چند نکته مهم پیرامون سیره اخلاقی و رویکرد فرهنگی «امام خمینی (ره)»

محمد جواد رجب زاده در گفت‌وگو با پیرامون ابعاد شخصیتی «امام خمینی (ره)» گفت: بیان ابعاد مختلف شخصیت بزرگی همچون «امام خمینی (ره)» که از همه ابعاد به کمال حقیقی دست یافته بودند کاری بسیار سخت و دشوار است ایشان فردی بودند که توانستند به کمال واقعی و حقیقی دست یابند و این مهم را به واسه خود شناسی و اصلاح درونی خصوصا در بعد خالق و مخلوق کسب نموده بودند.

وی «امام خمینی (ره)» را از بعد عبادی مورد بررسی قرار داد و اظهار کرد: «امام خمینی (ره)» در عبادت و پرهیزگاری یکی از برترین افراد دوران خود بودند در زمینه علم و دانش و آگاهی به پیشرفت‌های بسیار خوبی دست یافته بودند و این علم را در راستای حق بکار گرفته و لذا در مسیر سعادت گام برداشته بودند. در جامعه ما افراد در چند دسته تقسیم می‌شوند افرادی که در حوره علم و عبادت موفق عمل می‌کنند، اما در مسیر اخلاق و خانواده به زمین می‌خورند این افراد کمال کامل را درک نکرده و به آن دست نیافته اند، اما افرادی همانند «امام خمینی (ره)» حتی در حوزه خانواده و اخلاق نیز به کمال رسیده بودند، به عبارت دیگر ایشان فردی تکامل یافته بودند لذا پیرامون ایشان کتاب‌های متعددی نوشته شده که روحیات و سیر و سلوک «امام خمینی (ره)» را به قلم کشیده‌اند.

رجب زاده در مورد دیگر ابعاد شخصیتی «امام خمینی (ره)» ابراز کرد: ««امام خمینی (ره)» یک سیاستمدار و در عین حال یک عابد و همسری گرانقدر و پدری مهربان بودند، ایشان در تمام نقش‌هایی که در طول زندگی به دست آورده بودند موفق عمل کردند لذا فردی تکامل یافته محسوب می‌شدند.

وی «امام خمینی (ره)» را از دیدگاه اخلاقی در خانواده مورد بررسی قرار داد و افزود: به گفته همسر «امام خمینی (ره)» ایشان شخصیتی به کمال رسیده بودند چنان که هرگز دستورات اسلام را زیر پا نگذاشتند و همواره بر اساس احترام با خانواده رفتار می‌کردند، زیرا سبک زندگی خود را بر اساس الگو‌های اسلامی تنظیم کرده و در عین حال توجه ویژه به ارتباط با خداوند متعال داشتند، «امام خمینی (ره)» فردی معصوم نبودند، اما با تلاش و بندگی توانسته بودند به درجه بلندی از کمال و رشد دست یابند.

این کارشناس علوم قرآنی بیان کرد: اگرچه «امام خمینی (ره)» به عنوان یک رهبر و یک عالم به خوبی می‌توانستند لرزه بر اندام بسیاری از سیاستمداران و مسئولان بیندازد، اما با این حال در ارتباط با اطرافیان خصوصا اعضای خانواده رویکرد دیگری داشتند و رفتار ایشان در خانه به نحوی بود که ایشان را فردی مهربان و با اخلاق می‌دانستند، در روایتی «پیامبراکرم (ص)» پیرامون اهمیت اخلاق بیان فرمودند: بهترین امت من افرادی هستند که نسبت به خانواده خود بهترین و خوش برخورد‌ترین هستند این همان حلقه گمشده جامعه امروز ماست متاسفانه بسیاری از خانواده‌ها در شرایط و به شکل زندگی می‌کنند که تنها نام خانواده را یدک می‌کشند و تنها از بعد زمانی و مکانی همدیگر را تحمل می‌کنند.

