ضرورت همگرایی راهبردی روسیه با ایران برای نیل به دکترین جهان چند قطبی
نانومکین، مدیر مؤسسه شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه؛ ایران را قدرت منطقه‌ای قابل توجهی در منطقه و همگرایی راهبردی با ایران را در راستای نیل به دکترین جهان چند قطبی و ایجاد موازنه جدید برای روسیه ضروری می‌داند.
- با ترسیم نمودار تحول نگرش روسیۀ پساشوروی به ایران، جابه جایی‌هایی با شدت نوسان گسترده قابل مشاهده است که در یک سوی آن، ایران به مثابه «متحدی مطمئن و قابل اتکا در منطقه و جهان» و «متحدی در برابر دشمان مشترک» و در سوی دیگر به عنوان «تهدید جنوبی و به منزله ابزاری برای تنظیم روابط با غرب» مورد شناسایی قرار گرفته است.
یکی از جلوه‌های عملی این نوسان، در ارائه دو رای متفاوت و مهم در شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال ایران مشاهده می‌شود، مخالفت و وتوی قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت در ۲۶ فوریه ۲۰۱۸ و موافقت و رای به قطعنامه ضد ایرانی ۱۹۲۹ در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ است.
«ایران در هندسه سیاست خارجی روسیه» عنوان کتابی به قلم محمد شاد است که وی در این اثر کوشیده است تصویری منطبق با واقعیت، از نحوه سیاستگذاری خارجی روسیه در مقابل ایران و عناصر دخیل در شکل‌گیری این سیاست‌ها ارائه دهد. در نظر دارد هر روز برشی از این کتاب را با خوانندگان خود به اشتراک بگذارد.
لانا راوندی فدایی
راوندی فدایی کارشناس ارشد مؤسسه شرق‌شناسی در آکادمی علوم روسیه، دکترای تاریخ و استادیار ارشد، ایران‌شناسی و پژوهشگر اقلیت‌های قومی و مذهبی ایران است. او مواضع مثبتی در خصوص تعمیق روابط روسیه با ایران در جمیع ساحات دارد.
راوندی فدایی کارشناس ارشد مؤسسه شرق‌شناسی در آکادمی علوم روسیه، دکترای تاریخ و استادیار ارشد، ایران‌شناسی و پژوهشگر اقلیت‌های قومی و مذهبی ایران است. او مواضع مثبتی در خصوص تعمیق روابط روسیه با ایران در جمیع ساحات دارد.
ویتالی نانومکین
نانومکین مدیر مؤسسه شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه؛ مشاور سیاسی استفان دی میستورا، نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه و از چهره‌های معروف شرق‌شناس در روسیه محسوب می‌شود که حوزه تخصصی‌اش جهان اسلام است. رساله دکتری او در خصوص آموزه‌های ابوحامد غزالی در «احیا علوم‌الدین» است.
او یکی از چهره‌های امنیتی-نظامی و سیلوویک نزدیک به قدرت حاکم شناخته می‌شود و سابقه خدمت نظامی در خارج از جمهوری شوروی بین سال‌های ۱۹۷۷-۱۹۷۲ در جنوب یمن را نیز دارد.
تسلط بر زبان و حضور میدانی در کشور‌های عرب‌زبان، او را به پژوهشگر قابلی در زمینه جهان عرب تبدیل کرد و زمینه را برای تصدی سمت مدیر گروه کشور‌های عرب (بین سال‌های ۲۰۱۵-۱۹۷۴) و معاون رئیس مرکز مطالعات عربی و اسلامی (از سال ۲۰۰۹) فراهم آورد.
نانومکین در سال ۱۹۹۱ در مقام استاد مدعو دانشگاه آمریکایی قاهره و در سال ۲۰۰۳ در مقام استاد مدعو دانشگاه کالیفرنیا در این مراکز حضور یافت. او سمت رئیس دانشکده مطالعات منطقه‌ای در دانشگاه دولتی مسکو را نیز در کارنامه خود دارد. نانومکین عضو کمیته علمی شورای امنیت ملی روسیه و نیز سفیر حسن‌نیت سازمان ملل برای اتحاد تمدن‌ها بوده است.
نانومکین ایران را قدرت منطقه‌ای قابل توجهی در منطقه، و همگرایی راهبردی با ایران را در راستای نیل به دکترین جهان چند قطبی و ایجاد موازنه جدید برای روسیه ضروری می‌داند. از وی، علاوه بر نیاز روسیه به ایران، ایران نیز به روسیه محتاج است. او بیان می‌دارد «همکاری با روسیه بر ثبات سیاسی ایران تأثیر مثبت می‌گذارد.
