تقویم تاریخ؛ از کشف آرژانتین تا آغاز بمباران ژاپن توسط آمریکا

_ خبرگزاری صدا و سیما نوشت: مهم‌ترین رویداد‌های تاریخی جهان در چنین روزی (۲۶ خرداد سال ۱۴۰۰) به شرح زیر است:

 

۷۷۸ سال پیش در چنین روزی، پنجم ذیقعده سال ۶۶۴ هجری قمری «رضی الدین، علی بن موسی» معروف به «سید ابن طاووس»، فقیه، محدث، مورخ و ادیب مسلمان درگذشت.

 

رضى الدین در سال ۵۸۹ ق در شهر حلّه در عراق به دنیا آمد. وى در ابتدا از محضر پدر دانشمند خود، سعدالدین ابوابراهیم و نیز جد بزرگوارش وَرّام ابن ابى فراس استفاده کرد و بعد‌ها از افادات دیگر بزرگان حلّه، بهره ى وافى بُرد. سید ابن طاووس در زهد و تقوا شهره خاص و عام بود و به همین دلیل از قبول هر منصبی در دربار حاکمان عباسی امتناع ورزید. ابن طاووس در بین دانشمندان و عالمان آن زمان از اعتبار والایی برخوردار بود و شهرت او بیشتر مرهون نقل روایات اخلاقی و کلامی و همچنین پارسایی وی بوده است. او از دانشمندان پرکار مسلمان به شمار می‌رفت، چنانکه آثار متنوعی در علم کلام، اخلاق، فقه و حدیث از او به جای مانده و بسیاری از آثار او بار‌ها ترجمه و چاپ شده است. یکی از تالیفات مهم ابن طاووس به نام «اللهوف» (al-Lohoof) در باره وقایع روز عاشوراست که از کتب معتبر تاریخ اسلام به شمار می‌رود. کتاب مهم دیگر او «الملاحم و الفتن» (al-malahem val-fetan) نام دارد که در مورد رویداد‌های قبل و هنگام ظهور حضرت مهدی (عج) است. سیدبن طاووس، شاگردان فاضلى پرورش داد که پدر علامه حلى و علامه حلى از آن جمله اند.

 

در اواخر عمر سیدبن طاووس و حضور او در بغداد، این شهر در محاصره لشکریان متوحش مغول قرار گرفت. هلاکوخان مغول در این هنگام سید را فراخوانده، امان نامه اى براى او و یارانش صادر کرد. سید که در پى راهى براى بیرون بُردن مؤمنان از پایتخت بود، هزار تن را گرد آورده، با حمایت سربازان هلاکوخان، آنان را به حِلّه رساند. سرانجام سید بن طاووس، در ۵ ذیقعده سال ۶۶۴ ق دعوت حق را لبیک گفت و به دیدار معبود شتافت.

 

 

۵۰۶ سال پیش در چنین روزی ۱۶ ژوئن سال ۱۵۱۵ میلادی سرزمین آرژانتین به طور کامل توسط دریانوردان اسپانیایی کشف شد. بسیارى از کاوشگران اروپایى در قرن شانزدهم براى شناسایى و کشف مناطق جدید عازم سواحل آمریکاى جنوبى شدند. این ماجراجویان پس از رسیدن به مصب رودخانه لاپلاتا آزادمندانه به جستجوى ذخایر نقره و فلزات گرانبهاى منطقه پرداختند.

 

در میان این افراد، کاوشگرى بنام «آمریکو و سپوس» که به اتفاق سایر همراهان خود با پرچم دولت پرتعال به دریانوردى مى‌پرداخت، از همه حریص‌تر بود. وى توانست در سال ۱۵۰۲ به مصب رودخانه لاپلاتا برسد، اما در سال ۱۵۱۶ بود که خوان دیاز د سولیس از جمله کاشفان اسپانیایى که بعد‌ها به دست سرخپوستان به قتل رسید، مدعى تصاحب تمام منطقه براى دولت اسپانیا شد. اسپانیایی‌های مهاجم که در جست و جوی گنج بودند، این سرزمین را آرژانتین نامیدند که از واژه argentum به معنای نقره یافته شده در برخی از نقاط آن گرفته شده است. در سال ۱۸۱۶. م بوئنوس آیرس و سرزمین‌های مجاور آن به نام ایالات متحده لاپلاتا، پس از ۳۰۰ سال استعمار، استقلال یافت.

 

 

۱۴۳ سال پیش در چنین روزی ۱۶ ژوئن سال ۱۸۷۸ میلادی دکتر "کراوْفوْرْدْ لانْگْ" پزشک امریکایی و کاشف اِتِر در ۵۳ سالگی درگذشت. وی با پشتوانه پدر پزشکش در رشته پزشکی به تحصیل پرداخت و از دانشگاه پنسیلوانیا و نیویورک فارغ التحصیل شد. تا سال ۱۸۴۲، هر کس احتیاج به عمل جراحی داشت بدون بی‏هوشی مجبور بود تن به این کار بدهد. هرچند که به کمک الکل یا تریاک، بدن بیمار را تا اندازه ‏ای بی‏ حس می‏ کردند، اما در این زمان بود که دکتر لانگ برای اولین بار، از اِتِر به عنوان داروی بی‏هوشی در عمل جراحی استفاده کرد و غُدّه گردن یکی از بیماران خود را با موفقیت تمام و بدون آن که مریض احساس درد کند عمل نمود.

