تقویم تاریخ؛ از تاسیس اولین پارلمان در جهان تا کشته شدن میشل عفلق

_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (چهارشنبه دوم تیر سال ۱۴۰۰) به شرح زیر است:

 

۱۱۰۱ سال پیش در چنین روزی ۲۳ ژوئن سال ۹۲۰ میلادی اولین پارلمان جهان در ایسلند تاسیس شد.

 

این مجلس که نمایندگان آن توسط مردم و به وسیله رای‏ گیری انتخاب شده بودند وظیفه داشت که به دولت، کمک فکری دهد. در حقیقت می‏ توان گفت اولین مجلس دنیا، تنها سمت مشورتی با دولت داشت و دارای اختیارات خاصی نبود. پس از پارلمان ایسلند، قدیمی‏‌ترین پارلمان جهان به شکل کنونی که دارای اختیارات ویژه‌ای بود، در اواسط قرن سیزدهم در انگلستان شروع به کار کرد.

 

 

۴۸۵ سال پیش، در روز بیست و سوم ژوئن سال ۱۵۳۶ میلادی قیام «جان کالوین» (John Calvin) روحانی اصلاح طلب فرانسوی، در ژنو - پایتخت سوئیس کنونی - آغاز شد.

 

وی در سال ۱۵۰۹ میلادی متولد شد و در رشته‌های حقوق و الهیات تحصیل کرد. کالوین از همان دوران جوانی به جنبش پروتستانتیسم که مارتین لوتر پایه گذار آن بود، پیوست. کالوین به کمک هواداران مذهب پروتستان، ژنو را تصرف کرد و کوشید در آن جامعه‌ای براساس مذهب و حکومت رهبران دینی برپا کند. این روحانی فرانسوی، مکتب کالوینیسم را بنا نهاد و در کتاب «مبانی دین مسیح»، اعتقادات خود را تشریح کرد. کالوین قدرت پاپ و کلیسا را رد کرد و انجیل را تنها منبع مسیحیت دانست. وی همچنین مدعی بود که خداوند از پیش، رستگاران جهان را معین کرده است و بنابراین اعمال خیر و شر انسان‌ها تاثیری بر سرنوشتشان در آخرت ندارد. این باور اشتباه کالوین باعث شد تا برخی تصور کنند که مجاز به انجام هرگونه گناهی هستند، چراکه با انجام کار‌های نیک، قادر به تغییر تقدیر خود نیستند. کالوین، سرانجام در سال ۱۵۶۴ میلادی به جرم مخالفت با کلیسا، به همان روشی که مخالفانش را مجازات می‌کرد، زنده در آتش سوزانده شد.

 

 

 

۲۶۴ سال پیش در چنین روزی، بیست و سوم ژوئن سال ۱۷۵۷ میلادی اولین جنگ میان نیرو‌های انگلیسی و هندی در بنگال - واقع در شمال شرقی این کشور ـ به وقوع پیوست.

 

در این نبرد که پلاسی نام گرفت، انگلیسی‌ها پیروز شدند و بر بنگال که در آن زمان جزو هند بود، مسلط شدند. انگلیس از اوایل قرن هیجدهم میلادی از طریق شرکت هند شرقی نفوذ در هند را آغاز کرده بود و در جنگ‌های بعدی علاوه بر شکست دادن ارتش هند، رقیب اروپایی خود فرانسه، را نیز از هند بیرون راند و سرانجام در سال ۱۷۶۵ قرارداد استعماری الله آباد را بر هند تحمیل کرد. از آن زمان، نزدیک به دو قرن، هند مهمترین مستعمره انگلیس بود و این کشور از غارت منابع هند، ثروت فراوانی به دست آورد.

 

 

۱۱۳ سال پیش در چنین روزی، دوم تیر سال ۱۲۸۷ هجری شمسی اولین مجلس شورای ملی دوره مشروطیت، درحالی که مدت کوتاهی از تشکیل آن می‌گذشت، به دستور محمد علیشاه قاجار مورد حمله توپخانه قرار گرفت و بسته شد.

 

پس از اعلام مخالفت محمد علیشاه با مجلس شورای ملی، نیرو‌های نظامی قزاق به فرماندهی کلنل لیاخوف روسی، مجلس شورای ملی را محاصره کردند و بین آن‌ها و مشروطه خواهان جنگ درگرفت. ابتدا مشروطه خواهان به پیروزی رسیدند، اما به دستور کلنل لیاخوف، مجلس را به توپ بستند و آن را تخریب و غارت کردند. در این حادثه تعدادی از مجاهدان به شهادت رسیدند و عده‌ای دیگر توسط مأمورین محمد علیشاه، زندانی و تبعید شدند. همچنین آزادیخواهانی، چون ملک المتکلمین و میرزا جهانگیر خان صور اسرافیل به دار آویخته شدند. بدین ترتیب اولین مجلس دوره مشروطیت، منحل و دوره استبداد صغیر در ایران آغاز شد.

