داد و ستد مجازی دارو؛ روایت وارونه

- باید توجه داشت که خرید و فروش هرگونه دارو در فضای مجازی ممنوع است و علاوه بر جرم بودن این اقدام، غالب این افراد نیز کلاهبردار هستند، بسیاری از این افراد اصلا دارویی در اختیار ندارند و با یک جست و جوی ساده در فضای مجازی به اطلاعاتی دست پیدا می‌کنند و مدعی داشتن دارو‌های نادر هستند. شهروندان در صورت اطلاع از هرگونه فعالیت مجرمانه در فضای مجازی می‌توانند مراتب را از طریق سایت پلیس فتا به آدرس www.Cyberpolice.ir گزارش کنند.

این جملات مضمون اصلی صحبت‌های داود معظمی گودرزی رئیس فضای تولید و تبادل اطلاعات تهران بزرگ پس از دستگیری فرد کلاهبرداری در رابطه با خرید و فروش دارو‌های تقلبی مربوط به کرونا در فضای مجازی بود. رئیس پلیس فتا تهران حجم این نوع داروی تقلبی کشف شده را بیش از ۳۰۰ عدد برآورد کرده بود.

البته این تنها مورد از اقدام‌های تامینی پلیس فتا برای رصد و پی جویی فعالیت‌های مجرمانه مجازی در رابطه با داد و ستد دارو‌های غیرقابل استفاده نیست. آن گونه که پیش از این داود معظمی گودرزی ابراز داشته بود در یکی از این موارد افسران تیم عملیاتی پلیس فتا با اطلاع از فعالیت کانالی تلگرامی در زمینه فروش دارو‌های غیر مجاز در مخفیگاه عامل فروش این دارو‌ها موفق به شناسایی پنجاه و چهارهزار قلم انواع داروی غیرمجاز و کمیاب شده اند. بر اساس گفته‌های رئیس پلیس فتا فرد متخلف قصد داشته در فضای مجازی یک ناصر خسروی مجازی راه اندازی کند و به همین منظور با تبلیغ خرید و فروش دارو، ۱۸۹ هزار دنبال کننده هم برای خود دست و پا کرده است.

با کنار هم گذاشتن اتفاقاتی از این دست می‌توان به این باور رسید که در ماه‌های اخیر که همه گیری کرونا بر فضای زندگی جمعی در جامعه ما سایه انداخته پلیس فتا پرچم دار مبارزه و روشنگری و آگاهی بخشی علیه سوداگری غیر مجاز دارو بوده است.

کوشش‌های پلیس فتا در مبارزه با کلاهبرداری‌های مجازی در زمینه دارو اتفاقات خرسند کننده‌ای را رقم زده است. اما چرا خرید و فروش هر گونه محصولات دارویی در فضای مجازی به عنوان عملی مجرمانه تلقی شده است؟ به ویژه که در روز‌ها و ماه‌های سپری شده از دوره کرونا کسب و کار‌های مجازی از رهگذر احتیاط‌های مربوط به مخاطرات این بیماری رونقی به خود دیده اند و حتی با حمایت و استقبال هم مواجه بوده اند. پس چرا داستان داد و ستد دارو در فضای مجازی روایت وارونه‌ای به خود گرفته است؟

وقتی رامین پاشایی معاون اجتماعی پلیس فتا ناجا را برای روشن شدن چرایی ممنوعیت فروش دارو در فضای مجازی به پرسش می‌گیریم گفتگو‌های رسانه‌ای دیگر همکارانش درباره این موضوع را بهانه‌ای برای سر باز زدن از پاسخ می‌گیرد. اما پس از لختی چانه زنی متقاعد می‌شود تا احتجاجاتش را با میزان در میان بگذارد: اولین نکته‌ای که در این باره باید مورد توجه قرار بگیرد این است که اقدامات مربوط به تجویز دارو فرایندی تخصصی محسوب می‌شود. روال کار به این شکل است که حتما باید طبق نظر پزشک و بر اساس نوع بیماری معاینات بالینی بر روی فرد بیمار انجام بگیرد و سپس پزشک بر اساس تشخیصی که درباره نوع بیماری می‌دهد به تجویز دارو بپردازد. زمانی که در فضای مجازی داد و ستد و خرید و فروش دارو انجام می‌گیرد بدون در نظر گرفتن شرایط بالینی بیمار و فقط بنابر اظهارات خود بیمار دارو عرضه می‌شود. براساس آنچه هم که در فضای مجازی مورد رصد قرار گرفته اکثر دارو‌های عرضه شده غیرمجاز و دارو‌های قاچاق هستند. برای همین طبق مقررات هرگونه واگذاری و فروش دارو در فضای مجازی جرم محسوب می‌شود.