***سیره اخلاقی «امام خمینی (ره)» در خانواده

رجب زاده پیرامون سیره اخلاقی «امام خمینی (ره)» در خانواده اظهار کرد: «امام خمینی (ره)» همواره مراقب بودند تا در خانه به کسی آزار وارد نشود ایشان حتی هنگامی که برای نماز شب بر می‌خواستند تلاش داشتند تا سر و صدا ایجاد نکنند و یا چراغ‌ها را روشن نکنند تا دیگران در آسایش بخوابند این مهم در خاطرات دخترشان به خوبی توضیح داده شده است. حدیثی از «امام صادق (ع)» وجود دارد که بر حسن خلق تاکید ویژه دارد، «امام صادق (ع)» در مورد حسن خلق می‌فرمایند: «به خدا قسم نیکوکاران سعادتمند خواهند بود! آیا می دانید این سعادتمندان چه کسانی هستند؟ آنان نیکوکارانی هستند که آزارشان به کسی نمی‌رسد»، این امر مصداق «امام خمینی (ره)» است که حتی در هنگام عبادت نیز تلاش داشتند تا به کسی صدمه و یا آزاری نرسد ارتباط ایشان با کودکان نیز قابل توجه بود به حدی که نوه‌های «امام خمینی (ره)» از بازی با ایشان لذت می‌بردند «امام خمینی (ره)» برای کودکان وقت می‌گذاشتند این امر با توجه به دغدغه‌های فراوان ایشان امری قابل توجه بود.

این کارشناس علوم قرآنی به رویکرد «امام خمینی (ره)» در طول زندگی با خانواده اشاره و ابراز کرد: همسر «امام خمینی (ره)» همواره بر این مهم تاکید داشتند که من در طول شصت سال زندگی با «امام خمینی (ره)» هرگز ندیدم که ایشان معصیتی انجام دهد و یا اینکه به من دستور دهند حتی «امام خمینی (ره)» در برخی از امور خانه به همسرشان کمک می‌کردند و این امر نشان می‌دهد که بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران تا چه حد توانسته اند به کمال حقیقی دست یابند.

***لزوم الگوبرداری از زندگی «امام خمینی (ره)»

وی لزوم الگوبرداری جوانان از سبک زندگی «امام خمینی (ره)» و اخلاق ایشان در خانواده را مهم دانست و بیان کرد: سبک زندگی «امام خمینی (ره)» به خودی خود الگویی برای زندگی خصوصاً از جهت همسرداری محسوب می‌شود این مدعا به واسطه نامه‌های «امام خمینی (ره)» که برای همسرشان می‌نوشتند قابل اثبات است، اینکه ایشان چگونه به خانواده نگاه می‌کردند و چطور مرز ادب در خانواده را رعایت می‌کردند امر قابل تامل بوده و برای جامعه و خانواده امروز باید مورد توجه ویژه قرار بگیرد.

رجب زاده به ابعاد دیگر شخصیت «امام خمینی (ره)» اشاره و تاکید کرد: ارتباط «امام خمینی (ره)» با خداوند یکی از جذاب‌ترین بخش‌های سیره اخلاقی ایشان محسوب می‌شود ارتباط عمیق ایشان با خداوند سبب شد تا «امام خمینی (ره)» شجاعت و قدرت خاصی پیدا کردند همان گونه که خداوند نیز در قرآن به آن اشاره می‌کند و تاکید دارد هرکس به خدا توکل کند خداوند او را از هرچیزی بی نیاز می‌گرداند، همین امر سبب و زمینه پیشرفت ایشان در بسیاری از زمینه‌های سیاسی، فرهنگی و خانوادگی را فراهم کرد، آثار خداترس بودن «امام خمینی (ره)» در زندگیشان بسیار مشخص است همین ترس از خدا بود که سبب بزرگ شدن شخصیت «امام خمینی (ره)» شده و ایشان به عنوان یک عالم و رهبر یک ملت در دنیا شناخته می‌شوند.

*** «امام خمینی (ره)» بنده‌ای خدا ترس

این کارشناس علوم قرآنی خدا ترس بودن «امام خمینی (ره)» و نتایج آن را مورد بررسی قرار داد و تاکید کرد: اسلام پیرامون اهمیت و جایگاه خدا ترس بودن بندگان سخنان بسیاری را بیان کرده و نتایج آن را نیز بازگو نموده است در آیه ۴۰ سوره نازعات خداوند متعال می‌فرمایند: «وَ أَمَّا مَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ وَ نَهَی النَّفْسَ عَنِ الْهَوی فَإِنَّ الْجَنَّةَ هِی الْمَأْوی، اما کسی که از مقام پروردگارش بترسد و نفس را از هوی و هوس جلوگیری کند، در نتیجه، بهشت منزلگه نهایی اوست»، خدا ترس بودن در روایت‌های بسیاری نیزمطرح شده و همه آنان تاکید دارند که هرکس از خدا بترسد خداوند همه دشمنانش را ضعیف در مقابلش قرار می‌دهد و او را در چشم دشمنان بزرگ خواهد کرد؛ این امر در زندگی «امام خمینی (ره)» به وضوح دیده می‌شود بعد از سخنرانی‌های «امام خمینی (ره)» در مدرسه فیضیه دشمنان اقدام به دستگیری شبانه ایشان کردند در همان زمان بسیاری از ماموران رژیم پهلوی دچار اضطراب و ترس بودند امری که خود آنان بعد‌ها در گفتگو‌ها به آن اذعان داشتند و نکته جالب اینکه «امام خمینی (ره)» به آنان دلداری میدادند این امر به خاطر خدا ترسی و ارتباط قوی «امام خمینی (ره)» با خداوند متعال بود.