 

 

۳۲ سال پیش در چنین روزی ۲۳ ژوئن سال ۱۹۸۹ میلادی "میشل عفلق" (Michel Aflaq) نظریه‏ پرداز سیاسی عرب و پایه‏ گذار حزب بعث سوریه و عراق در سن ۷۹ سالگی در حادثه سقوط هواپیما کشته شد.

 

میشل عفلق نظریه‌پرداز و بنیانگذار حزب بعث سوسیالست عرب بود که با کمک «صلاح‌الدین بیطار» این حزب را تأسیس کرد. وی در دمشق در خانواده‌ای مسیحی از شاخه ارتودکس یونانی زاده شد و در سال ۱۹۴۹ به‌عنوان وزیر

آموزش و پرورش برگزیده شد و تا چند سال در این منصب باقی ماند. وی پس از آن در پی فشار‌های سیاسی از سوریه رفت، اما در سال ۱۹۵۴ به آن کشور بازگشت و نقش مهمّی را در اتّحاد با مصر در سال ۱۹۵۸ ایفا کرد. به مرور زمان نیرو‌های جوان و تندرو چپگرای بعث به رهبری صلاح جدید، سیاست‌مداران باتجربه بعثی به رهبری میشل عفلق را متهم به محافظه‌کاری کردند. انتقاد آنان بر میشل عفلق این بود که وی «سوسیالیسم را به نفع ناسیونالیسم قربانی کرده‌است.» عفلق پیوندی با حکومت بعثی عراق نداشت و به‌رغم ناهمگونی اندیشه حزب بعث عراق با افکار عفلق، به‌خاطر فشار‌هایی که از سوی سوریه به عراق آمد، صدام، جایگاه خوبی را در حزب بعث عراق به وی داد تا بدین‌وسیله حزب بعث عراق را نسبت به حزب بعث سوریه قوی‌تر کند. این در حالی است که حزب بعث عراق هم به اعتراضات حزبی فراوان عفلق اهمیّت نمی‌داد.

 

 

 

۱۰ سال پیش در چنین روزی، ۲۳ ژوئن ۲۰۱۱ میلادی شعیشع، قاری بزرگ مصری درگذشت.

 

«ابوالعینین شعیشع» (Abul Ainain Shuaisha) رئیس انجمن قراء مصر متولد شهر «بیلا» در استان «کفرشیخ» مصر در سال ۱۹۲۲ (۱۳۴۳ هجری قمری) بود و در دوران کودکی حافظ کل قرآن شد و در سال ۱۹۳۶ در شهر «المنصوره» به شهرت رسید. وی در سال ۱۹۳۹ در رادیو قاهره به تلاوت قرآن مشغول شد و در نیمه دهه ۴۰ میلادی روش خاص خود را در تلاوت قرآن اتخاذ کرد؛ وی اولین قاری است که در مسجد الاقصی به قرئت قرآن پرداخت. «ابوالعینین شعیشع» در اکثر کشور‌های دنیا از جمله عراق، سوریه و ایران تلاوت کرد و در آغاز دهه ۶۰ میلادی به بیماری‌ای مبتلا شد که مدتی نتوانست قرائت کند. وی در دهه هفتاد تلاش کرد انجمن قراء مصر را تأسیس کند که در این کار بزرگان، چون «شیخ محمود علی البناء» و «شیخ عبدالباسط عبدالصمد» او را همراهی کردند و در سال ۱۹۸۸ وی به عنوان دبیر این انجمن انتخاب شد. «ابوالعینین شعیشع» عضویت شورای عالی امور اسلامی مصر، ریاست موسسه بین‌المللی حفظ قرآن کریم و عضویت کمیته عالی قرآن کریم وزارت اوقاف مصر را بر عهده داشت و در طول حیات خود نشان‌های عالی کشور‌های لبنان، سوریه، فلسطین، ترکیه، سومالی، پاکستان، امارات و برخی کشور‌های دیگر اسلامی را دریافت کرد. وی که از دوستداران اهل بیت (ع) بود، یکی از علاقه‌مندان جدی انقلاب اسلامی و به‌ویژه مقام معظم رهبری به حساب می‌آمد و رهبر معظم انقلاب اسلامی در توصیف شعیشع وی را «پیر قرآن کریم» و «کسی که عمرش را با قرآن گذرانده است» نامیده‌اند.