کشتی تئاتر بار دیگر به گل نشست/گروههای دانشجویی مستاصل‌تر از همیشه
- صبح روز شنبه ۱۲ تیرماه در پی شیوع موج پنجم ویروس کرونا و تغییر رنگ تهران از نارنجی به قرمز و برخی استان‌های دیگر، جامعه تئاتری با خبر بسته شدن مجموعه تئاتر شهر و سپس با خبر تعطیلی کلیه فعالیت‌‍های تئاتری تا نارنجی شدن وضعیت تهران مواجه شد.
با شروع همه‌گیری ویروس کرونا، سالن‌های تئاتر و سینما تاکنون چندین بار تعطیل شده‌اند و این تعطیلی هرچند در این مقطع برای آنان عادی شده اما آنان این بار امیدوار بودند با انجام واکسیناسیون، بتوانند به شرایط عادی نزدیک شوند و از این وضعیت بلاتکلیف رهایی پیدا کنند. این در حالی است که سینما‌ها نه تنها باز هستند که از چهارشنبه این هفته یا هفته آینده قرار است دو فیلم جدید هم به ویترین سالن‌ها اضافه شود.
طبق مصوبه پیشین ستاد ملی مبارزه کرونا مبنی بر اینکه هر زمان وضعیت شهری قرمز شود گروه مشاغل دو (سینما و تئاتر) به صورت خودکار تعطیل می‌شوند و تنها شهر‌های نارنجی می‌توانند به فعالیت نمایشی خود ادامه بدهند؛ بلافاصله سالن‌های تئاتری از تعطیلی نمایش‌ها خبر دادند، اما سینما از این قاعده مستثنا شد و دلیل آن هم تاکنون مشخص نشده است.
تعطیلی تئاتر در حالی رخ داده است که مشخص نیست تا کی ادامه پیدا خواهد کرد. قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی که خبر تعطیلی تئاتر را اعلام کرده بود درباره مدت زمان تعطیلی نمایش‌ها گفت: تجربه نشان داده تعطیلی‌های کرونا حداقل ۲ هفته‌ای هستند، ولی اینکه تعطیلی اخیر تا چه زمانی ادامه داشته باشد بسته به شرایط شهر تهران و دیگر شهر‌هایی است که وارد وضعیت قرمز کرونا شده‌اند. این تعطیلی برای همه سالن‌های تئاتر و گروههای نمایشی که آثارشان در حال اجرا یا تمرین بوده، شرایط سختی را ایجاد می‌کند.
در این بین با وضعیت قرمز کرونایی؛ جشنواره تئاتر دانشگاهی وضعیت خاص‌تری هم دارد. سرانجام بیست‌وسومین دوره از جشنواره تئاتر دانشگاهی بدون حضور مخاطب در حال برگزاری است که با این اوصاف بسیاری از گروههای تئاتری و بازیگران جشنواره بدون مخاطب را بی‌فایده می‌دانند.
تاکنون به دلیل پیک‌های مختلف کرونا برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی مدام به تعویق افتاده و در اکثر گروه‌ها به دلیل صرف هزینه‌های مالی و زمانی، تنش ایجاد شده بود. با وجود زحماتی که کشیده شد بی‌برنامگی در جشنواره باعث گلایه اکثر گروه‌ها شد. به عنوان مثال برخی از گروه‌ها سالنی را که برای اجرا می‌خواستند در اختیارشان قرار نگرفت و برخی دیگر هم فرصتی برای تمرین‌های خود نداشتند و در اجرا با مشکل روبرو شدند.
مهدی بختیاری کارگردان نمایش «ریچارد سوم» که در این دوره از جشنواره تئاتر دانشگاهی حضور دارد معتقد است: دبیر و دبیرخانه جشنواره تئاتر دانشگاهی زحمت کشیدند و نمی‌شود همه چیز را به گردن دبیرخانه جشنواره انداخت، ولی حداقل می‌شد اینگونه تصمیم گرفت که برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی تا زمان فروکش کردن موج جدید شیوع کرونا به تعویق انداخته شود. اگر قرار بود بدون مخاطب نمایش‌هایمان را روی صحنه ببریم این کار را نمی‌کردیم، زیرا اجرای من در مواجهه با مخاطب شکل می‌گیرد. شاید برخی آثار دیگر نیز ایده اجرای‌شان اینگونه باشد. جشنواره برای مخاطب برگزار می‌شود نه صرف جایزه گرفتن. حضور مخاطب به جشنواره معنا می‌دهد.
حسین کیانی، نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر در یادداشتی که به تازگی منتشر کرده خطاب به مسئولان فرهنگی می‌نویسد: شما می‌توانستید با واقع‌نگری و پیش‌بینی دقیق شرایط و ابعاد اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی هنرتئاتر نه تنها از آسیب‌ها جلوگیری کنید بلکه زمینه‌های ایجاد شغل و کسب حداقل درآمد و رفاه اجتماعی و اقتصادی را برای هنرمندان و دست‌اندرکاران هنرهای نمایشی فراهم کنید که نکردید. می‌توانستید در این مدت با همدلی و همکاری با هنرمندان تئاتر از خود نام نیکی به یادگار بگذارید که نگذاشتید.
*در هر صورت در روز‌های پایانی مسئولیت مدیران فعلی باید امیدوار به مسئولان جدید فرهنگی ماند و دید برای رهایی گروههای نمایشی از این وضعیت و پس از نزدیک به دو سال درگیری با شرایط کرونایی، شرایط ناپایدار و نابسمان آن‌ها چه تدابیری اندیشیده خواهد شد.