وقتی تئاتر از سینما پیشی گرفت/آیا استقبال از تئاتر ادامه پیدا میکند؟
- با شروع قرنطینه سراسری در کشور در پی شیوع ویروس کرونا که همزمان باعث تعطیلی سینما و تئاتر شد عملا ارتباط تماشاگران با این دو هنر به شکل فیزیکی به طور کلی قطع شد. بسیاری از تحلیلگران در پی ادامهدار شدن وضعیت و باز و بسته شدنهای پیاپی بر این نظر بودند و هستند که این دو هنر در حال مرگ تدریجی هستند و سالهای زیادی برای جان گرفتن آنها وقت لازم است.
این در حالی است که پیش از شیوع کرونا سینما و تئاتر در وضعیت مناسبی قرار نداشتند. در نگاهی کلی و در زمان پیشاکرونا حال و روز سینما از تئاتر از بسیاری جهات بهتر بود. یکی به جهت وضعیت دستمزدها و دیگری فعال بودن تقریبا همیشگی اکثر عوامل فیلمها و پولهای بیحساب و کتابی که گاها سر و صدای زیادی هم ایجاد میکرد.
اما گیشه تئاتر قبل از کرونا هم با بحران روبهرو بود و پس از آن این بحران به شکلی بسیار جدی خودش را نشان داد. برخی از کارگردانان و بازیگرانی که محل درآمدی جز از تئاتر نداشتند عطای این هنر را به لقایش بخشیدند و تا اطلاع ثانوی فعالیتی نخواهند داشت. جدای از آسیب مالی به عوامل تئاتری بحث به محاق رفتن آن برای همیشه داغ شد و گمانهزنیها بر اساس مسائل اقتصادی، سالنهای نامناسب و ... بر این بود که این هنر نفسهای آخر خود را میکشد.
اکنون که چند هفتهای از بازگشایی سالنها گذشته؛ آمار و ارقام نشان میدهد که میزان استقبال از بعضی تئاترهای روی صحنه بالا است و برای پاسخگویی به علاقهمندان دو نوبت اجرا در روز دارند. این در حالی است که بعضا این تئاترها بازتولید تئاترهای قبل از کرونا هستند و این مهم نشانگر آن است که همیشه گمانهزنیها و کارشناسیها درست از آب در نمیآید و میتوان با مدریت درست و کارآمد از این ظرفیت به نفع عوامل آسیبدیده و در نهایت به نفع فرهنگ کشور استفاده مطلوبی کرد.
بدیهی است دلیل این میزان استقبال در وضعیتی که هنوز واکسیناسیون سراسری به وضع مناسبی نرسیده و سالنهای تئاتری از نظر تهویهای در وضعيت مطلوبی نیستند از اهمیت بالایی برخوردار است و تحلیلگران باید به آن توجه ویژهای داشته باشند.
حال که کرونا به بخشی از زندگی اجتماعی ما تبدیل شده است مدیران تئاتری باید خود را با این وضعیت جدید و البته پس از یک سال و نیم مطابقت دهند و بر ضرورت پایداری و بهتر کردن شرایط واقف شوند. بازیگران تئاتر در صحنه و بدون ماسک زدن مجبور به ایفای نقش خود هستند و یکی از کارهای ضروری مدیران تئاتری میتواند اولویت قرار دادن واكسيناسيون همه عوامل تئاتری باشد تا لااقل پس از یک سال و نیم خانهنشینی بتوانند با خیال راحتتری به هنر مورد علاقه خود بپردازند.
افتاد.
وضعیت بد معیشتی بازیگران و عوامل تئاتری در یک سال و نیم گذشته همواره رسانهای شده است. فرزین محدث یکی از بازیگران فعال گروههای تئاتری که پیش از کرونا هم مشغول فعالیت در این زمینه بود معتقد است مدیران فرهنگی میتوانستند از برگزاری جشنواره صرف نظر و به وضع معیشتی عوامل تئاتری در بحران کرونا کمک کنند. به گفته او این وظیفهای است که هر مدیر فرهنگی در هر کشوری موظف به انجام آن است.
وی در مصاحبهای با میزان وضعیت تئاتر را در مقایسه با سینما بهتر میداند و معتقد است: با باز و بسته شدنهای متوالی تئاتر مخاطبان خودش را از دست داد. با این حال وضعیت کلی تئاتر به نظرم بهتر از سینما است و در این شرایط سالنهای نمایش تئاتری که با ظرفیت ۵۰ درصدی کار میکنند پر میشوند. اما در کل تئاتر همیشه وضعیت نامناسبی داشته به این خاطر که مدیران در طول سالها هیچگونه حمایتی از عوامل و بچههای تئاتر نکردهاند. مثلا سال گذشته و در زمان شیوع کرونا جشنواره تئاتر فجر برگزار شد در حالی که بسیاری از کارگردانان و بازیگران تئاتر در وضعیت معیشتی خیلی بدی بودند و بیکار بودند و بیمه هم نداشتند. اگر یک سال جشنواره فجر برگزار نشود و در عوض هزینه آن به قشر آسیب دیده تئاتری که فقط از طریق تئاتر کسب درآمد میکنند اهدا شود اتفاقات خوبی خواهد
این میزان استقبال تنها در صورت مدیریت درست و برنامهریزی میتواند ادامه پیدا کند و الا سرنوشت تئاتر هم سرنوشتی همانند سینما پیدا خواهد کرد. البته گفتنی است در کل تئاتر به نسبت سینما از میزان استقبال بهتری برخوردار است و تا رسیدن به جایگاه مناسب راه زیادی در پیش دارد.