تهران به متحدانی در منطقه احتیاج دارد که در حال حاضر تعداد آن‌ها کم است. ایران با شرکای خود در خاور نزدیک مناسبات مشکلی دارد؛ به این سبب، پیوند‌هایی که میان ایران و روسیه برقرار شده است و آن همکاری‌ای که دارد بین دو کشور با موفقیت توسعه می‌یابد. بی‌شک عامل قدرتمندی برای ایران نیز هست.
به باور نانومکین، خاورمیانه نیازمند ایجاد نظام امنیت منطقه‌ای جدید، و درگیر ناامنی، تروریسم، و اسلام گرایی افراطی است. هیچ‌یک از کشور‌های منطقه از این وضعیت در امان نیستند. اسلام‌گرایی افراطی اگرچه موضوع جدیدی نیست. طی سال‌های اخیر توانست برای خود قلمرو بیاید.
روسیه می‌تواند نقش محوری را در این نظام امنیت منطقه‌ای ایفا کند؛ اما قدم اول در این خصوص حل و فصل کامل بحران پرونده هسته‌ای ایران خواهد بود. ایران وضعیت پایداری در مقایسه با سایر بازیگران منطقه‌ای دارد.
از نظر نانومکین، افزایش یارگیری روسیه در غرب آسیا اساساً به ارتقاء قدرت کنشگری روسیه در تعامل با غرب می‌انجامد؛ به نحوی که در صورت تصاعد بحران در روابط با‌آمریکا تنها عرصه تعامل و امتیازدهی برای روسیه این منطقه خواهد بود. او نظریات اوراسیانیستی نیز داشته و در مقالاتی که منتشر کرده، این گرایش خود را طرح داده است.
نانومکین بر این باور است که نزدیکی ایران به آمریکا چندان برای روسیه مسئله آفرین نیست و حتی در این میان باتوجه به عدم امکان مصالحه راهبردی میان ایران و آمریکا، روسیه می‌تواند برنده اصلی باشد؛ زیرا مهم‌ترین مسئله‌ای که باعث شده است روسیه نتواند پیوند‌های محکمی با ایران برقرار سازد قرار گرفتن ایران در مرکز پروژه امنیتی‌سازی از ناحیه غرب و متأثر از آن‌ها جامعه جهانی است.
این فشار امنیتی و طراحی پروژه تحریم دست روسیه را نیز در تعامل عادی با ایران می‌بندد و برعکس، در صورت عادی شدن وضعیت ایران، روسیه استعداد بسیاری برای تعمیق روابط با ایران خواهد داشت؛ مسئله‌ای که ایران نیز از آن استقبال می‌کند.
نینا مامدووا
مامدووا از دیگر پژوهشگران مطرح در آکادمی علوم در موضوع مطالعات ایران، کاندیدای علوم اقتصادی، و محقق ارشد موسسه خاورشناسی است. او نیز از طرفداران تعمیق روابط با ایران در روسیه است و می‌گوید توسعه مناسبات اقتصادی اولین لازمه تثبیت روابط است.
از نظر وی، روابط سیاسی روسیه و ایران و دیدگاه مشترک آن‌ها در بسیاری از موضوعات سیاست خارجی در دهه‌های گذشته موجب نزدیکی این دو کشور شده است؛ این در حالی است که مراودات اقتصادی آن‌ها تا این اندازه گسترش نداشته و مسائل اقتصادی موجب نزدیکی دو طرف نشده است.
مامدووا در این خصوص می‌گوید «سهم ایران در صادرات و واردات روسیه از یک درصد بالاتر نرفته است تأثیر همکاری اقتصادی با ایران اگرچه برای روسیه خیلی کم است، ایران می‌تواند بازار مناسبی برای روسیه باشد. در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ زمانی که روابط ما با غرب مشکلاتی پیش آمد.
روسیه محصولات کشاورزی را از ایران خریداری کرد و ایران نیز از روسیه غلات خرید بعد از امضای برجام، روند خوبی شکل گرفته و گردش کالا روبه‌افزایش است، رئیس جمهور ما زمانی که به ایران رفت، تصمیماتی را اتخاذ و پس از آن سامانه اس ۳۰۰ را به ایران صادر کرد؛ این سیگنال مشخصی بود، بی‌شک، گسترش روابط اقتصادی در حوزه‌های مختلف تأثیر زیادی خواهد داشت» او بر این نظر است که تقویت مناسبات جهانی ایران منجر به بهبود روابط ایران با قدرت‌های بزرگ و به ویژه روسیه خواهد شد.
انتهای پیام/
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *