تقویم تاریخ؛ از آغاز سفر امام رضا (ع) به ایران تا روز قلم

_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (دوشنبه چهاردهم  تیر سال ۱۴۰۰) به شرح زیر است:

۱۲۴۲ سال پیش، در روز بیست و چهارم ذیقعده سال ۲۰۰ هجری قمری امام رضا (ع) سفر خود را از مدینه به مرو - در شمال شرقی ایران قدیم - آغاز کرد.

 

این سفر با اجبار و فشار مأمون، هفتمین خلیفه عباسی و با هدف تحت نظر نگه داشتن امام رضا (ع) انجام شد. مامون در مرو به آن حضرت پیشنهاد کرد که ولایتعهدی او را بپذیرد. وی با این کار قصد داشت خود را دوستدار اهل بیت پیامبر نشان دهد. ولی امام رضا (ع) در فرصت‌های مختلف نشان داد که نه تنها همکاری با حکومت بنی عباس را نمی‌پذیرد، بلکه آن را حکومتی خودکامه و نامشروع می‌داند؛ لذا ایشان در مورد مظالم و انحرافات حکومت مامون به افشاگری پرداخت. سرانجام مامون نتوانست شخصیت برجسته علمی و معنوی امام رضا (ع)  و نفوذ گسترده ایشان را در توده‌های مردم تحمل کند و آن امام بزرگوار را در سال ۲۰۳ ه. ق. با زهر به شهادت رساند.

 

 

۱۱۳۳ سال پیش، بنا به روایت‌های تاریخی، در روز بیست و چهارم ذیقعده سال ۳۰۹ هجری قمری «حسین بن منصور حلاج» صوفی و شاعر ایرانی، اعدام شد.

 

وی در سال ۲۴۴ ق در شهر بیضا در جنوب ایران متولد شد و آموزش علوم دینی را آغاز و تا دوازده سالگی قرآن را حفظ کرد.  حلاج از سنین نوجوانی راه و رسم صوفی گری در پیش گرفت و در شوشتر در ایران و بصره و بغداد در عراق، اساتیدی را برگزید که هر کدام پس از چندی بنا به دلایلی وی را طرد کردند. با این حال وی عبادات و سیر و سلوک صوفیانه را ادامه داد و به برخی کشور‌ها و مناطق، چون ایران، ماوراءالنهر، هندوستان و حتی چین برای دعوت مردم به کیش خود مسافرت کرد. حلاج در حدود سال ۲۹۰. ق برای سومین بار به حج رفت و در بازگشت سخنانی بر زبان راند که به عقیده برخی علما و حتی صوفیان، نادرست و کفرگویی به حساب می‌آمد. با افزایش هواداران حلاج و ایجاد آشوب در بغداد علیه عباسیان، وی تحت تعقیب قرار گرفت و چند بار محاکمه و زندان شد. اما در آخرین محاکمه، که بیشتر رنگ سیاسی داشت، وی تکفیر و محکوم به اعدام شد. حلاج از جمله شخصیت‌های تاریخی است که مخالفان و موافقان بسیاری دارد.

 

۲۱۰ سال پیش در چنین روزی، پنجم ژوئیه سال ۱۸۱۱ میلادی کشور ونزوئلا استقلال خود را اعلام کرد و به همین مناسبت پنجم ژوئیه به عنوان روز استقلال ونزوئلا نام گذاری شد.

 

