اولین کسی که هنر متعهد و غیر متعهد را بیان کرد شهید بهشتی بود
- طبق اعلام روابط عمومی حوزه هنری، کتاب نمایشنامه «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» به قلم نصرالله قادری عصر امروز دوشنبه ۷ تیرماه همزمان با سالروز شهادت آیت‌الله بهشتی و ۷۲ یار با وفایش در فرهنگسرای سرچشمه، محل حادثه بمب‌گذاری حزب جمهوری اسلامی توسط منافقین، رونمایی شد.
نمایشنامه «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» که به گفته نویسنده اثر سال‌ها نگارشش، چه به لحاظ تحقیقاتی و نگارش و چه به لحاظ حمایت مادی و معنویِ نهادی و سازمانی به درازا کشید، سرانجام با یاری مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری چاپ و منتشر شد. اثر پیش رو که روایتی از زندگی شخصی و انقلابی شهید بهشتی است طی آئینی با حضور جمعی از مدیران، هنرمندان و صاحب‌نظران هنر‌های نمایشی رونمایی شد. قادر آشنا مدیر کل هنر‌های نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کوروش زارعی مدیر مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری و محمدمهدی دادمان رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی از جمله مهمانان این برنامه بودند.
آئین نکوداشت شهدای هفتم تیر با اجرای یک نمایشنامه‌خوانی کوتاه کار خود را آغاز کرد.
با هدف ارائه باور‌ها و نگرش‌های استاد شهید، زبان هنر «نمایش» را انتخاب کردیم
پیش از این اجرا کوروش زارعی ضمن توضیحاتی در خصوص نمایشنامه‌خوانی اجرا شده و کتاب نمایشنامه «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» گفت: شهید مظلوم بهشتی گفتار زیبایی با این مضمون دارند که «اسلام زیباست و هنر برای بیان زیبایی، چرا دشمنان خدا از این حربه استفاده می‌کنند، ولی دوستان خدا برای ارائه مفاهیم اسلام از زبان هنر استفاده نمی‌کنند»، که ما هم در مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری با هدف ارائه باور‌ها و نگرش‌های استاد شهید، زبان هنر «نمایش» را انتخاب کردیم.
وی با بیان اینکه این نمایشنامه در واقع سوگنامه شهید بزرگوار آیت‌الله بهشتی است، افزود: این اثر با قلم آقای نصرالله قادری، از نمایشنامه‌نویسان و کارگردان‌های مطرح تئاتر کشور روایت می‌شود.
مدیر مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری در ادامه افزود: این نمایشنامه در خصوص حادثه تروریستی سرچشمه و همچنین زندگی و شخصیت شهید بهشتی است که تمام وقایعی که در نمایشنامه روایت می‌شوند مستند به کتاب‌هایی است که درباره ایشان نوشته شده و یا برگرفته از اسنادی است که در رابطه با حادثه تروریستی سرچشمه وجود دارد.
شهید بهشتی طراح اصلی ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران است
قادر آشنا مدیر کل هنر‌های نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این مراسم گفت: زمانی که در جهاد دانشگاهی بودم تمامی سخنرانی‌های شهید بهشتی را گوش کردم. به همین دلیل هم این شهید را به خوبی شناخته و فهمیده‌ام.
آشنا ادامه داد: با اینکه به دلیل دیدار‌های گوناگون با هنرمندان و گروه‌های نمایشی کشور بسیار خسته بودم، اما بخاطر تولید این اثر زیبا و انتشار آن در قالب کتاب خود را به مراسم رساندم.
آشنا افزود: شهید بهشتی بر اساس تعریف سیاسی امام خمینی (ره) از اسلام، ساختاری را طراحی می‌کند که در نظام‌های سیاسی موجود دنیا بی‌همتا است، چرا که بدیل آن را نداریم. شهید بهشتی توانست ساختار جدیدی را ارائه کند که می‌توان وی را طراح اصلی ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران دانست.
مدیر کل هنر‌های نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه شهید بهشتی را در شجاعت بی‌همتا توصیف کرد و افزود: همواره در پی دلایل شجاعت‌های شهید بهشتی بودم تا اینکه در کتاب «شرح اسم: زندگی‌نامه آیت‌الله سیدعلی حسینی‌خامنه‌ای (۱۳۱۸-۱۳۵۷)» خاطره‌ای در مورد شهید بهشتی خواندم. خاطره شگفت‌آور و فوق‌العاده بود که شجاعت وی را تمام و کمال به نمایش می‌گذارد.
آشنا در مورد نگاه هنری شهید بهشتی گفت: اولین کسی که در نظام جمهوری اسلامی ایران هنر متعهد و هنر غیر متعهد را بیان کرد، شهید بهشتی بود.
وی ادامه داد: اگر جای قادری بودم نام دیگری برای این اثر به جای «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» انتخاب می‌کردم، چرا که دیگر شهید بهشتی «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» نیست و مظلوم‌تر از او هم در جمهوری اسلامی امروز وجود دارد. برای درک بهتر این حرف پیشنهاد می‌کنم کتاب «علی از زبان علی» را بخوانید.
آشنا در پایان گفت: از برپایی این مراسم ارزشمند و تولید و انتشار چنین نمایشنامه خوبی لذت بردم و از همه شما قدردانی می‌کنم.
داستان نمایش از زبان ۳ زن روایت می‌شود
نصرالله قادری نویسنده نمایشنامه «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» با حضور در مراسم رونمایی از تازه‌ترین اثر خود گفت: نگارش و تحقیقات این اثر از ۱۲سال پیش آغاز شد و داستان دراماتیک نمایشنامه «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» را هفت‌سال پیش نوشتم و قرار بود این نمایشنامه نوشته شود تا در همان ایام در یک فضای میدانی به اجرا درآید، اما متاسفانه امکانات اجرای اثر فراهم نشد.
وی افزود: چهار سال پیش بار دیگر تصمیم گرفتم که مقدماتی را فراهم کنم تا این اثر به اجرا دربیاید، اما باز هم بنا به دلایلی این اتفاق صورت نگرفت تا اینکه آقای کوروش زارعی، مدیر مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری خواستند تا من این طرح را برای حوزه بنویسم. این نمایشنامه از لحظه تولد تا شهادت شهید بهشتی را شامل می‌شود و در حقیقت مستندی است که بخش عمده آن را تخیل من آفریده و در هفت پرده نوشته شده است.
قادری افزود: برای نگارش نمایشنامه «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» براساس تئوری سام اسماعیلی از سه شیوه «لیریک»، «اپیک» و «دراماتیک» استفاده کردم که بتوانم تمام زوایای زندگی این شهید مظلوم را به تصویر بکشم.
وی با بیان اینکه «محمدرضا کلاهی» که به نام «علی معتمد» نیز شناخته می‌شود، عضو گروهک منافقین و طراح اصلی حادثه تروریستی ۷تیرماه ۱۳۶۰ است، گفت: داستان نمایش از زبان ۳ زن یعنی همسر کلاهی، مادر شهید بهشتی و همسر شهید بهشتی روایت می‌شود. تمام وقایعی که در نمایشنامه روایت می‌شوند مستند به زندگی شهید بهشتی و کتاب‌هایی است که درباره ایشان نوشته شده است و همچنین برگرفته از اسنادی است که در رابطه با حادثه تروریستی سرچشمه وجود دارد.
این استاد هنر‌های نمایشی ادامه داد: در این نمایشنامه برای شهید بهشتی از واژه «آخوند» استفاده کردم و روی این واژه تاکید ویژه‌ای دارم چرا که برای من بالاترین مقام در جهان اسلام آخوند است. از این منظر این سومین آخوندی است که من سراغ به تصویرکشیدن سیره و شخصیتش رفته‌ام. زندگی آن دوتای دیگر را به قالب رمان درآوردم و این یکی را در قالب نمایشنامه به تصویر کشیدم. یکی از آن‌ها رضا سنگی، خطاط برجسته ایرانی است که در انفجار وحشیانه نماز جمعه نجف شهید شد و دیگری زندگی شهید شاه‌آبادی است که در جزیره مجنون به آرزوی خود رسید و به مقام شهادت نائل آمد.
وی ادامه داد: متاسفانه در ریشه پنهان هنر ما، حزبی حاکمیت دارد که مستاجر خانه دایی‌یوسف است و به هر طریق ممکن بنیان نمایشنامه‌های مذهبی را می‌زند یا نمایشنامه‌هایی را می‌پذیرد که به منزله دفاع بد از حقیقت خوب هستند. آنچنان این تفکر و پیروان آن در فضای امروز تئاتر جا افتاده که کوچک‌ترین انتقادی به آن‌ها هم مساوی با تشویش اذهان عمومی است و هرگز کسی به این امر رسیدگی نمی‌کند که چرا باید مثلا برای یک طرح مذهبی، اینقدر کم بنویسند؟ آیا واقعا عنادی با این مساله وجود دارد؟ اگر شما پژوهشی در زمینه کمتر اجراشدن آثار مذهبی در حوزه تئاتر انجام دهید، خواهید دید که مقصر این مساله به هیچ‌وجه نمایشنامه‌نویسان نیستند بلکه قصور در این زمینه به خاطر متولیان امر است که این حوزه اساسا مساله و دغدغه آن‌ها نیست. مگر زمانی که سوژه‌های مذهبی مثلا زندگی یک شهید، یک جانباز یا یک آزاده برای آن‌ها برد تبلیغاتی داشته باشد و بتوانند از آن استفاده شخصی کنند. در غیر این صورت پرداختن به مسائل این‌چنینی باب‌طبع این کسانی که از آن‌ها تعبیر به مستاجران خانه دایی‌یوسف کردم، نیست چرا که مضامین این‌چنینی در تئاتر بنیان اندیشه همین آدم‌ها را هدف می‌گیرد.
قادری در مورد اجرای این نمایش و ملزومات آن گفت: این اثر یک نمایش چندرسانه‌ای است و به تالار خاصی مثل تالار وحدت احتیاج دارد. اگر جایی باشد که امکانات لازم برای اجرای این اثر را در اختیارم قرار دهد و قصد مثله‌کردن کار را هم نداشته باشم، حتما علاقه‌مند اجرا شدن این اثر هستم.
نصرالله قادری نویسنده این نمایشنامه پس از سخنان خود بخشی از نمایشنامه که مربوط به همسر شهید یعنی خانم «عزت‌الشریعه مدرس مطلق» است را نمایشنامه‌خوانی کرد.
گفتنی است، هفتم تیر ۱۳۶۰ یادآور حادثه تلخ بمب‌گذاری در دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی ایران است که منجر به شهادت هفتاد و دو تن از اعضای این حزب شد. از جمله مهم‌ترین شهدای این حادثه آیت‌الله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی رئیس دیوان عالی کشور و دبیرکل حزب بود. به همین منظور مرکز هنر‌های نمایشی حوزه هنری با همکاری انتشارات سوره مهر، نمایشنامه «تنهاترین مظلوم، مظلوم‌ترین تنها» به قلم نصرالله قادری با موضوع شهید بهشتی را تولید و کتاب آن را منتشر کرده است.
انتهای پیام/