سرکشی مستمر مسئولان قضایی از زندان‌ها در دوره تحول/ بازدید بیش از ۱۷۰۰ زندان در سراسر کشور توسط مسئولان سازمان زندان‌ها
- در دوره تحول قضایی در راستای بهبود وضعیت زندانیان و کاهش جمعیت کیفری در زندان‌ها، اقدامات ارزنده‌ای صورت گرفته است که این اقدامات ارزنده همچنان ادامه دارد؛ یکی از این اقدامات، بازدیدها و سرکشی‌های مستمری است که مقامات و مسئولان قضایی از سراسر زندان‌های کشور به عمل می‌آورند.
بازدید رئیس قوه قضاییه از بخش‌های مختلف زندان مرکزی مشهد در نخستین روزهای تصدی مسئولیت
رئیس قوه قضاییه در نخستین روزهای تصدی مسئولیت دستگاه قضایی در روز چهارم فروردین سال ۹۸ در شرایطی که کشور در تعطیلات نوروزی قرار داشت، از بخش‌های مختلف زندان مرکزی مشهد بازدید و از نزدیک با تعدادی از زندانیان گفت‌وگو کرد و در جریان مسائل آنان قرار گرفت و برای رفع برخی از مشکلات، دستور‌هایی صادر کرد.
رییس قوه قضاییه در جریان آن بازدید خطاب به مسئولان زندان بر سالم‌سازی محیط زندان، تقویت رویکرد‌های تربیتی در قبال زندانیان، مهارت آموزی و توانمندسازی زندانیان با هدف بازگشت زندانی به فعالیت‌های سالم و پرهیز از هرگونه اجحاف در حق زندانیان تأکید کرد.
عزم جزم دستگاه قضایی بر رسیدگی بیش از پیش بر امور زندان و زندانیان
بازدید رئیس دستگاه قضا از زندان مرکزی مشهد در نخستین روزهای تصدی مسئولیت دستگاه قضایی از جانب ایشان، حامل این پیام بود که عزم رییس جدید عدلیه بر رسیدگی بیش از پیش بر امور زندان و زندانیان بسیار جدی است و این موضوع در زمره اولویت‌های دوره تحول قرار دارد.
اما برنامه بازدیدهای رئیس قوه قضاییه در دوره تحول از زندان‌های مختلف کشور فقط به زندان مرکزی مشهد محدود نماند و رییس دستگاه قضا طی حدود دو سال از زندان‌های البرز، کردستان، اصفهان، مشهد، کهگیلویه و بویراحمد، کانون اصلاح تربیت تهران و ندامتگاه زنان تهران بازدید کرد. در واقع، رئیس قوه قضاییه در جریان سفرهای استانی پردستاورد خود، بازدید از ندامتگاه‌ها را در زمره اولین برنامه‌های کاری خود قرار داد.
تاکیدات مؤکد رئیس دستگاه قضا بر سرکشی مستمر مسئولان قضایی و قضات به زندان‌ها
سرکشی مستمر مسئولان قضایی و قضات به زندان‌ها، از جمله تاکیدات همیشگی آیت‌الله رییسی در راستای رویکرد جدید دستگاه قضایی در رسیدگی بیش از پیش به امور زندانیان است.
رییس قوه قضاییه در جمع قضات و کارکنان دستگاه قضایی استان اصفهان، با اشاره به بازدید خود از زندان مرکزی اصفهان اظهار داشت: همکاران عزیز این سخن، سخن فقها و بزرگان ماست که قاضی لیست زندانیان خود را پیش‌رو داشته باشد و نه در هفته و ماه، بلکه هر روز این لیست را چک کند؛ تا اگر کسی در لیست زندانیان او باشد و لازم است امروز برای او تعیین تکلیف شود، کار او به فردا کشیده نشود.
آیت الله رئیسی در همان دیدار این را هم گفت که «نباید زندان بردن آسان باشد. من در جلسات دیگر به همکاران قضایی گفتم که ماهی یکبار به زندان سر بزنید. در این سفر بازدید از زندان جزو برنامه ام نبود؛ اما به دوستان گفتم برنامه بگذارید تا من بروم زندان را ببینم که قسمت‌های مختلف را دیدم».
اثرات مطلوب بازدیدهای سرزده رئیس قوه قضاییه از زندان‌های مختلف کشور
بازدیدهای سرزده‌ای که رئیس قوه قضاییه از بسیاری از زندان‌های شهر‌های مختلف در جریان سفرهای استانی خود انجام داده اثرات مطلوبی در وضعیت روحی زندانیان و رسیدگی مصداقی به مشکلات بعضی از آنان برجای گذاشته است.
