مهمترین اعمال شب اول ماه «ذی‌الحجه»/اهمیت روزه و توبه در این ماه
محمد حسین مبارکی در گفت‌وگو با پیرامون اهمیت ماه ذی الحجه گفت: ماه ذی الحجه ماه ولایت است در عین حال ماه عرفان و حکمت محسوب می‌شود،اهم در این ماه «پبامبر اکرم (ص)»، «امیرالمومنین (ع)» را به عنوان ولی و امام به مردم معرفی کردند.
وی در همین راستا ادمه داد: ماهی که حضرت «موسی (ع)» میقاتش پایان یافت و با الواح به نزد قوم خود و بردارش که جانشین ایشان محسوب می‌شد بازگشت، در روایت‌های مختلف از «نبی اکرم (ص)» در مورد جایگاه «امیرالمومنین (ع)» تاکید شده و همواره «امیرالمومنین (ع)» را به عنوان امام و ولی بعد از خود به مسلمانان معرفی کرده است و ایشان را همانند هارون برای حضرت «موسی (ع)» توصیف کرده است.
مبارکی در مورد ماه ذی الحجه اظهار کرد: ماه ذی الحجه آخرین ماه در تقویم هجری قمری و از ماه‌های شریف و برجسته سال است و از آن جا که مناسک حج در آن انجام می‌شود ذی‌الحجه نام گرفته است. این ماه جزو ماه‌های حرام همچون ذی‌القعده، محرم و رجب است که احترام خاصی دارند،در آیه ۲۱۷ سوره بقره، نیز پیرامون این مهم تاکید شده و آمده است: «یَسْأَلُونَکَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرَامِ قِتَالٍ فِیهِ ۖ قُلْ قِتَالٌ فِیهِ کَبِیرٌ ۖ وَصَدٌّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَکُفْرٌ بِهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَإِخْرَاجُ أَهْلِهِ مِنْهُ أَکْبَرُ عِنْدَ اللَّهِ ۚ وَالْفِتْنَةُ أَکْبَرُ مِنَ الْقَتْلِ ۗ وَلَا یَزَالُونَ یُقَاتِلُونَکُمْ حَتَّىٰ یَرُدُّوکُمْ عَنْ دِینِکُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا ۚ وَمَنْ یَرْتَدِدْ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَیَمُتْ وَهُوَ کَافِرٌ فَأُولَٰئِکَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ ۖ وَأُولَٰئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ،ای پیغمبر از تو راجع به جنگ در ماه حرام سؤال کنند، بگو: گناهی است بزرگ، ولی بازداشتن خلق از راه خدا و کفر به خدا و پایمال کردن حرمت حرم خدا و بیرون کردن اهل حرم از آن که مشرکان مرتکب شدند نزد خدا بسیار گناه بزرگتری است و فتنه‌گری، فساد انگیزتر از قتل است؛ و کافران پیوسته با شما مسلمین کارزار کنند تا آنکه اگر بتوانند شما را از دین خود برگردانند، و هر کس از شما از دین خود برگردد و به حال کفر باشد تا بمیرد چنین اشخاصی اعمالشان در دنیا و آخرت ضایع و باطل گردیده، و آنان اهل جهنّمند و در آن همیشه معذّب خواهند بود.»
وی در همین راستا ابراز کرد: در بعضی از روایات آمده است، شب‌های دهگانه‌ای که قرآن در سوره «وَالفجرِ وَ لَیالٍ عَشر» به آن سوگند یاد کرده، شب‌های دهه اوّل ماه ذی الحجه است. خداوند در سوره حج آیه ۲۸ بیان فرمود: «لِیَشْهَدُوا مَنَافِعَ لَهُمْ وَیَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ فِی أَیَّامٍ مَعْلُومَاتٍ عَلَىٰ مَا رَزَقَهُمْ مِنْ بَهِیمَةِ الْأَنْعَامِ ۖ فَکُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِیرَ؛ تا در آنجا بر سر منافع دنیوی و اخروی بسیارخود حضور یابند و نام خدا را در ایامی معین یاد کنند که آن‌ها را از حیوانات بهائم یعنی شتر و گاو و گوسفند روزی داده است. پس از آن تناول کرده و فقیران بیچاره را نیز از قربانی‌ها طعام دهید»، در این آیه ضمن بیان فریضه حج، سخن از رویکرد مومنان به میان آمده و به آنان در مورد یاد خدا تذکراتی داده شده است که نشان دهنده عظمت روز‌ها و شب‌های این دهه دارد.
