سبقت بی‌اخلاقی از دعوای خودروسازان با فشار‌های فراقانونی! / کمیته استیناف قاضی نهایی دیدار پیکان و سایپا؟
- حدود یک ماه از آرای کمیته انضباطی در غائله تخلف تیم فوتبال پیکان در دیدار مقابل سایپا می‌گذرد، اما ظاهراً کاسه‌های داغ‌تر از آش ول کن ماجرا نیستند و هر روز با عباراتی جدید، نقشه‌ای تازه بدنبال تطمیع مسئولان کمیته استیناف هستند.
جالب آنکه مسئولان باشگاه پیکان که خود بهتر از هر کسی می‌دانند تخلفشان در این دیدار محرز بوده است، تقریبا بی‌خیال ماجرا شده‌اند، اما آنهایی که ماندن خود را در گروی ذبح حقیقت می‌دانند، همچنان پیگیر این پرونده هستند تا از این نمد برای خود کلاهی ببافند.
در این بین گاهاً شاهد اظهار نظرات جالب و البته فاقد وجاهت و ادله قانونی برخی از طرف‌های متضرر بودیم که شاید جالب‌ترین موضوع در این بین اظهارات مسئولان تیم‌هایی بود که به صورت مستقیم در این ماجرا درگیر نبودند، اما اصرار فراوانی داشتند هر طور که شده خود را به این ماجرا مرتبط کرده و ذینفع جلوه دهند تا شاید اگر در آینده متضرر شدند این موضوع را مستمسک قرار داده و فریاد تظلم‌خواهی سر دهند.
اما قانون در این خصوص چه می‌گوید و شواهد قانونی از چه قرار است؟؟!!
طبق آیین‌نامه برگزاری مسابقات فیفا در سال ۲۰۲۰ و آیین نامه انضباطی آن در سال ۲۰۱۹، انجام تعویض بیش از تعداد مجاز، مصداق نقض مقررات برگزاری مسابقه است که باعث ۳ بر صفر اعلام شدن نتیجه می‌شود و هیچ ربطی هم به موثر بودن یا نبودن بازیکن مربوطه ندارد.
بند ۴ ماده ۴۶ آیین نامه فیفا عنوان می‌کند که بازیکن غیر مجاز، بازیکنی است که شرایط تعریف شده در مقررات مربوط به فیفا را نداشته باشد. از طرفی بر اساس قانون سوم بازی در مقررات ۲۰۲۰-۲۰۱۹ تعداد تعویض‌ها حداکثر ۵ است.
با این حال، ماده ۱۱۷ آیین نامه انضباطی فوتبال ایران عنوان می‌کند: "هرجا که در این مقررات، مجازات تخلفات به صورت دقیق و قطعی معین نشده باشد و تعیین مجازات به رکن قضایی تفویض شده باشد، رکن قضایی مجاز است تا با ملاحظه کلیه اوضاع و احوال حاکم بر موضوع و سوابق شخص متخلف و رعایت کیفیات مخففه یا مشدده و بررسی رویه قضایی، در چارچوب مجازات‌های پیش‌بینی شده در این مقررات، مبادرت به انتخاب مجازات، اتخاذ تصمیم و صدور رای نماید.
البته، بر اساس ماده ۵ این آیین نامه، "رکن قضایی باید در اجرا و تفسیر این مقررات به ترتیب زیر تصمیم‌گیری کند:
الف- مراجعه به اساسنامه، مقررات، آئین نامه‌ها، بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها یا تصمیمات فدراسیون فوتبال
ب- مراجعه به اساسنامه، مقررات، آیین نامه‌ها، بخشنامه‌ها، دستورالعمل‌ها و تصمیمات فیفا و کنفدراسیون آسیا، مقررات بازی (Game the of Laws)، مقررات بین المللی بازی‌های فوتسال و فوتبال ساحلی
ج-در صورت فقدان قاعده قابل استناد در مقررات فوق و عدم کفایت آنها، استناد به قوانین موضوعه جمهوری اسلامی ایران که رکن قضایی صالح، متناسب تشخیص دهد."
آیین نامه برگزاری مسابقات نیز در مورد قوانینی که نیاز به تفسیر دارند، می‌گوید:
شواهد قانونی از چه قرار است؟؟!!
مشابه این رای در گذشته هم مسبوق به سابقه بوده که در دیدار راه‌آهن و پیکان صادر شده و حتی مشابه خارجی هم داشته است. یکی دیگر از موارد نقض قانون در این خصوص می‌تواند دیدار سوپرجام بین استقلال و پرسپولیس باشد که مراجع قانونی بدون مصلحت‌اندیشی باتوجه به عدم حضور تیم فوتبال استقلال در زمین مسابقه نتیجه را سه بر صفر به سود حریف اعلام کردند. حتی این پرونده به CAS هم رفت و مورد تایید قرار گرفت.
یا دیدار پرسپولیس و سپاهان در زمان حضور قلعه نویی که سرخ پوشان سه بر صفر برنده شدند؛ آیا آن زمان موضوع یکپارچگی جدول مسابقات و سود و زیاد تیم‌ها مطرح نبود آنهم برای دو تیمی که در کورس قهرمانی با یکدیگر قرار داشتند. یا چهار شهرآوردی که سه بر صفر شده.
تخلف، تخلف است و اگر قرار است قانون بر اساس عدالت و به دور از مصلحت‌اندیشی رای دهد، بهتر است نظر دهد پس باید اجازه دهیم این اتفاق صورت گیرد و مانع از اجرای عدالت نشویم.
اما موضوع مهم‌تر این است که اگر قانون در این برهه و مقطع زمانی به درستی اجرایی نشود بی‌قانونی در فوتبال رواج پیدا می‌کند و متخلفین در تکرار تخلف خود با علم به اینکه قانون در مقابل تخلف آنها سکوت خواهد کرد دست به تکرار چنین اشتباهات عامدانه‌ای می‌زنند.
در این میان اظهارات مسئولان باشگاه‌های ذوب‌آهن و نساجی بیشتر از سایرین برجسته و جالب توجه بود که نشان از بی‌اطلاعی و ناآگاهی مدیرانی در این سطح داشت.
یکی از مدیران ذوب آهن پیشنهاد کرده بود تنها یک امتیاز به پیکان بدهیم و امتیازی به سایپا تعلق نگیرد، اما آیا این مدیر محترم به این موضوع که پس تکلیف دو امتیاز دیگر چه می‌شود فکر نکرده است؟
یا اینکه مدیر تیم فوتبال نساجی گفته بود که سه امتیاز پیکان را کم کنید، اما امتیازی هم به سایپا ندهید. شاید چنین اظهاراتی در هیچ کجای جهان نظیر نداشته باشد و تنها در ایران مدیرانی که بدون شایسته‌سالاری روی کار آمده‌اند از بیان چنین مطالبی هراس نداشته باشند.
البته در میان اظهار نظر کارشناسان حقوقی که سال‌ها در این عرصه فعالیت داشته‌اند نیز خالی از لطف نیست که جملگی اعتقاد به درستی آرای صادره در خصوص این دیدار دارند که در زیر برخی از آنها را مرور می‌کنیم:
*شاه‌حسینی: رأی پیروزی سایپا کاملاً قانونی است
عبدالرحمان شاه‌حسینی، رییس اسبق کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال، در مورد رأی کمیته انضباطی مبنی بر پیروزی سه بر صفر سایپا مقابل پیکان به دلیل انجام ۶ تعویض اظهار داشت: از نظر حقوقی در آیین‌نامه‌ها و مقررات فوتبال کشورمان و همچنین آیین‌نامه‌ها و مقررات بین‌المللی مثل فیفا و AFC هر زمانی که تیمی از بازیکن غیرمجاز استفاده کند چنین رأیی صادر می‌شود. بازیکن غیرمجاز هم به صورت‌های مختلف غیرمجاز تلقی می‌شود. یکی از مصادیق بازیکن غیر مجاز این است که تیمی بیشتر از حد مجاز تعویض انجام بدهد.
وی افزود: در مسابقه سایپا با پیکان تعویض ششم انجام شده در حالیکه تیم‌ها مجاز به انجام پنج تعویض هستند. اگر تمام مقررات را ورق بزنید و بخوانید به طور مطلق قیدی مبنی براینکه بازیکن غیرمجاز چه مدت در زمین مسابقه حضور دارد اشاره‌ای نمی‌شود. اینکه بازیکن یک دقیقه، پنج ثانیه یا ۸۰ دقیقه در میدان حضور داشته باشد هیچ تأثیری در اصل موضوع ندارد.
رئیس اسبق کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال تأکید کرد: بنابراین رأی کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال مبنی بر پیروزی ۳ بر صفر سایپا کاملاً منطبق بر مقررات و قوانین بود و درست است. البته این حق برای تیمی که متضرر شده وجود دارد که مطابق همین مقررات فرجام‌خواهی کند و پرونده به کمیته استیناف برود. در کنار صدور چنین رأیی باید با متخلفین و مقصران این اتفاق هم برخورد انضباطی شود. تمام کسانی که در این ماجرا دچار قصور شده‌اند به طور مثال از مسئول برگزاری مسابقه که باید به موقع تذکر می‌داده که تعویض ششم انجام نشود تا سایرین باید تنبیه شوند و یادمان هم باشد که مزه شیرین اجرای مقررات و احکام انضباطی زمانی است که در موارد مشابه هم اجرا شود و در موقعیت‌های زمانی و مکانی مختلف قانون برای همه افراد یکسان اجرا شود این شیرینی عدالت است که در درازمدت حتی متضررین هم از آن راضی خواهند بود. نباید قانون به صورت سلیقه‌ای اجرا شود.
*جاودانی: تعبیر بازیکن غیرمجاز در قانون فیفا مشخص است
رضا جاودانی، عضو کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال، نیز در این باره اظهار داشت: باید مشخص شود به چه دلیلی تعویض ششم انجام شده، در همه جا جنجال وجود دارد، اما باید حواس‌شان را جمع می‌کردند و اجازه نمی‌دادند چنین اتفاقی بیفتد. اکنون هم باشگاه پیکان حق اعتراض دارد و می‌تواند درخواست تجدیدنظر داشته باشد.
جاودانی تصریح کرد: در ماده ۲۲ آیین نامه انضباطی فیفا از بازیکن فاقد صلاحیت صحبت شده که ما آن را به بازیکن غیرمجاز تعبیر می‌کنیم. در این ماده به شکل کلی آمده هر بازیکنی فاقد صلاحیت مقررات مربوط به فیفا باشد و در زمین بازی کند، چنین تبعاتی دارد. در آیین نامه انضباطی سال ۹۲ خود ما آمده اگر بازیکنی به عنوان تعویض چهارم به زمین برود، مسابقه ۳ بر صفر خواهد شد.
*شکرریز: حضور بازیکن فاقد صلاحیت جریمه‌اش ۳ بر صفر شدن نتیجه به سود حریف است
آرش شکرریز، کارشناس حقوقی مسائل فوتبال، نیز در مورد رأی کمیته انضباطی اظهار داشت: وقتی به بازیکنی غیر مجاز می‌گوییم معنایش این است که این بازیکن یا محروم انضباطی بوده، یا چهار کارته بوده است و بازیکن فاقد صلاحیت بیش از تعویض‌های قانونی وارد میدان شده است. در ماده ۳۶ آیین‌نامه انضباطی سابق فدراسیون فوتبال به این مسئله اشاره شده بود، اما با به‌روز شدن آیین‌نامه ما این مسئله در آن ذکر نشده است.
شکرریز تصریح کرد: در قوانین بازی آمده است تیم می‌تواند حداکثر ۱۱ بازیکن و حداقل هفت بازیکن در میدان داشته باشد. اکنون به خاطر شرایط کرونایی هم پنج تعویض در نظر گرفته شده و تعویض ششم باید بعد از وقت رسمی مسابقه و در ۱۲۰ دقیقه انجام شود. اینکه بگوییم آیین‌نامه انضباطی ما در این مورد سکوت کرده درست نیست، زیرا طبق بنده دو ماده ۵ و ۱۱۹ مقررات انضباطی فدراسیون فوتبال باید در این موارد به آیین‌نامه انضباطی فیفا مراجعه شود.
این کارشناس حقوقی مسائل فوتبال گفت: در آیین‌نامه انضباطی فیفا در ماده ۲۲ و ۴۶ مصوب سال ۲۰۱۹ آمده است که حضور بازیکن فاقد صلاحیت جریمه‌اش ۳ بر صفر شدن نتیجه به سود تیم حریف و همچنین جریمه مالی تا سقف ۵ هزار فرانک سوئیس است؛ که کمیته انضباطی ما بر همین اساس بازی را سه بر صفر اعلام کرد و به احترام پول ملی جریمه ۵۰ میلیون تومانی هم در نظر گرفت.
شکرریز با تأکید بر اجرای عدالت از سوی کمیته انضباطی تصریح کرد: قوانین بازی برای رعایت شدن است و اگر تیمی این قوانین را در نظر نگیرد و به جای پنج تعویض ۶ تعویض انجام دهد فردا تیم دیگر می‌خواهد هفت تعویض انجام دهد و دیگر سنگ روی سنگ در فوتبال بند نمی‌شود.
وزارت ورزش مسئول ۶ تعویض پیکان!
با این تفاسیر، تصمیم‌گیری نهایی بر عهده کمیته انضباطی است. اعضای این کمیته پس از بررسی‌های لازم و در صورت نیاز انجام تفسیر از قوانین، رای نهایی را در این خصوص اعلام می‌کنند. اگرچه قواعد بین المللی دلالت بر این دارد که نتیجه بازی بایستی ۳ بر صفر به سود سایپا اعلام شود و پرونده مورد نظر، مصداق نقض قوانین فوتبال است.
اما در این میان مشخص نیست پیکان چرا اقدام به انتشار بیانیه و تهدید به شکایت در مراجع بالاتر و خارجی می‌کند. آیا وزارت ورزش در انجام ۶ تعویض پیکان که مشخصا اشتباه سرمربی و مدیر این تیم بوده، دخالتی داشته که حالا این باشگاه در کنار فدراسیون، وزارت‌خانه را هم تهدید می‌کند؟ آیا چنین رفتاری غیرفوتبالی سازی و دولتی کردن روند‌های فوتبالی نیست که فیفا و ای اف سی نیز مخالف جدی آن هستند؟ اکنون که قواعد و مقررات مشخص است، چنین رفتاری، ریشه در چه واقعیتی دارد؟
گزارش: احسان محمدیان