ورود کشور به مرحله ورشکستگی آب/ اقدامات قوه قضاییه در حوزه محیط زیست قابل تقدیر است/ احیای دریاچه ارومیه در سال‌های اخیر هیاهوی رسانه‌ای بود
عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران معتقد است برداشت‌های بی رویه از آبخوان‌های کشور برای مصارف شرب، صنعت و کشاورزی در ۵ سال اخیر به ۷۰ میلیارد متر مکعب رسیده در حالی که سرعت تجدید این منابع زیر زمینی یک سوم برداشت‌های کلی است، به عبارت دیگر امکان جایگزینی برای منابع آبی وجود ندارد.
محمدرضا محبوب‌فر در گفت‌وگو با میزان، با اشاره به وضعیت بحرانی منابع آبی در کشور اظهار کرد: در سال ۹۹ و پیش از آن بسیاری از کارشناسان حوزه محیط زیست و منابع هشدار‌هایی در خصوص وضعیت تنش آبی داشتند، اما از سال ۱۴۰۰ کشور وارد مرحله ورشکستگی آب شده که این وضعیت به دلیل مصرف ۹۰ درصدی منابع آبی سطحی و زیرزمینی به وجود آمده است.
عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران تصریح کرد: برداشت‌های بی رویه از آبخوان‌های کشور برای مصارف شرب، صنعت و کشاورزی در ۵ سال اخیر به ۷۰ میلیارد متر مکعب رسیده در حالی که سرعت تجدید این منابع زیر زمینی یک سوم برداشت‌های کلی است، به عبارت دیگر امکان جایگزینی برای منابع آبی وجود ندارد.
این کارشناس حوزه محیط زیست با اشاره به سومدیریت آب در کشور، عنوان کرد: علاوه بر برداشت‌های بی رویه از آبخوان‌های کشور، ۴۰ درصدی منابع سطحی کشور با ساخت سد به دلیل تبخیر از دست می‌رود.
وی با اشاره به طرح‌های انتقال آب در کشور اظهار کرد: برای حل مشکلات زاینده رود، کارون و دریاچه بختگان با صرف هزینه‌های سنگین لوله کشی و پمپ اقدام به انتقال آب شور از دریای خزر و خلیج فارس به دریاچه‌هایی که آب شیرین دارند، می‌کنند؛ این انتقال آب به معنی تغییر اکوسیستم و اقلیم است.
به گفته وی؛ انتقال آب طی ۴ دهه گذشته در کشور در جریان است و باعث تغییر اکوسیستم و کمبود بارش و سیلاب‌های ناگهانی شده است و تاثیری در خشکسالی نداشته است.
محبوب فر عنوان کرد: به دلیل تبخیر و کاهش بارش ذخائر آبی پست سد‌ها بین ۴۰ تا ۶۰ درصد کاهش داشته است و نیروگاه‌های برقابی نیز تحت تاثیر کاهش منابع آبی با کاهش عملکرد مواجه هستند.
این کارشناس حوزه محیط زیست تصریح کرد: ۵ هزار روستا بدون منابع آبی و آبرسانی به ۷ هزار روستا با تانکر صورت می‌گیرد.
وی افزود: زمان طلایی بارش در کشور از ابتدای آذر تا بهمن است، اما بررسی میزان بارش در سال آبی جاری در این زمان حکایت از کاهش بارش دارد که دلیل آن تغییرات اقلیمی و افزایش دما در کشور است که می‌توان اثرات آن را در آتش سوزی‌های جنگل‌های زاگرس و البرز در زمستان سال گذشته مشاهد کرد.
محبوب فر ادامه داد: با تغییرات اقلیمی در کشور، میزان دمای هوا به نسبت سال گذشته سه درجه افزایش یافته است و حقابه طبیعت نیز به دلیل کمبود منابع آب و استفاده بالای بخش کشاورزی و صنعت، کاهش یافته است.
عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران افزود: به وجود آمدن تالاب‌هایی مانند هامون، بختگان، زا ینده رود، هورالعظیم، شادگان و میان کاله به واسطه داشتن حقابه ظرف مدت هزاران سال شکل گرفته اند، اما به دلیل کاهش حقابه و اکتفا به سیلاب‌ها بسیاری از آن‌ها خشک شده اند، حال در کشور به واسطه چند بارش انتظار احیای این آبخوان‌ها و تالاب‌ها هستیم.
وی افزود: در صورت اجرای مدیریت صحیح آب و رعایت حقابه به آبخوان‌ها و تالاب‌های کشور، احیای این منابع بیش از ۵۰ سال زمان خواهد برد.
محبوب فر عنوان کرد: احیای دریاچه ارومیه در سال‌های اخیر، بیشتر هیاهوی رسانه‌ای بوده است، به طوری که با کاهش بارش سطح این دریاچه اُفت کرده است.
این کارشناس حوزه محیط زیست بیان کرد: در حال حاضر تنش آبی از روستا‌ها به شهر‌ها نیز سرایت کرده است و نگرانی‌های فراوانی در این خصوص به وجود آمده است.
وی با اشاره راهکار‌های مدیریت آب اظهار کرد: در گام اول وزارت نیرو و سازمان محیط زیست باید با افزایش هماهنگی به هم افزایی بین دو مجموعه کمک کنند و در گام دوم باید برداشت‌های جدید از منابع برای صنعت و کشاورزی متوقف شود.
محبوب فر بیان کرد: گام بعدی افزایش ضریب بازیافت آب و بازچرخانی آن برا سایر مصارف کشور است که می‌تواند با استفاده چندباره از آب میزان مصرف را کاهش دهد.
عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران بیان کرد: استفاده از شیوه کشاورزی فراسرزمینی گام مثبتی برای کاهش میزان مصرف اب در بخش کشاورزی دارد و از سوی دیگر با تامین محصولات کشاورزی امنیت غذایی نیز تضمیم خواهد شد.
وی افزود: با وجود راهکار‌های فراوان برای مدیریت آب متاسفانه شاهد ترک فعل از سوی مدیریان اجرایی حوزه آب هستیم.
محبوب فر افزود: وزارت نیرو متولی منابع آب در کشور است، اما علرغم وعده‌های این وزارت خانه برای استفاده از آب در جریان توسعه، طبیعت و محیط زیست با خسارت فراوانی مواجه شده است و افرادی در این بخش آب فعالیت داشتند که اسیر سیاست بازی و اقتصاد سیاسی قرار گرفته اند.
عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران با اشاره به اقدامات قوه قضاییه در خصوص حفاظت از منابع آبی و محیط زیست ادامه داد: در دوره جدید قوه قضاییه اقدامات مناسبی برای حمایت از محیط زیست صورت گرفته است که می‌توان به حفظ حریم رودخانه و مقابله با زمین خواری عنوان کرد که در این دوره شدت مناسبی داشته است.
وی افزود: دولت آینده باید با استقلال از جریانات سیاسی موجود، گام‌های موثری قبرای حفظ منابع آبی و محیط زیست بردارد و قوه قضاییه نیز به عنوان دستگاه حاکمیت روند حمایتی از محیط زیست را ادامه دهد.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *