مناظره انتخاباتی در کشور‌های مختلف چگونه برگزار می‌شود؟
- روزنامه خراسان نوشت: یکی از حساس‌ترین و شاید سرنوشت سازترین بخش‌های دوره ۲۱ روزه تبلیغات رسمی نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری، مناظره‌های انتخاباتی است. هرچند اولین مناظره انتخاباتی روز شنبه برگزار شد و امروز هم ساعت ۱۷ دومین مناظره انتخاباتی برگزار می‌شود، اما بسیاری از کارشناسان و فعالان رسانه به نحوه مناظرات ایراد گرفته و معتقدند این نوع برگزاری مناظره برخلاف ذات مناظره برای مردم جذاب نیست و نمی‌تواند افرادی را که هنوز کاندیدای خود را انتخاب نکرده اند یا قصد شرکت در انتخابات را ندارند، قانع کند و به پای صندوق‌ها بکشاند و باید درخصوص نحوه اجرا و رودررویی نامزد‌ها فکری شود. به همین دلیل امروز سعی داریم در این گزارش به طور اجمالی به شیوه و روند برگزاری مناظره‌های انتخاباتی در چند کشور جهان شامل آمریکا، روسیه، انگلیس، آرژانتین و تونس بپردازیم.
آمریکا ۲ به ۲ و چالشی
یکی از جنجالی‌ترین مناظرات دنیا به واسطه پوشش رسانه‌های مهم جهان قطعا مناظرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست. جالب است بدانید برای برگزاری مناظرات انتخاباتی در آمریکا کمیسیونی وجود دارد که برای واجدین شرایط، مناظرات انتخاباتی برگزار می‌کند و سه معیار را مدنظر خود قرار می‌دهد.
این معیار‌ها عبارتند از واجد شرایط بودن برای ریاست جمهوری طبق قانون اساسی، داشتن احتمال کسب ۲۷۰ رای الکترال و در آخر هم داشتن حداقل ۱۵ درصد رای در پنج نظرسنجی برگزیده ملی. اما اولین مناظرات در این کشور به سال ۱۸۵۰ بر می‌گردد. در آن مناظره، بین «آبراهام لینکلن» و «سناتور استفان‌ای داگلاس» هیچ ناظری وجود نداشت و یک نامزد با باز کردن هر مبحثی، یک سخنرانی یک ساعته داشت و بعد از آن طرف مقابل برای پاسخ گویی و مطرح کردن همان موضوع یک سخنرانی یک ساعت و نیمه! اما مناظرات نامزد‌های ریاست جمهوری در آمریکا از سال ۱۹۷۶ جدی شد.
شاید جالب باشد بدانید در آمریکا مناظرات دو به دو انجام می‌شود و جامعه هدف نامزد‌ها بیشتر کسانی هستند که رویکردی خنثی درخصوص احزاب دارند یعنی مشخصا طرفدار حزب خاصی نیستند و هیچ تصمیم مشخصی برای شرکت یا انتخاب رئیس جمهور نگرفته اند. شیوه طرح سوالات در مناظرات آمریکا الگو‌های متفاوتی دارد؛ به شکلی که در یک مناظره سوالات به صورت مشخص توسط یک یا چند روزنامه نگار ناظر مطرح می‌شود و در یک مناظره نه تنها مجری بلکه تماشاگران هم می‌توانند از نامزد‌های حاضر سوال کنند.
آرژانتین مناظره‌های اجباری
در آرژانتین مانند سایر کشور‌های چندحزبی، نامزد‌ها می‌توانند هم از سوی احزاب، هم به صورت ائتلافی و هم به صورت مستقل و انفرادی در مهم‌ترین رقابت سیاسی این کشور اعلام کاندیداتوری کنند. از سال ۲۰۱۶ برگزاری دو مناظره میان نامزد‌های ریاست‌جمهوری اجباری شد در حالی که پیش از این، حضور نامزد‌ها در مناظره اجباری نبود. بر اساس قانون انتخابات این کشور بین ۲۰ تا ۷ روز مانده به انتخابات باید دو مناظره میان نامزد‌ها برگزار و در صورتی که انتخابات به دور دوم کشیده شود، در خلال ۱۰ روز تا انتخابات دور دوم مناظره‌ای دیگر میان دو نامزد باقی مانده برگزار خواهد شد.
از این دو مناظره اجباری، یکی بر اساس قانون باید خارج از شهر بوئنوس آیرس برگزار شود. البته شرکت نکردن در این مناظره‌ها به مجازات سنگینی ختم نمی‌شود و نامزد غایب در نهایت از دقایق حضورش در رادیو و تلویزیون محروم می‌شود. در مناظرات آرژانتین هم همه نماینده‌ها باهم در مناظره حضور دارند و مانند بیشتر کشور‌هایی که نام بردیم، تماشاچیان حضور دارند و سوالات آن‌ها از نامزد‌ها پرسیده می‌شود.
انگلیس سوال‌های مردم از نامزد‌ها
در انگلیس نخست‌وزیر معمولاً از بین رهبران یکی از دو حزب کارگر یا حزب محافظه کار که دارای اکثریت آرا در انتخابات شده‌اند، از طرف مجلس عوام به ملکه معرفی و سپس انتخاب می‌شود. با همه این‌ها بر خلاف تصور اکثریت، قدمت سن و سال برگزاری مناظره‌های تلویزیونی در انگلیس به سال‌های دور بر نمی‌گردد تا جایی که عمر پخش برنامه‌هایی از این دست در رادیو و تلویزیون انگلیس چیزی حدود ۱۱ سال است این در حالی است که تا سال ۲۰۱۰ هیچ کدام از نامزد‌های حزب کارگر و محافظه کار برای انتخابات پارلمانی کشورشان حاضر به شرکت در این دست مناظره‌ها نبودند و با آن به مخالفت می‌پرداختند.
مناظره‌ها در انگلیس در قالب سه برنامه با موضوعاتی درباره سیاست داخلی، سیاست خارجی و اقتصاد بوده است به شکلی که سوالات مناظره توسط تماشاچیان حاضر در استودیو و بینندگان تلویزیونی مطرح می‌شده و هر کدام از نامزد‌ها ۹۰ دقیقه برای پاسخگویی به سوالات مردم وقت داشتند.
روسیه مناظرات جنجالی و درگیری
در روسیه نامزد‌ها برای جذب رأی دهندگان مجبورند روزانه در شبکه‌های تلویزیونی و ایستگاه‌های رادیویی بحث کنند و برنامه‌های خود را در زمان محدود ارائه دهند. در مجموع، برای تعیین زمان پخش تلویزیونی و رادیویی نامزد‌ها قرعه کشی برگزار و حدود ۶۰ ساعت برنامه تلویزیونی و ۳۶ ساعت زمان پخش رادیویی برای برنامه‌های انتخاباتی آنان در نظر گرفته می‌شود.
در همان زمان، مطابق قانون، یک سوم وقت به احزابی که کاندیدا‌ها را معرفی کرده اند اختصاص می‌یابد و زمان باقی مانده به نصف تقسیم می‌شود، نیمی برای فیلم‌های تبلیغاتی نامزد‌ها و نیمی برای بحث‌ها اختصاص می‌یابد. کانال‌های تلویزیونی درقالب «رویداد‌های مشترک مبارزاتی» بحث ها، میزگرد‌ها و مناظره‌هایی برگزار می‌کنند. گزارش‌ها نشان می‌دهد در این مناظرات حتی کار به درگیری هم می‌انجامد.
در آخرین دوره انتخابات یکی از نامزد‌های زن به نام «کسنیا سابچاک» پس از بی توجهی «ولادیمیر ژیرینفسکی» به اظهاراتش، تصمیم گرفت آبی را که در کنارش قرار داشت روی این نامزد ۷۲ ساله بریزد. مناظرات در روسیه هم با حضور همه نامزد‌ها برگزار می‌شود و هر کدام به سوالات مجری هر جلسه در خصوص موضوع خاصی پاسخ می‌دهند.
تونس تجربه منحصر به فرد مناظره در جهان عرب
در سپتامبر ۲۰۱۹ جهان عرب خود را در مقابل تجربه‌ای دید که پیشتر در هیچ کدام از کشور‌های عربی تکرار نشده بود. مناظره‌های انتخاباتی تونس توجه جمعیت زیادی از تونسی‌ها و همچنین جهان عرب را به خود جلب کرد. این مناظرات تنها مختص نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری تونس نبود و روزنامه نگاران و فعالان مدنی طرفدار کاندیدا‌ها هم می‌توانستند با هم به مناظره بپردازند.