***بی رقبتی به دنیا

وی به بعد دیگری از سیره اخلاقی «امام خمینی (ره)» اشاره و بیان کرد: «امام خمینی (ره)» فردی زاهد و بی رقبت به دنیا بودند ایمان ایشان به خداوند باعث بی رغبتی بنیانگذار انقلاب اسلامی به دنیا شده بود این امر یک فلسفه مهم در پس خود دارد که کسی میتواند پا به عرصه ظهور بگذارد که بتواند به جذابیت‌های دنیا پشت پا بزند همین امر سبب شده بود تا ایشان به زندگی ساده روی آورده و همواره تلاش کنند تا مانند سایر مردم ساده زیست باشند.

رجب زاده تصریح کرد: دنیاطلبی یکی از مهم‌ترین گرفتاری‌های بشر کنونی است چنانکه در روایت‌ها بیان شده که دوستی با دنیا منشأ هر گناهی است. وقتی به رفتار خود و دیگران نگاه می‌کنیم، حقیقت این کلام ارزنده را مشاهده می‌کنیم و برای به دست آوردن مال بیشتر دست به هر معصیتی می‌زنیم. دزدی، رشوه، احتکار، ربا، طمع، ذلت و صد‌ها گناه دیگر از مفاسدی است که با دنیاطلبی انسان همراه است.

***نماز تکلیفی الهی

این کارشناس علوم قرآنی به شیوه عبادت و نماز شب «امام خمینی (ره)» اشاره و تاکید کرد: نماز شب برای «امام خمینی (ره)» یکی از اصول مهم عبادی محسوی می‌شد، ایشان در سخت‌ترین شرایط همچنان نماز شب خود را می‌خواندند ایشان برای نماز ارزش و اهمیتی ویژه قائل بودند به حدی که حتی زمانی که در بیمارستان بستری بودند و در بدترین شرایط جسمی قرار داشتند دغدغه نماز را فراموش نکرده بودند چرا که نماز را یک تکلیف مهم بر عهده انسان می‌دانستند لذا بر انجام این عمل تاکید فراوان داشتند و در شرایطی که حتی امکان بلند شدن از تخت بیمارستان برای ایشان نبود «امام خمینی (ره)» با اشاره به خواندن نماز می‌پرداختند.

وی تاکید «امام خمینی (ره)» به عبادت را مورد بررسی قرار داد و افزود: هنگامی که «امام خمینی (ره)» به ترکیه تبعید شدند پس از مدتی درخواست ارسال مفاتیح و صحیفه سجادیه را کردند، زیرا انس ویژه‌ای با این دو کتاب داشتند از سوی دیگر از آنجا که «امام خمینی (ره)» همواره اهل عبادت و مناجات بودند و مفاتیح یکی از کتاب‌های مورد استفاده ایشان بود هر ساله مجبور به صحافی کتاب مفاتیح می‌شدند این امر از زبان فرزند «امام خمینی (ره)» بیان شده است، زیرا مفاتیح یکی از کتاب‌های بود که همواره در دست ایشان بود همچنین در مورد توجه «امام خمینی (ره)» به عبادت بیان شده ایشان هر روز دو جزء قرآن را قرائت می‌کردند.

رجب زاده پیرامون تفکر در سیره «امام خمینی (ره)» خاطرنشان کرد: تفکر در سبک زندگی و سیره رفتاری و اجتماعی «امام خمینی (ره)» از جمله مواردی است که نیاز است تا مسئولین به آن توجه و اهتمام ویژه داشته باشند رویکرد ایشان در خانواده و سبک زندگی ایشان شاخصی ارزنده برای خانواده امروز محسوب می‌شود.