 

این ماده، مایعی بی ‏رنگ و قابل اشتعال بود که اثری بی‏هوش کننده دارد و در طب به عنوان حلال مواد چربی و روغن به کار می ‏رود. دکتر لانگ برای چنین ابداع و ابتکاری درصدد طلب شهرت و افتخار برنیامد، زیرا او هنوز نتوانسته بود تشخیص دهد که چه کشف مهمی نموده است. ولی پس از این که در سال‏‌های بعد، اشخاص دیگری هر کدام ادعای چنین ابداعی داشتند، لانگ وارد میدان شد و کار خود را به نمایش گذاشت. هرچند پس از مدتی داروی بی‏هوشی دیگری در عمل‏‌های جراحی مورد استفاده قرار گرفت، ولی این مسئله از ارزش کشف لانگ نمی‏ کاهد.

 

 

۷۷ سال پیش، در روز شانزدهم ژوئن سال ۱۹۴۴ میلادی درجریان جنگ جهانی دوم، نیروی هوایی آمریکا، حمله به شهر‌های ژاپن را با بمباران شهر فوکولا در جنوب ژاپن، آغاز کرد.

 

این بمباران‌ها به منظور وادار کردن توکیو به تسلیم، انجام می‌شد. در جریان حمله هواپیما‌های آمریکایی به شهر‌های ژاپن، ده‌ها هزار تن از غیرنظامیان این کشور کشته شدند و کارخانه‌ها و مزارع این کشور نابود شد. این حملات با بمباران اتمی دو شهر ناکازاکی و هیروشیما در ماه اوت سال ۱۹۴۵ و تسلیم ژاپن، خاتمه یافت.

 

 

۵۶ سال پیش در چنین روزی، بیست و ششم خرداد سال ۱۳۴۴ هجری شمسی چهار نفر از اعضای تشکیلات هیئت مؤتلفه اسلامی، به نام‌های محمد بخارایی، صادق امانی، صفار هرندی و مرتضی نیک نژاد توسط رژیم شاه اعدام شدند.

 

پس از آنکه رژیم شاه، در روز پانزدهم خرداد سال ۱۳۴۲ هجری شمسی (۱۹۶۳ میلادی) جمع کثیری از مردم ایران را به خاک و خون کشید، گروهی از جوانان با ایمان، دست به ایجاد یک تشکل اسلامی به نام هیئت مؤتلفه اسلامی زدند. هدف آنان فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی علیه رژیم شاه و دفاع از استقلال و آزادی ایران بود. این گروه پس از تبعید حضرت امام خمینی (ره)، شاخه‌ای نظامی تشکیل داد و تصمیم گرفت که سران حکومت و دست اندرکاران خائن رژیم پهلوی را به سزای اعمال خود برساند. نخستین اقدام این گروه، اعدام انقلابی حسنعلی منصور، نخست وزیر وقت ایران و عامل اجرای قانون ننگین کاپیتولاسیون (مصونیت قضایی آمریکایی ها) بود. اگرچه این اقدام با موفقیت انجام شد، اما رژیم شاه بسیاری از اعضای شاخه نظامی و بطور کلی بیش از یکصد نفر از اعضای هیئت مؤتلفه اسلامی را دستگیر و آنان را در دادگاه نظامی، بطور ناعادلانه محاکمه نمود. چهار نفر از اعضای این گروه در این روز اعدام شدند و عده‌ای دیگر به زندان‌های طولانی مدت محکوم گردیدند.

 

۴۵ سال پیش در چنین روزی ۱۶ ژوئن سال ۱۹۷۶ میلادی قیام "سووتو" (Soweto) علیه نژادپرستان افریقای جنوبی آغاز شد.

 

کشور افریقای جنوبی در دوران حاکمیت نژادپرستان، دارای قوانین ضد بشری و خلاف عقل بود. نتیجه این وضعیت، پیدایش تنفر، وحشت و حقارت در میان جامعه‏‌ای بود که ۲۰ درصد سفید پوست بر اکثریت سیاه پوست حاکمیت داشتند و تمامی قدرت، ثروت، حقوق و مزایای اجتماعی را در اختیار گرفته بودند. هم‏چنین قانون آپارتایْدْ یا جدایى نژاد‌ها روز به روز گسترده ‏تر می‏ شد. در افریقای جنوبی، محصلین سیاه پوست، خواندن و نوشتن را به زبان مادری خود فرا می‏ گرفتند و در دوره متوسطه، یکی از دو زبان رسمی انگلیسی یا افریقایى انتخاب می ‏شد. در ابتدای سال تحصیلی ۱۹۷۶ م، مؤسسات تحصیلی، بخشنامه ‏ای دریافت کردند که براساس آن باید زبان رسمی مصوب ۱۹۷۴ م که زبان افریقایى و محلی بود تدریس می ‏گردید.

 

در ۱۶ ژوئن ۱۹۷۶ م هزاران دانش‏ آموز در اعتراض به این بخشنامه در خیابان‏‌های سووتو از شهر‌های اطراف دست به راهپیمایى زدند. اما این تظاهرات با تیراندازی پلیس به آشوب کشیده شد و طی روز‌های بعد، صد‌ها نفر کشته و زخمی شدند. با این حال، گروه‏های ضدنژادپرستی، در سال ‏های پایانی عمر رژیم آپارتاید، هر سال در ماه ژوئن، یاد کشته شدگان سووتو را که عمدتاً دانش‏ آموز بودند، گرامی می‏ داشتند.