این کارشناس علوم قرآنی پیرامون دهه نخست ماه ذی الحجه ابراز کرد: دهه نخست این ماه از ایام معروف سال و روز‌های ویژه حج و زیارت خانه خدا است، عید قربان، عید غدیر، ماجرای مباهله و بسیاری از رویداد‌ها و مناسبت‌های مهم دینی و مذهبی در این ماه قرار گرفته‌اند.
مبارکی به اعمال ماه ذی الحجه اشاره و تصریح کرد: روزه گرفتن در ایام ماه ذی الحجه بسیار مورد تاکید قرار دارد، زیرا روزه فضیلت فراوان با خود به همراه دارد. در روایتی از «امام موسی بن جعفر (ع)» نقل شده است که هر کس روز اوّل ماه ذی الحجّه را روزه بگیرد، خداوند برای وی پاداش عظیمی را می‌نویسد.
مبارکی پیرامون خواندن نماز حضرت «فاطمه زهرا (س)» ابراز کرد: روایات نشان می‌دهد اعمال ماه ذی الحجه ارزنده و پر فضیلت است و همواره به مومنان تاکید شده تا دعا و مستحبات این ماه را در نظر داشته باشند یکی از این مستحبات نماز حضرت «فاطمه زهرا (ع)» است، این نماز چهار رکعتی است که در هر دو رکعت به یک سلام همچنین در هر رکعت، یک مرتبه سوره حمد و پنجاه مرتبه سوره قل هو الله خوانده می‌شود و سپس بعد از سلام تسبیح حضرت «فاطمه (س)» را بخواند، سپس این دعا را قرائت کند: «سُبْحانَ ذِی الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنیفِ، سُبْحانَ ذِی الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظیمِ، سُبْحانَ ذِی الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْقَدیمِ، سُبْحانَ مَنْ یَری اَ ثَرَ النَّمْلَةِ فِی الصَّفا، سُبْحانَ مَنْ یَری وَقْعَ الطَّیْرِ فِی الْهَوآءِ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ هکَذا وَلا هَکَذا غَیْرُهُ».
وی به نماز ماه ذی الحجة پرداخت و بیان کرد: نمازی دو رکعتی برای ماه ذی الحجة سفارش شده است که در زمان نیم ساعت قبل از ظهر به جا آورده می‌شود که در هر رکعت، یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره قل هو الله و ده مرتبه آیة الکرسی و ده مرتبه سوره إنّا أنزلناه باید خوانده شود، همچنین نماز دیگری برای این ماه در نظر گرفته شده در این نماز در هر رکعت سوره حمد و سوره توحید را می‌خوانند، سپس این آیه را بخواند: «وَ وَاعَدْنَا مُوسَی ثَلاَثِینَ لَیْلَةً وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً وَ قَالَ مُوسَی لأَخِیهِ هَارُونَ اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَ أَصْلِحْ وَلاَ تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ؛ اگر چنین کنی، در ثواب حاجیان، و اعمال حجّ آن‌ها شریک می‌شوی».
این کارشناس علوم قرآنی به ذکر‌های دهه اول ماه ذی الحجه پرداخت و افزود: در روایاتی بیان شده «امام باقر (ع)» فرمودند:خداوند پنج دعا را بوسیله جبرئیل برای حضرت «عیسی (ع)» هدیه فرستاد، تا در ایّام این دهه، آن‌ها را بخواند: «اَشْهَدُ اَنْ لااِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدیرٌ»، «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لاشَریکَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً، لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً»، «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، اَحَداً صَمَداً، لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ، وَلَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ»، «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ، وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ، لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُ، یُحْیی وَیُمیتُ، وَهُوَ حَیٌّ لا یَمُوتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدیرٌ»، «حَسْبِیَ اللهُ وَکَفی، سَمِعَ اللهُ لِمَنْ دَعا، لَیْسَ وَرآءَ اللهِ مُنْتَهی، اَشْهَدُللهِِ بِما دَعا، وَاَنَّهُ بَریءٌ مِمَّنْ تَبَرَّءَ، وَاَنَّ لِلّهِ الاْخِرَةَ وَالاُْولی».
مبارکی به سایر اعمال ماه ذی الحجه اشاره و خاطرنشان کرد: توبه در ماه ذی الحجه خصوصا در دهه ابتدایی بسیار فضیلت دارد و در روایت‌ها بیان شده مورد قبول درگاه حق تعالی قرار می‌گیرد، همچنین خواندن زیارت عاشورا و زمزمه دعای «اللَّهُمَّ یَا شَاهِدَ کُلِّ نَجْوَى» در شب اول این ماه خوانده شود.