کار پلیس پیشگیری درباره کلاهبرداری‌های مجازی آگاهی بخشی است

علیرضا ناصری نژاد جانشین پلیس پیشگیری پایتخت در خصوص نوع اقدام‌های پلیس پیشگیری در مواجهه با کلاهبرداری‌ها و سوء استفاده‌ها در فضای مجازی به میزان گفت: در حوزه مربوط به فضای مجازی پلیس پیشگیری همانطور که از نام این نیروی پلیس بر می‌آید بیشتر باید اقدام‌های پیشگیرانه را در دستور کار قرار دهد. درواقع پس از آنکه در فضای مجازی جرمی واقع می‌شود پلیس پیشگیری دیگر مداخله‌ای ندارد و شهروندان باید از طریق پلیس فتا پیگیر پرونده‌های این چنینی باشند یا اگر قرار بر ثبت شکایت باشد باید از طریق دادسرای مربوط به جرائم رایانه‌ای پیگیری‌ها انجام شود.

 

وی ادامه داد: عمده فعالیتی که پلیس پیشگیری در رابطه با جرائم مربوط به فضای مجازی دارد این است که راهکار‌هایی را در اختیار شهروندان می‌گذارد تا دچار چنین اتفاقاتی نشوند و حریم خصوصی افراد در فضای مجازی حفظ شود. اگر بخواهم مثالی در این رابطه مطرح کنم این است که مردم باید مراقبت کنند تا آن نرم افزاری که برای ورود به فضای مجازی در اختیار دارند فقط بر روی یک دستگاه نصب شده باشد. به این ترتیب اگر نفوذی در این نرم افزار اتفاق افتاده باشد و یا هک شده باشد امکان جبران و قطع نفوذ وجود خواهد داشت.

 

ناصری نژاد با بیان اینکه پلیس پیشگیری در برخورد با جرائم حوزه فضای مجازی بیشتر بر توصیه و راهنمایی شهروندان متمرکز است افزود: اما امور تخصصی کشف جرم و شناسایی مجرمانی که در فضای مجازی مبادرت به کلاهبرداری و اخاذی می‌کنند از طریق پلیس فتا پیگیری می‌شود. ولی با این حال پلیس پیشگیری طی سال گذشته و امسال با موارد زیادی در این حوزه برخورد داشته که کشف جرم را هم انجام داده است. برای مثال یکی از جرائمی که در حوزه فضای مجازی شایع شده و برای افراد زیادی این شکل از کلاهبرداری‌ها اتفاق افتاده این است که خریداری از طریق نرم افزار سازاپ رسید پرداخت وجه در اختیار فروشنده قرار می‌دهد و ادعا می‌کند که وجه المعامله را پرداخت کرده است. در صورتی که این نوع رسید جعلی است.

 

جانشین پلیس پیشگیری پایتخت خاطرنشان کرد: اولین کاری که پلیس پیشگیری در این حوزه می‌تواند انجام دهد این است که به شهروندان توصیه می‌کند چنانچه قصد فروش یا واگذاری کالا یا خدماتی را دارند تا حصول اطمینان از واریز شدن وجه به حسابشان آن کالا یا خدمت را در اختیار خریدار نگذارند. اما شهروندان از چه طریقی باید از واریز پول به حسابشان توسط خریدار مطمئن شوند؟ باید دانسته شود دیدن رسید واریز نمی‌تواند اطمینان آور باشد. شهروندان باید از طریق سامانه پیامکی شخصی با استعلام حساب‌های شخصی اطمینان حاصل کنند که وجوه دریافتی به حسابشان واریز شده است.

 

 

وی بیان کرد: یکی از مواردی که ما در این حوزه داشته ایم در کلانتری ۱۴۲ کن اتفاق افتاده بود. همکاران ما در آنجا فردی را دستگیر کرده بودند که از طریق نرم افزار دیوار فروشنده‌های تلفن همراه را شناسایی می‌کرد که عمدتا خانم‌های مسن بودند. تصور این فرد این بود که به راحتی می‌توان سر این خانم‌های مسن را کلاه گذاشت. این فرد مجرم با رفتن به درب منازل این خانم‌ها با عنوان یک مشتری محترم و متشخص به بررسی گوشی تلفن همراه می‌پرداخت و تا لحظه واریز وجه مانند یک مشتری معمولی رفتار می‌کرد. اما بعد به بهانه پرداخت وجه المعامله از طریق نرم افزار ساز اپ اطلاعات حساب فروشندگان را می‌گرفت.

 

ناصری نژاد اظهار داشت: باید دانسته شود این نرم افزار طوری طراحی شده که دسترسی‌هایی به دیتا بیس پیدا می‌کند و وقتی شماره حساب بانکی در این نرم افزار وارد می‌شود اطلاعات حساب فرد قابل دسترسی می‌شود. برای همین افراد وقتی می‌بینند اطلاعات حسابشان بالا آمده اطمینان پیدا می‌کنند که واریز پول در حال انجام شدن است. این فرد مجرم اسکرین شات مربوط به اطلاعات پرداخت را به فروشندگان نشان می‌داده و بعد گوشی تلفن همراه را می‌گرفته و به سرعت محل را ترک می‌کرده است. فروشندگان بعد از اینکه مدتی صبر می‌کردند و می‌دیدند پول به حسابشان نیامده پیگیر می‌شدند و در می‌یافتند خط تلفن آن فرد به کلی خاموش است و پاسخی نمی‌دهد. به این ترتیب فرد کلاهبردار گوشی تلفن همراه را برده و هیچ پولی هم پرداخت نکرده است.

 

وی ادامه داد: یا بسیاری از کسانی که از طریق اینستاگرام سفارش خدمات یا کالا می‌دهند هم با چنین کلاهبرداری‌هایی روبرو می‌شوند. برای مثال شهروندی دارای یک پیج اینستاگرامی است و از طریق آن مبادرت به فروش لباس می‌کند. فرد کلاهبرداری لباسی را سفارش می‌دهد و برای پرداخت وجه المعامله از فروشنده شماره حساب می‌گیرد و اسکرین شات رسید جعلی را می‌فرستد و حتی با این ادعا که هزینه ارسال کالا را هم متقبل می‌شود یک راننده تاکسی اینترنتی هم رزرو می‌کند و به درب فروشگاه می‌فرستد و کالا را تحویل گرفته و رسید را تحویل می‌دهد.

 

جانشین پلیس پیشگیری پایتخت با اشاره به اینکه این نمونه‌ها روش‌های جدید کلاهبرداری در فضای مجازی است تاکید کرد: مردم باید بیش از پیش مراقب باشند. کاری هم که پلیس پیشگیری در این رابطه می‌تواند بکند این است که با انجام توصیه‌های لازم به مردم درباره این نوع جرائم آگاهی رسانی کند. توصیه پلیس پیشگیری به مردم این است که تا حصول اطمینان از واریز وجه به حساب بانکی از طریق سامانه پیامکی به هیچ وجه کالا یا خدمات را ارائه نکنند. اگر هم شهروندی در خصوص چنین کلاهبرداری‌هایی قصد شکایت یا پیگیری دارد می‌تواند به دادسرا یا پلیس فتا مراجعه کند یا می‌تواند به کلانتری هم مراجعه کند تا تشکیل پرونده انجام شود و بعد به پلیس فتا ارجاع شود تا اقدام‌های لازم صورت بگیرد.