ونزوئلا از اوائل قرن شانزدهم میلادی به مدت سه قرن تحت سلطه استعمار اسپانیا بود و دراین مدت صدمات فراوانی به مردم بومی این سرزمین وارد شد، بطوریکه ده‌ها هزار سرخپوست نابود و هزاران اسپانیولی با ورود به این کشور، جایگزین آنان شدند. از اوائل قرن نوزدهم میلادی، مبارزات استقلال طلبانه مردم ونزوئلا تحت رهبری فرانسیسکو میراندا آغاز شد. میراندا در سال ۱۸۰۶ میلادی اولین تلاش خود را برای آزادسازی کشورش به عمل آورد، اما با شکست مواجه شد. وی در سال‌های بعد همراه با سیمون بولیوار، آزادیخواه معروف آمریکای جنوبی، مبارزاتش را ادامه داد و در سال ۱۸۱۱ میلادی، نیرو‌های اسپانیایی را شکست داد و استقلال ونزوئلا را اعلام کرد. ونزوئلا با مساحت ۹۱۲۰۵۰ کیلومترمربع در شمال غربی آمریکای جنوبی و در ساحل اقیانوس آرام واقع شده و با کشور‌های کلمبیا، برزیل و گویان هم مرز است. این کشور یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر نفت در منطقه آمریکایی جنوبی و جهان است.

 

 

۱۸۸ سال پیش در چنین روز پنجم ژوئیه سال ۱۸۳۳ میلادی ژوزف نی‏پس مخترع دوربین عکاسی درگذشت. نخستین بار یک دانشمند فرانسوی به نام ژوزف نیسفور نیپس (joseph Nicephore Niepce) در سال ۱۸۲۶ میلادی موفق به ثبت اولین عکس تاریخ شد.

 

او با قرار دادن یک صفحه فلزی قیر اندود در یک جعبه تاریک از جلوی پنجره تصویرپشت بام را ثبت کرد در آن زمان صفحه عکس به مدت ۸ ساعت تحت تابش نور آفتاب قرار داشت.

 

۵۹ سال پیش در چنین روزی، پنجم ژوئیه سال ۱۹۶۲ میلادی مردم الجزایر پس از سال‌ها مبارزه با اشغالگران فرانسوی به استقلال دست یافتند.

 

فرانسه در سال ۱۸۳۰ با لشکر کشی به الجزایر این کشور را تحت استعمار خود در آورد. در طول ۱۳۰ سال استعمار الجزایر جنبش‌های استقلال طلبانه متعددی در این کشور ایجاد و توسط فرانسه به شکل خونینی سرکوب شد و رهبران آن شهید شدند. پس از پایان جنگ جهانی دوم، جنبش استقلال طلبانه الجزایر شدت یافت و چندی بعد با روی کارآمدن ژنرال دوگل در فرانسه، به الجزایر خودمختاری داده شد. اما مبارزان الجزایری که خواهان استقلال کامل میهن خود بودند، جهاد علیه استعمارگران را ادامه دادند تا آنکه در سال ۱۹۶۲ میلادی، ژنرال دوگل تحت تاثیر فشار افکار عمومی جهانی و مردم فرانسه و مبارزات آزادیخواهان الجزایری استقلال این کشور را به رسمیت شناخت. از آن پس نظام حکومتی الجزایر، جمهوری شد و احمد بن بلا به عنوان اولین رئیس جمهوری این کشور تعیین گردید.

 

 

در تقویم ایرانی روز ۱۴ تیر به عنوان روز قلم نامگذاری شده است.

 

«قلم»، حافظ علوم و دانش‌ها، پاسدار افکار اندیشمندان، حلقه اتصال فکری عالمان و پُل ارتباطی گذشته و آینده بشر بوده، و حتی ارتباط آسمان و زمین نیز از راه لوح و قلم به دست آمد. «قلم»، انسان‌هایی را که از نظر زمان و مکان جدا از هم زندگی می‌کنند، پیوند می‌دهد؛ گویی همه متفکران بشر را در تمام طول تاریخ و در تمام نقاط زمین، در یک کتاب خانه بزرگ جمع می‌بینی! در این کتاب خانه، سخنان آسمانی و زمینی جمع است، از سقراط گرفته تا ابن‌سینا و معاصرانمان. از قرآن و نهج البلاغه تا اَوسْتا و انجیل. همه و همه هستند. «قلم»، رازدار بشر و خزانه دار دانش‌ها و جمع آوری کننده تجربه‌های قرن‌ها و دوران‌هاست و اگر قرآن به آن سوگند یاد می‌کند، به همین دلیل است؛ زیرا همیشه، سوگند به امری بسیار پرارزش و محترم یاد می‌شود.