بازدید رئیس و مسئولان سازمان زندان‌ها از تمام زندان‌های کشور در طول یک سال
این مشی پسندیده رییس دستگاه قضا نیز از سوی حاج‌محمدی رییس سازمان زندان‌ها نیز دنبال می‌شود؛ رییس سازمان زندان‌ها، پنجشنبه گذشته در سی و یکمین سفر استانی در کمتر از یکسال به استان فارس رفت؛ رئیس سازمان زندان‌ها و تیم همراهش با حضور در استان فارس حداقل یک بار تمام زندان‌های کشور را بازدید کرده‌اند.
حاج محمدی رییس سازمان زندان‌ها نیز در کمتر از یکسال در هر ۳۱ استان کشور حضور پیدا کرده و از نزدیک ۳۱۶ بازدید از زندان‌های ۳۱ استان داشته است. همچنین معاونین و مدیران ستاد در سازمان زندان‌ها هم ۱۷۷۸بازدید از زندان‌های سراسر کشور، کانون‌های اصلاح تربیت و بازداشتگاه‌ها داشته‌اند.
دستورکار مسئولان قضایی در بازدید از زندان‌های کشور
رسیدگی ویژه به امور زندانیان، آشنایی از نزدیک با مشکلات زندانیان و زندانبانان، پیگیری موضوعات قضایی و حقوقی آنها، نظارت بر اجرای طرح پایش و غربالگری زندانیان، پیگیری امور مربوط به سلامت آنها، رسیدگی بر فرآیند برخورداری زندانیان از تخفیفات قانونی و تأسیسات ارفاقی، نظارت بر اجرای «دستورالعمل جامع حفظ کرامت و ارزش‌های انسانی» در قبال زندانیان، نظارت بر نحوه اجرای «دستورالعمل ساماندهی زندانیان و کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها»، بررسی فرایند اشتغال زندانیان، رسیدگی به مشکلات خانواده زندانیان و .. از جمله دستورکارهای حاج‌محمدی و سایر مسئولان سازمان زندان‌ها در بازدیدها و سرکشی‌های مستمری است که از سراسر زندان‌های کشور انجام می‌دهند.
حضور دادستان کل کشور در ندامتگاه تهران بزرگ
رئیس قوه قضاییه در جلسه شورای عالی قوه قضاییه در سیزدهم اردیبهشت ماه سال جاری به دادستان کل کشور، دستور داد تا با بررسی دقیق پرونده‌ها طی دو هفته، ۵۰۰۰ زندانی، تعیین تکلیف شوند. در همین راستا، ۱۷ اردیبهشت دادستان کل کشور با حضور در ندامتگاه تهران بزرگ ضمن بازدید از این مرکز، مشکلات قضایی زندانیان را مورد بررسی قرار داد و بر سر سفره افطار زندانیان حضور یافت. در این بازدید حاج محمدی رئیس سازمان زندان‌ها، خرم آبادی معاون قضایی دادستان کل کشور، مهرانگیز مدیرکل دفتر نظارت بر زندان‌های دادستانی کل و تنی چند از مقامات قضایی، دادستان کل کشور را همراهی می‌کردند.
در بازدید مورد اشاره ،حجت الاسلام و المسلمین منتظری و هیات همراه در جریان آخرین وضعیت پرونده زندانیان قرار گرفتند. بنابر
این گزارش دادستان کل کشور با حضور در اندرزگاه‌های مختلف به گفت‌وگوی چهره به چهره با برخی مددجویان پرداخت و نسبت به شرایط آنها کسب اطلاع و در موارد مورد نیاز دستورات لازم را صادر کرد.
دادستان کل کشور با حضور در جمع زندانی‌ها نماز جماعت مغرب و عشا را در میان آنها اقامه و پس از صرف افطار در بین مددجویان در صحبت‌هایی بر تسریع در رسیدگی به مشکلات مددجویان تاکید کرد و گفت: همان گونه که مقام معظم رهبری (مدظله العالی) فرمودند باید با مدیریت صحیح، زندان به آموزشگاه نیکی‌ها تبدیل شود. وی در ادامه ضمن اشاره به نگاه دستگاه عدلیه در سند تحول قضایی به زندان و زندانیان این نگاه را اصلاحی توصیف کرد و افزود: در نگاه اصلاحی زندانی باید پس از طی کردن دوران محکومیت بازاجتماعی شده و سپس به جامعه بازگردد.حجت الاسلام والمسلمین منتظری تصریح کرد: یکی از وظایف دادستان‌ها، نظارت بر زندان‌ها و اجرای احکام است که در جریان این بازدیدها، هم اقدامات انجام شده مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و هم اگر مشکلاتی باشد در جهت رفع آن، پیگیری‌های لازم تا حصول نتیجه صورت می‌پذیرد.
