سیستم ایمنی بدن در مقابل فست فود چه واکنشی نشان می‌دهد؟

_ آنا نوشت: مصرف فزاینده غذا‌های فست‌فود موضوعی نگران‌کننده به شمار می‌آید و محققان همواره درباره مضرات این نوع غذا‌ها به مردم هشدار داده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد مهم‌ترین عامل چاقی در میان مردم الگوی نامناسب غذایی، مصرف بیش از اندازه غذا‌های چرب و سرخ‌کردنی، فست‌فود، نمک، نوشابه گازدار و ... است.

 

اما مشکل این نوع غذا‌ها به اینجا ختم نمی‌شود، طبق مطالعه‌ای که روی موش‌ها انجام شده است،  سیستم ایمنی بدن‌ می‌تواند به همان روشی که به عفونت باکتریایی واکنش نشان می‌دهد، به یک رژیم غذایی فست فود پاسخ دهد. این امر سؤالات جدیدی در مورد اینکه چگونه مصرف مداوم برگر، پیتزا و سایر فست‌فود‌ها به سلامتی ما آسیب می‌رسانند، ایجاد می‌کند.

 

طبق این تحقیقات که توسط یک گروه بین‌المللی از محققان صورت گرفته، موش‌هایی که به مدت یک ماه طبق «رژیم غذایی غربی» به آن‌ها غذا داده شد که سرشار از چربی اشباع، قند و نمک و از طرفی فاقد میوه‌ها، سبزی‌ها یا فیبر بود، تعداد سلول‌های ایمنی در خون آن‌ها افزایش یافت. در حالت عادی این امر زمانی اتفاق می‌افتد که بدن دچار عفونت میکروبی شود. از این گذشته، این سطح از حالتِ هشداردهنده که فست‌فود‌ها باعث ایجاد آن می‌شوند، می‌تواند برای مدت طولانی باقی بماند. به گفته محققان، این امر بر اساس تحقیقات اخیر در مورد نحوه عملکرد سیستم ایمنی بدن است که می‌تواند جنبه‌های نبرد‌های گذشته را به یاد آورد.

 

به گفته یکی از اعضای گروه تحقیق از دانشگاه بن آلمان، رژیم غذایی ناسالم منجر به افزایش غیرمنتظره تعداد سلول‌های ایمنی خاص در خون موش‌ها، به‌ویژه گرانولوسیت‌ها و مونوسیت‌ها شد. این سلول‌های سفید خون دانشمندان را به سمت ژن‌های خاصی که با رژیم‌های موش فعال شده‌اند (ژن‌های حاوی سلول‌های پیش ساز؛ انواع سلول‌هایی که مسئول افزایش سلول‌های ایمنی هستند) هدایت کرد. این موضوع ژنتیکی اهمیت دارد، زیرا قبلاً مشخص شده است که این سلول‌های مولد در مقابله با حمله بیولوژیکی نوعی حافظه دارند.

 

به عبارت دیگر، هنگامی که بدن شروع به واکنش در برابر یک رژیم غذایی فست فود می‌کند، بازگشت به یک رژیم غذایی سالم ممکن است برای لغو کامل تغییرات ایجادشده کافی نباشد، و این امر برای سلامتی کلی ما پیامد‌هایی دارد. در حقیقت، هنگامی که موش‌ها پس از یک ماه به رژیم غذایی عادی غلات خود بازگشتند، التهاب از بین رفت، اما برنامه‌ریزی مجدد ژنتیکی که باعث حساسیت بیشتر موش‌ها به حمله بعدی می‌شد، باقی ماند.

 

به گفته محققان این مطالعه، به‌تازگی کشف شده که سیستم ایمنی ذاتی بدن نوعی حافظه دارد. درواقع پس از عفونت، دفاع بدن در نوعی حالت هشدار باقی می‌ماند، به طوری که آن‌ها می‌توانند سریع‌تر به حمله جدید پاسخ دهند. به طور معمول یک عفونت است که چنین پاسخی را ایجاد می‌کند، اما در اینجا معادل یک «رژیم غذایی فست فود» برای موش‌ها بود. این به معنای التهاب است و مشکلات مرتبط با آن مانند دیابت نوع ۲، می‌توانند در آینده با سهولت بیشتری در بدن ایجاد شوند.

 

اگرچه در حال حاضر فقط شواهدی از این موضوع در موش‌ها به دست آمده است، اما حیوانات شباهت ژنتیکی بالایی با انسان دارند.

 

محققان می‌گویند اگر واکنش مشابهی در بدن ما اتفاق می‌افتد، نشان‌دهنده شواهد بیشتری برای ارتباط بین رژیم غذایی ناسالم و مشکلات سلامتی مانند دیابت نوع ۲، چاقی و مشکلات قلبی است. محققان همچنین بر اساس معاینه ۱۲۰ موش، یک «حسگر فست فود» را در داخل سلول‌های ایمنی شناسایی کردند. به نظر می‌رسد یک سیستم هشداردهنده به نام «NLRP ۳ اینفلامازوم» در سلول‌ها، سیستمی است که مراقب این نوع تغییر رژیم غذایی است. هرچند که محققان هنوز نحوه عملکرد آن را نمی‌دانند.

 

این یک علامت هشداردهنده دیگر است که حتی با کاهش میزان عفونت‌ها و ویروس‌های کشنده، افراد با رژیم‌های غذایی نامناسب و کمبود ورزش، تعادل پیشرفت‌های سلامتی را برهم می‌زنند؛ بنابراین این یافته‌های محققان از اهمیت اجتماعی مهمی برخوردارند. باید بیشتر به پایه‌های یک رژیم غذایی سالم پرداخته شود و درضمن آموزش کافی (به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان) دراین‌باره صورت گیرد. کودکان روزانه برای خوردوخوراک خود انتخاب‌های بسیاری دارند. ما باید آن‌ها را قادر سازیم که در مورد عادات غذایی خود آگاهانه تصمیم بگیرند.

 

به طور کلی تحقیقات نشان داده فست‌فود‌ها موجب اختلال در دستگاه گوارش، دستگاه تنفسی، روند باروری، سیستم عصبی، قلب و عروق و ... می‌شوند. ازاین‌رو رعایت یک رژیم غذایی سالم می‌تواند در تأمین سلامتی افراد نقش اساسی ایفا کند.