقتی ارزش ریال ما کاهش پیدا می‌کند کشورمان برای گردشگران کشور‌های پیرامونی جذاب‌تر می‌شود. چرا که هزینه کرد آن‌ها در کشورمان کاهش پیدا می‌کند. اما زمانی که ارزش پول ملی ما بالا می‌رود اقبال به ظرفیت‌های گردشگری ما از سوی آن‌ها کمتر می‌شود. یکی از تاثیرات عمده این موضوع هم به نحوه خدمات رسانی مربوط می‌شود. در حوزه سلامت تجربه ما بیانگر این است که واسطه‌ها چندان حرفه‌ای عمل نمی‌کنند و این باعث بروز مشکلاتی در زمینه گردشگری سلامت شده است. همین باعث می‌شود تا در مواقعی که ما درصدد رقابت با کشور‌های دیگری در زمینه گردشگری سلامت هستیم با افت گردشگران روبرو می‌شویم.