استقرار ۲ دادیار دادسرای دیوان عالی کشور جهت شناخت دقیق مسائل و مشکلات زندانیان
دادستان کل کشور در جریان این بازدید دستور داد که حداقل دو نفر دادیار دادسرای دیوان عالی کشور جهت شناخت دقیق مسائل و مشکلات زندانیان چند روز در ندامتگاه تهران بزرگ مستقر شوند.
رییس سازمان زندان‌ها هم در این بازدید بر ضرورت رصد وضعیت زندانیان و اعمال هدفمند و دقیق ارفاقات قانونی به ویژه برای زندانیان نادم تاکید کرد و گفت: دولت و نهاد‌های متولی آموزش و تربیت اگر به موقع و به اندازه برای تربیت و آموزش هزینه نکنند، باید هزینه بیشتری صرف تادیب بزهکار کنند و این هزینه البته اجتناب ناپذیر است.محمدمهدی حاج محمدی با اشاره به لزوم حضور نهاد‌های متولی آموزش در کشور تصریح کرد: تربیت صحیح و توجه به زمینه‌ها و علل بزهکاری از سوی جامعه و خانواده می‌تواند مانع صرفه هزینه‌های بیشتر برای بازاجتماعی کردن بزهکاران شود. وی افزود: حتما ما از حبس زندانی اهدافی را دنبال می‌کنیم که برای رسیدن به آن اهداف باید رفتار، گفتار و نگاه ما و همکاران قضائی هدفمند باشد؛ گاهی فقط توجه به صحبت مددجو و یک برخورد محبت آمیز و دلسوزانه یک قاضی می‌تواند شخص خطاکار را به سمت زندگی صحیح و راه درست رهنمون سازد و او را از سوء تفاهم خارج کند.
بازدید از زندان رجایی شهر و گفت‌وگوی شش ساعته با زندانیان تکفیری
یکی از بازدیدهای ویژه حاج‌محمدی، رئیس سازمان زندان‌ها طی یک سال اخیر، بازدید وی از زندان رجایی شهر و گفت‌وگوی شش ساعته او با زندانیان تکفیری بود. ۱۳ آبان ۹۹، رییس سازمان زندان‌ها همزمان با روز ولادت نبی مکرم اسلام (ص) و حضرت امام جعفرصادق (ع) با حضور در زندان رجایی شهر، با زندانیان این مرکز دیدار و گفتگو کرد.رییس سازمان زندان‌ها در این بازدید با حضور در بند نگهداری محکومان موسوم به تکفیری و گفتگو با آنان گفت: اسلام دین رحمت است و تاکید رسول بزرگوار اسلام بر رافت و مهربانی مسلمانان با یکدیگر است. وی با بیان اینکه اهل سنت و اهل تشیع با یکدیگر برادرند اظهار داشت: مرام و سلوک داعشی ارتباطی با آموزه‌های دینی ندارد و آنچه امروز موجب گردیده تا شما در حبس باشید اقداماتی است که برای برهم زدن نظم جامعه و امنیت مردم داشته‌اید.
رییس سازمان زندان‌ها در این بازدید صحبت‌های زندانیان را استماع و در خصوص رسیدگی به مشکلات آنان دستورات لازم را صادر کرد.در این دیدار یکی از مددجویان که سابقه حبس در کشور‌های دیگر را نیز داشت گفت: در هیچ کدام از آن زندان‌ها ما حتی نمی‌توانستیم احکام دینی را بجا بیاوریم، اما در اینجا مانند خانه خودمان زندگی می‌کنیم. رییس سازمان زندان‌ها همچنین از بخش‌های دیگر این زندان نیز بازدید و با زندانیان گفتگو نمود. از نکات قابل توجه در این بازدید صرف ناهار رییس سازمان زندان‌ها و هیات همراه با زندانیان بود. حاج محمدی همچنین نماز مغرب و عشاء را در بند زندانیان موسوم به تکفیری اقامه نمود. این بازدید به مدت ۶ ساعت به طول انجامید.
البته مورد فوق‌الذکر، تنها یکی از بازدیدهای رئیس سازمان زندان‌های کشور از زندان‌ها بود و حاج محمدی به طور مستمر طی بیش از یکسال اخیر از زندان‌های سراسر کشور بازدید به عمل می‌آورد.